Με
επίκεντρο όλων των λατρευτικών εκδηλώσεων τον ιστορικό Ιερό Ναό του
Αγίου Αθανασίου Χωρούδας (16ος αιώνας), του οποίου η επίσημη παράδοση
από την Αρχαιολογική Υπηρεσία μετά τις εργασίες αποκαταστάσεως και
συντηρήσεως πραγματοποιήθηκε σήμερα 02 Μαΐου 2017, τιμήθηκε εις την Ιερά
Μητρόπολη Λαγκαδά, Λητής και Ρεντίνης, η εορτή της ανακομιδής των Ιερών
Λειψάνων του Αγίου Αθανασίου του Μεγάλου, Πατριάρχου Αλεξανδρείας.
Ο
Ιερός Ναός του Αγίου Αθανασίου Χωρούδας, είναι κτισμένος τον 16ο αιώνα
και αποτελεί ένα χαρακτηριστικό δείγμα της Μεταβυζαντινής Εκκλησιαστικής
Αρχιτεκτονικής κατά την πρώιμη τουρκοκρατία στην ευρύτερη περιοχή και
ανήκει στον αρχιτεκτονικό τύπο της Μονόχωρης - Ξυλόστεγης Βασιλικής,
εξαιτίας των αυστηρών περιορισμών που έθεταν οι Οθωμανοί κατά την
περίοδο εκείνη, ενώ έχει δεχτεί πολλές ανακαινιστικές επεμβάσεις στο
πέρασμα του χρόνου επεμβάσεις με σημαντικότερες εκείνες του 18ου αιώνα
και του Β’ μισού του 19ου αιώνα, όταν και προστέθηκε ο γυναικωνίτης
στα δυτικά.
Οι σημαντικές
τοιχογραφίες οι οποίες χαρακτηρίζονται ως οι μοναδικές για την περιοχή,
χρονολογούνται τον 18ο αιώνα. Στην κόγχη του Ιερού δεσπόζει η Πλατυτέρα
με τους συλλειτουργούντες Ιεράρχες να πλαισιώνουν τη σκηνή του Μελισμού.
Το εικονογραφικό πρόγραμμα αναπτύσσεται σε δύο ζώνες: στην άνω ιστορούνται σκηνές από το Δωδεκάορτο και τα Πάθη, ενώ στην κάτω ζώνη απεικονίζονται ολόσωμοι Άγιοι και Αγίες, Μάρτυρες και Όσιοι, ενώ τέλος μια διακοσμητική ποδέα περιτρέχει χαμηλά τους τοίχους του μνημείου.
Το εικονογραφικό πρόγραμμα αναπτύσσεται σε δύο ζώνες: στην άνω ιστορούνται σκηνές από το Δωδεκάορτο και τα Πάθη, ενώ στην κάτω ζώνη απεικονίζονται ολόσωμοι Άγιοι και Αγίες, Μάρτυρες και Όσιοι, ενώ τέλος μια διακοσμητική ποδέα περιτρέχει χαμηλά τους τοίχους του μνημείου.
Ο
Ναός του Αγίου Αθανασίου είναι κτισμένος με απλά υλικά, όπως πέτρες,
λάσπη και ξύλο ενώ αποτέλεσε επί αιώνες το κέντρο της ζωής της περιοχής
της Χωρούδας, η οποία και ευρίσκεται σε μία τοποθεσία γεμάτη από
πράσινο, σε υψόμετρο περίπου 640 μέτρων, τριγυρισμένη από δασώση βουνά
και σπίτια κτισμένα με μεράκι και πίστη στην παράδοση.
Το
εσπέρας της εορτής, πραγματοποιήθηκε υπό του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου
Λαγκαδά, Λητής και Ρεντίνης κ.κ. Ιωάννου, η κατάθεσις των Ιερών
Μαρτυρικών Λειψάνων, τα οποία και εναποτέθηκαν εις την Αγία Τράπεζα επί
του Αγίου Δισκαρίου, εντός του Ιερού Βήματος, ψάλλοντας την ειδική
Ακολουθία της υποδοχής των Σεπτών Λειψάνων όπως ορίζει η εκκλησιαστική
τάξη της Ακολουθίας επί τη διασαλευθείση Αγίας Τραπέζης και εν συνεχεία
τελέσθηκε ο Μέγας Πανηγυρικός Αρχιερατικός Εσπερινός της εορτής
χοροστατούντους του Θεοφιλεστάτου Επισκόπου Αμορίου κ.κ. Νικηφόρου, του
και Καθηγουμένου της Ιεράς Πατριαρχικής και Σταυροπηγιακής Μονής των
Βλατάδων.
Την κυριόνυμο ημέρα της
εορτής και μέσα σε κλίμα Αναστάσιμης Χαράς, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης
Λαγκαδά κ.κ.Ιωάννης, ετέλεσε την Ακολουθία επί τη διασαλευθείση Αγία
Τραπέζη και εν συνεχεία προεξήρχε της Αρχιερατικής Θείας Λειτουργίας,
την πρώτη μετά από πολλές δεκαετίες.
