Η «Πρωτάγιαση» της Παραμονής των Θεοφανείων στον Ιερό ναό που έφτιαξε ο Καποδίστριας στην Πρόνοια Ναυπλίου.

Με κάθε λαμπρότητα τελέσθηκε την Παραμονή των Θεοφανίων Κυριακή 5 Ιανουαρίου 2020 , στον Ιερό ναό της Αγίας Τριάδος στην πρόνοια Ναυπλίου η τελετή του Πρωταγιασμού. 

Την θεία λειτουργία καθώς και την ακολουθία του Αγιασμού τέλεσε ο εφημέριος του ναού π. Κωνσταντίνος Σέρρος . Στην Ελλάδα ο Μεγάλος Αγιασμός ή «Πρωτάγιαση» ή «Φώτιση» γίνεται για πρώτη φορά την παραμονή των Θεοφανίων . 

 

Με την Πρωτάγιαση, ο ιερέας γυρίζει όλα τα σπίτια και με το Σταυρό και ένα κλωνί βασιλικό «αγιάζει» ή «φωτίζει» (ραντίζει) τους χώρους των σπιτιών για να φύγει μακριά κάθε κακό. Ο Αγιασμός που τελείται την παραμονή και ανήμερα της γιορτής των Θεοφανίων είναι ακριβώς ο ίδιος. Ο ιστορικός ναός της Αγίας Τριάδος χτίσθηκε το 1836 και αποτελεί ένα ιστορικό μνημείο της πόλης . Βάση μαρτυριών από το βιβλίο για την πρόνοια Ναυπλίου, που έγραψε ο τέως διευθυντής του υπουργείου παιδείας , ο αρχιμανδρίτης Αθανάσιος Χώρας αναφέρεται μεταξύ άλλων πως μετά την απελευθέρωση του Ναυπλίου από τον Τουρκικό ζυγό , η πόλη επεκτάθηκε προς την σημερινή περιοχή της πρόνοιας . Οι κάτοικοι τότε ζήτησαν από τον νέο κυβερνήτη της Ελλάδος τον Ιωάννη Καποδίστρια να τους φτιάξει σχολείο και εκκλησία. Ο Καποδίστριας έδωσε την άδεια και τα χρήματα για να ξεκινήσει ο ναός που θα ήταν αφιερωμένος στον Τίμιο Πρόδρομο και θα γιορτάζει στις 7 Ιανουαρίου μία ημέρα μετά τα Θεοφάνια.

Να σημειωθεί πως ο Καποδίστριας ήρθε στο Ναύπλιο το βράδυ των Θεοφανείων του 1828.

Τελικά ο πρώτος κυβερνήτης της Ελεύθερης Ελλάδος δεν έζησε για να δει το έργο του. Φυσικά ο ναός ολοκληρώθηκε το 1836 και αφιερώθηκε στην Αγία Τριάδα ,βάση ενός μικρού ναΐσκου που προϋπήρχε στο χώρο που χτίσθηκε ο ναός. Πάντως αφιερώθηκε στο Καποδίστρια το δεύτερο κλίτος του ναού να τιμάται στη σύναξη του προδρόμου στις 7 Ιανουαρίου.

Το τελετουργικό της παραμονής των Θεοφανίων μαρτυρά τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της ημέρας, η οποία θεωρείται ως αποκορύφωμα των προεόρτιων ημερών (ήδη από τις 2 Ιανουαρίου στις ακολουθίες ψάλλονται προεόρτιοι των Θεοφανίων ύμνοι).

Η παραμονή είναι η βασικότερη ημέρα για την προετοιμασία του πιστού να εορτάσει αρμόδια τα Θεοφάνια του Κυρίου εφόσον ακολουθείτε αυστηρή νηστεία εις πάντα εκτός Σαββάτου και Κυριακής. Παλαιότερα, οι λαϊκές δοξασίες συνέδεαν τον φωτισμό των σπιτιών με την εξαφάνιση των καλικάντζαρων, τους οποίους φαντάζονταν να φεύγουν περίτρομοι με την έλευση του ιερέα.