Στο νεκροταφείο της Μεγάλης Κάψης Φθιώτιδας, τόπο της τελευταίας κατοικίας του, σʼ ένα ταπεινό τάφο αναπαύεται ο Στέλιος Υφαντής, ο λεπτουργός- εκκλησιαστικός ξυλογλύπτης- ιεροψάλτης.
Ελάχιστοι πλέον απέμειναν που να θυμούνται και μνημονεύουν, όπως οφείλουν, αυτόν, το έργο του και το μέγεθος της προσφοράς του στη Ρούμελη και ειδικά στην Ευρυτανία και Φθιώτιδα.
Ήπιος, σεμνός, μοναχικού χαρακτήρα, σχεδόν παπαδιαμαντικός, με το θάνατο του πατέρα του Δημήτρη, Αγραφιώτης χωρίς να μας λέει από πού απʼ τα Άγραφα, έφηβος, ακολούθησε σαν παραγιός Ηπειρώτες «μαστόρους του ξύλου» που πέρασαν απʼ το χωριό του, όπως μας είχε ο ίδιος πει όταν τον ρωτούσαμε που έμαθε τη τέχνη του ξυλογλύπτη.
Λιτός στις συζητήσεις του μαζί μας, σύντομος στην ομιλία του, δεν μας έλεγε πολλά για τη ζωή του και τους ανιόντες του. Κάποιες φορές στις επίμονες ερωτήσεις μας απαντούσε στενοχωρημένος κάνοντάς μας να μην επιμένουμε:
- Μη με ρωτάτε, πέρασα τα μαρτύρια του Ιώβ !!.
Παντρεύτηκε τη Φωτεινή απʼ τη Καρύτσα της Ευρυτανίας με την οποία απέκτησε τρία αγόρια, τον Γιώργο, τον Δημήτρη και τον Βαγγέλη και δυο θυγατέρες, την Ελένη και τη μικρότερη απʼ όλους Δέσποινα. Έμειναν στο Καρπενήσι απʼ όπου ανέπτυξε το περισσότερο και καλύτερο έργο του στη Ρούμελη. Γιʼ αυτό σε κάποια περιοδικά και χάρτες της Ευρυτανίας αναφερόταν παλιότερα, πριν ξεχαστεί, σαν Καρπενησιώτης ξυλογλύπτης.
Η πρώτη του οικογένεια πραγματικά ξεκληρίστηκε. Τα δυο του αγόρια έφυγαν από πνευμονία, ασθένεια μη εύκολα θεραπεύσιμη εκείνη την εποχή. Η γυναίκα του, το τρίτο αγόρι και η Ελένη από επιδημία που είχε σαρώσει την περιοχή το 1918 με 19. Έστειλε τη Δέσποινα, στα επτά χρόνια της, να μείνει σε συγγενείς στη Καρύτσα.
Η αδελφή του, παντρεμένη στη Μεγάλη Κάψη, ανέλαβε να ξαναπαντρέψει τον αδελφό της. Του προξένεψε την Ειρήνη Ποντικού, χήρα Σακελάρη. Παντρεύτηκαν το 1928. Έτσι ο Στέλιος Υφαντής δημιούργησε την νέα του οικογένεια στη Μ. Κάψη, όπου πήρε και την διασωθείσα κόρη του.
Ο γράφων εγγονός του, γιος της κόρης του, τον θυμάται παιδί σε καλοκαίρια διακοπών του στην Κάψη, να δουλεύει σε μεγάλη ηλικία πια, τα λίγα τελευταία του έργα. Το σχεδίασμα με το μελανί μολύβι που διαρκώς σάλιωνε πάνω στα ημιδιαφανή χαρτιά της εποχής ιερών αμπέλων, των φύλλων τους, τσαμπιών σταφυλιών, τις γιρλάντες, τις περιστερές και άλλα, που μετά τα πέρναγε στη καλολειασμένη καρυδιά, για νʼ αρχίσει στη συνέχεια τη ξυλογλυπτική, χωρίς κανένα από τα σύγχρονα εργαλεία, μόνο με τα κοφτερά του σκαρπέλα και το ξύλινο σφυρί. Κάθε τόσο κοίταζε και έλεγχε το έργο του από κάθε μεριά και στο τέλος ετοίμαζε και το πέρναγε με το λούστρο.
