8/6/2013Ρεπορτάζ για το Ραδιόφωνο της Εκκλησίας: Μάκης Αδαμόπουλος
Φωτογραφίες: Χρήστος Μπόνης
"Χρειαζόμαστε τώρα περισσότερο από κάθε άλλη εποχή την διατήρηση της παράδοσης" τόνισε ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος από τα εγκαίνια της έκθεσης Λατρευτικού και Θρησκευτικού ψωμιού με τίτλο "πρόσφορο-άρτος-τάματα" που διοργανώνεται από το Διαδραστικό Λαογραφικό Μουσείο Βαρνάβα του Δήμου Μαραθώνα.
Τον Αρχιεπίσκοπο υποδέχθηκαν στο Ιστορικό Λαογραφικό Μουσείο Βαρνάβα ο διευθυντής του Μουσείου κ. Πέτρος Κατσίκης και η πρόεδρος της Λαογραφικής Εταιρείας Βαρνάβα κ. Μηλέα Παππά, ενώ παρόντες ήταν ο Μητροπολίτης Ιλίου κ. Αθηναγόρας, ο Δήμαρχος Μαραθώνα, ακαδημαϊκοί, εκπρόσωποι τοπικών φορέων, αλλά και παραδοσιακών συλλόγων από όλη την Ελλάδα, κληρικοί και λαϊκοί. Το θέμα της έκθεσης ανέπτυξε η Διευθύντρια του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών, Δρ. Αικατερίνη Πολυμέρου-Καμηλάκη.
Αφορμή για την έκθεση αυτή ήταν η πολυετή έρευνα για την εξέχουσα θέση που κατείχε και κατέχει το ψωμί στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων παγκοσμίως, αλλά και η συμβολή του στην ανάγκη για έκφραση πίστης και λατρείας. Τα εκθέματα του Μουσείου αποτελούν τη μεγαλύτερη συλλογή κεντημένου ψωμιού, στην Ευρώπη. Τα δύο χιλιάδες διαφορετικά μεταξύ τους εκθέματα, καλύπτουν όλη την Ελληνική Επικράτεια, καθώς επίσης και σαράντα χώρες του εξωτερικού.
Στον χαιρετισμό του ο Αρχιεπίσκοπος τόνισε πως "δεν είμαστε συνηθισμένοι σε τέτοιου είδους εκδηλώσεις, αλλά το ψωμί είναι το βασικό στοιχείο όχι μόνο της υλικής αλλά και της πνευματικής μας ζωής. Το ψωμί είναι ευλογημένο. Έχει μια ολόκληρη ιστορία στην διαδρομή του, ξεκινά από ένα μικρό σπόρο, που πρέπει να μεγαλώσει, να θεριστεί, μέχρι να φτάσει στο μύλο να αλεστεί να γίνει ψωμί και να έρθει στο τραπέζι. Όπως το ψωμί, λοιπόν, που ακολούθησε αυτήν την διαδρομή, έτσι είναι και τα μέλη της Εκκλησίας, κάθε ένας από μας είναι ένας σπόρος" και πρόσθεσε ο Αρχιεπίσκοπος πως "όταν ο καθένας από εμάς, όπως ο σπόρος, μείνει μόνος του δε μπορεί να δώσει καρπό, χάνεται, πρέπει να ζυμωθεί, να γίνει "ψωμί" για να ζήσουμε".
Επισήμανε, επίσης, ο Αρχιεπίσκοπος πως η καθημερινότητά μας πλέον μας οδηγεί στο να αγοράζουμε έτοιμο το ψωμί, ενώ τόνισε πως "δεν λέμε να ξαναγυρίσουμε πίσω και να γίνουμε όπως παλιά, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε τις παραδόσεις μας, από πού ξεκινάμε και πού φτάνουμε. Αλλάξαμε πολύ τα πράγματα, προς το χειρότερο πολλές φορές, και ξεχνάμε πως όλοι μαζί μπορούμε να γίνουμε ένα".
Σε άλλο σημείο του χαιρετισμού του ο Αρχιεπίσκοπος υπογράμμισε πως "δεν πάμε τον άρτο στην εκκλησία για να ευλογηθεί και να τον πάρουμε πάλι σπίτι μας, αλλά για να μοιραστεί σε όλους τους ανθρώπους, ο καθένας θα πάρει από ένα κομμάτι για να κοινωνήσουμε, να έρθει δηλαδή ο ένας πιο κοντά στον άλλο, να γίνουμε οικογένεια"
Ολοκλήρωσε την ομιλία του ο Αρχιεπίσκοπος λέγοντας πως "απόψε πρέπει να δούμε την εξέλιξη και την πορεία αυτή και να καταλάβουμε ότι πρέπει να κρατάμε την ουσία, την παράδοση, τις ρίζες. Υπάρχει διαφορά μεταξύ παράδοσης και συντήρησης. Η συντήρηση απλώς διατηρεί, ενώ η παράδοση είναι κάτι ζωντανό, παίρνει κάτι από το παρελθόν, βάζει το δικό της στοιχείο και προχωρά. Μας χρειάζεται η παράδοση, αν για παράδειγμα κόψουμε από ένα αιωνόβιο δένδρο τις ρίζες του, το δένδρο θα ξεραθεί και οι καρποί θα πέσουν. Χρειαζόμαστε τώρα περισσότερο από κάθε άλλη εποχή τη διατήρηση της παράδοσης. Ό,τι μπορεί και ζει και προχωρεί έχει μέσα γνησιότητα, ό,τι χάνεται πολλές φορές είναι στείρο και το εγκαταλείπουν οι άνθρωποι".
Η έκθεση "οι δρόμοι του ψωμιού" πραγματοποιείται σε διάφορα μέρη της Ελλάδος και είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το περιβάλλον και την τέχνη, ενώ ο στόχος είναι η διάσωση, η ανάδειξη και ο σεβασμός στην πολιτιστική κληρονομιά του τόπου.
Το Ευρωπαϊκό Μουσείο Άρτου βρίσκεται στην περιοχή Βαρνάβα του Δήμου Μαραθώνα και είναι ανοιχτό για το κοινό καθημερινά από τις 10:00 μέχρι τις 14:00.