Προ
της Απολύσεως της Θείας Λειτουργίας η Διευθύντρια της Εφορείας
Αρχαιοτήτων Περιφέρειας Θεσσαλονίκης, Μαρία Τσιάπαλη Δρ.
Βυζαντινολογίας, έκανε την παρουσίαση των εργασιών αποκαταστάσεως και
συντηρήσεως του μνημείου καθώς και ένα σύντομο ιστορικό, επισημαίνοντας
μεταξύ των άλλων ότι, «για την αντιμετώπιση σειράς προβλημάτων που
δημιουργήθηκαν στις τοιχοποιίες, στη στέγη, στο δάπεδο, καθώς και στον
τοιχογραφικό διάκοσμο του μνημείου, αρχικά η 9η Ε.Β.Α. και κατόπιν η
ΕΦ.Α.ΠΕ.Θ., ανέλαβαν όλες εκείνες τις πρωτοβουλίες για τη διάσωσή του.
Εκπονήθηκαν
και εγκρίθηκαν η αρχιτεκτονική μελέτη αποκατάστασης, καθώς και η
μελέτη συντήρησης των τοιχογραφιών του ναού. Η υλοποίησή τους
πραγματοποιήθηκε με τη χρηματοδότηση από τον Τακτικό Προϋπολογισμό και
το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων του Υπουργείου Πολιτισμού και
Αθλητισμού κατά τα έτη 2015 και 2016 και με την άοκνη επίβλεψη των
αρχαιολόγων, μηχανικών και συντηρητών της ΕΦΑΠΕΘ, οι οποίοι
πραγματοποίησαν αλλεπάλληλες μεταβάσεις στο μνημείο.
Εν
συνεχεία αναφέρθηκε στην σειρά των εργασιών σημειώνοντας «την
αποκατάσταση όλων των αρμολογημάτων των τοιχοποιιών, τη στεγανοποίηση
και στερέωση της στέγης, την αποκάλυψη και συντήρηση του αρχικού δαπέδου
του ναού, καθώς επίσης τον καθαρισμό και την αισθητική αποκατάσταση του
ζωγραφικού του διακόσμου. Όλες αυτές οι εργασίες αποτελούν την πλέον
απτή απόδειξη της μέριμνας της Υπηρεσίας μας για το μνημείο και τις εν
γένει αρχαιότητες της περιοχής αρμοδιότητάς της».
Ενώ
καταλήγοντας ευχαρίστησε τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Λαγκαδά, Λητής
και Ρεντίνης κ. Ιωάννη για την συνεργασία και την υποστήριξή του, καθώς
επίσης και τους κατοίκους και φίλους της περιοχής της Χωρούδας για την
αγάπη με την οποία περιβάλλουν το μνημείο.
Στην
σύντομη προσφώνηση του ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Λαγκαδά κ.κ.
Ιωάννης, αναφέρθηκε στην μορφή του Αγίου Αθανασίου καθώς επίσης και στην
σημασία του γεγονότος της παραδόσεως στην λειτουργική χρήση από την
Αρχαιολογική Υπηρεσία του Ναού του Αγίου Αθανασίου Χωρούδας,
υπογραμμίζοντας μεταξύ των άλλων και μία ρήση της αειμνήστου Υπουργού
Πολιτισμού Μελίνας Μερκούρης, που ισχύει στην διεθνή κοινότητα και που
αφορά τις συντηρήσεις των μνημείων που έχουν Θρησκευτική Ταυτότητα η
οποία αναφέρει ότι «Τα μνημεία αυτά είναι πρώτα τόποι λατρείας και εν
συνεχεία μνημειακοί χώροι».
Καταλήγοντας,
ευχαρίστησε όλους όσους εκοπίασαν όλο αυτό το διάστημα για την
αποπεράτωση των έργων, ιδιαιτέρως δε τον τακτικό εφημέριο της Ορθοδόξου
Κοινότητος Σμύρνης, Πρωτοπρεσβύτερο π. Αθανάσιο Κατζιγκά, τον Πρόεδρο
του Πολιτιστικού Συλλόγου Χωρούδας κ. Βασίλειο Χρηστίδη και τέλος την
Διευθύντρια της Εφορείας Αρχαιοτήτων Περιφέρειας Θεσσαλονίκης, Μαρία
Τσιάπαλη Δρ. Βυζαντινολογίας για ανύσταχτο ενδιαφέρον που επέδειξε για
την αποπεράτωση του έργου, εις την οποία και απένειμε το Μετάλλιο των
Αγίων Αθανασίου του Μεγάλου και Ακακίου και Δαμασκηνού του Στουδίτου,
Επισκόπων Λητής και Ρεντίνης.