Δεν υπέγραφε τα έργα του από απόλυτη σεμνότητα με αποτέλεσμα με τα χρόνια η αναγνωρισιμότητα της δουλειάς και ονόματός του να είναι κτήμα ελάχιστων μόνο με γνώσεις, όπως κάποιων μεγάλης ηλικίας ιερωμένων καθώς ο γράφων τυχαία ανακάλυψε. Άλλοι, για να διαφημίσουν ότι η εκκλησιά του χωριού τους διαθέτει αξιόλογο τέμπλο, διέδωσαν σε συντάκτες χαρτών ότι κατασκευάστηκε από τον Καρπενησιώτη λαϊκό τεχνίτη Υφαντή. Μια μάλιστα φορά για να διαπιστώσουμε αν πράγματι συμβαίνει κάτι τέτοιο σε χωριό της Ευρυτανίας που δεν αναφερόταν σε λίστα έργων του που μας έγραψε ο ίδιος, ταλαιπωρηθήκαμε άνθρωποι και αυτοκίνητο για νʼ ανέβουμε υπό βροχή ένα κακοτράχαλο χωματόδρομο για να βεβαιωθούμε ότι το τέμπλο πράγματι δεν είχε καμιά σχέση με το έργο του.
Πιο κάτω παρατίθεται πίνακας έργων του που μας έγραψε κάποιο απόγευμα με το μελανί του μολύβι σε κόλλες αναφοράς στο μπαλκονάκι του σπιτιού του στη Μ. Κάψη το 1964, μετά από φορτικές μας παρακλήσεις. Διατηρούνται όλα τα ορθογραφικά και αρίθμησης λάθη του. Έχουν αφαιρεθεί πνεύματα και περισπωμένες. Τονίζονται τα ονόματα των χωριών και πόλεων.
Εκλησιαστικά έργα κατασκευασθέντα υπό του καλιτέχνου της Ξυλογλυπτικής Στυλιανού .Δ. Υφαντή.
1 Το Τεμπλεον της εκλησ. της Λάσπης. Αγ. Νικόλαος
2 Το Τεμπλεον της εκλησ. Κλεπά Ναυπακτίας Δεσποτ. και κ.λ.π
3 Το Τεμπλεον της εκλ. Μυρίσης Καρπενησίου
4 Το Τεμπλεον της εκλης. Καρύτσης Καρπενησίου
5 Το Τεμπλεον της εκλησίας Ανιάδος ευρυτανίας
6 Το Τεμπλεον της εκλ. Κλαυσίου. κ.λ.π ευρυτανίας
7 Το Τεμπλεον της εκλησ. Μαραθιά ευρυτανίας
8 Το Τεμπλεον κ.λ.π. εκλ. Μεγάλου Χωριού ευρυτανίας
9 Το Δεσποτικόν και .άμβωνα εκλ. Δομοκού φθιώτιδος
10 Το Δεσποτικόν και προσκυνητάρι Καρπενησίου (Αγ. Τριάδα ?)
11 Το Τεμπλεον Καστανιάς Προσού ευρυτανίας
12 Το Τεμπλεον κ.λ.π εκλησίας Κερασόβου ευρυτανίας
13 Το Τεμπλεον κ.λ.π εκλησ. Καλεσμένου
14 Το Τεμπλεον εκλ. ραυτοπούλο ευρυτανίας 15
15 Το Τεμπλεον εκλ. Δικάστρου φθιώτιδος
16 Το Τέμπλεον εκλ. Περιβλέπτου φθιώτιδος
17 Το Τεμπλεον εκλ. Γαρδικίου φθιώτιδος
18 Το Τεμπλεον εκλ. Αργυρίων φθιώτιδος
19 Το Τεμπλεον εκλ. Ροσκάς ευρυτανίας
20 Το Τεμπλεον Δολιανών ευρυτανίας
21 Το Δεσποτικόν Άμβωνα και προσκυνητάρι εκλ. Κρικέλου ευρυτανίας
22 Το Τεμπλεον κ.λ.π. εκλησία Μοσχοχωρίου φθιώτιδος
22 Το Τεμπλεον κ.λ.π. Μεγάλης Κάψης φθιώτιδος
23 Το Δεσποτικόν. κ.λ.π. Τυμφρηστού φθιώτιδος
24 Το Τεμπλεον εκλ. Μεσαίας Κάψης φθιώτιδος
25 Τον άμβωνα Λιανοκλαδίου φθιώτιδος
26 Τον άμβωνα εκλ. Μάκρυσης φθιώτιδος
27 Το Τεμπλεον κ.λ.π. εκλησ. Τσεκλήστας ευρυτανίας
28 Τον άμβωνα εκλ. Ανθήλης φθιώτιδος
29 Το Τεμπλεον. Προσκυνητάρι ες ορχομενόν Βοιωτίας
30 Το Δεσποτικόν. Αγ. Παρασκευής Λαμίας
31 Το εικονοστάσιον Αγίου Δημητρίου Λαμίας
32 Το Τέμπλεον εκλ. Γαρδικακίου φθιώτιδος
32 Το Δεσποτικόν εκλ. Αποστολιά Γραβιάς
33 Το Δεσποτικόν άμβωνα. κ.λ.π. ες Άγιον Σεραφείμ φθιώτιδος
34 Το Δεσποτικόν και Άμβωνα εκλ. Μακρακώμης
35 Το Δεσποτικόν προσκυνητάρι. κ.λ.π. ες Μαυρίλον φθιώτιδος
36 Το Τέμπλεον Μοναστ. Κουμασίων Καρπενησίου
37 Το Τέμπλεον εκλ. Χωριανάδων Καρπεν.
38 Το Τέμπλεον. κ.λ.π. εκλ. Φειδακίων ευρυτανίας
39 Το Τέμπλεον εκλ. Σελών ευρυτανίας
40 Το Τέμπλεον εκλ. Λιασκόβου φθιώτιδος
41 Το εικονοστάσιον Σπερχιάδος
42 Το Δεσποτικόν εις Αχινόν φθιώτιδος
43 Το Τέμπλεον εκλ. Στάγια φθιώτιδος
44 Το Δεσποτικόν Προσκυνητάρι ες Άμπλιανη ευρυτανίας
45 Το προσκυνητάρι εις Μαγνησίαν Λαμίας
46 Το προσκυνητάρι εκλ. Μεγάλης Κάψης
47 Το Τέμπλεον της Παναγίας Μεγ. Κάψης
48 Το εικονοστάσιον Αγ. Τριάδος Μεγ. Κάψης δωρεά Γρηγορίου Ποντικού
49 εκλ. έργα της εκλ. Λαστόβου ευρυτανίας
50 εκλ. έργα στενώματος ευρυτανίας
51 εκλ. έργα Τέρνου ευρυτανίας
52 Το Δεσποτικόν και εικονοστάσιον εκλ. Κερασόβου δωρεά Δημοσθένους Δέσ ιατρού
53 εκλ. έργα της εκλ. Άγιο Σώστης φθιώτιδος και άλλα εκλ. έργα όπου δεν γράφονται εδώ
54 Το Τέμπλεον Αγ. Γεωργ. το εικονοστάσιον κ.λ.π. δωρεά Γεωργίου Κουτσονίκα Τυμφρηστόν
55 Τον Άμβωνα της εκλ. Μεξιάτες φθιώτιδος
56 Το Τέμπλεον της εκλησ. Υπάτης και το εικονοστάσιον
57 Τον Άμβωνα της εκλης. του Νεοχωρίου υπάτης
58 Το Δεσποτικόν χωρίου Μάρμαρα Φθιώτιδος
Όλα αυτά τα έργα του τα σκαλισμένα με τα χέρια του, προϊόντα όχι μόνο της φαντασίας και τεχνικής του αλλά και της αστείρευτης χριστιανικής του πίστης και γνώσης, έναντι των πολύ χαμηλών, σύμφωνα με την εποχή, αμοιβών που μπορούσαν να διαθέσουν τα φτωχικά παγκάρια των εκκλησιών. Π.χ, για εργασίες του σε κοντινό χωριό της Μ. Κάψης «πληρώθηκε» το 1942 με κάποια σακιά καλαμπόκι!.
Ο Μεγαλοκαψιώτης εγγονός του
Νίκος Παπαδιονυσίου, Μεταλλειολόγος και Μεταλλουργός Μηχανικός ΕΜΠ, Ομότιμο Μέλος του ΤΕΕ, Αχιλλέως 7- 9 Π. Φάληρο 175 62, 210 9888060, npapadionysiou@gmail.com
Αναρτήσεις
