Το
Μοναστήρι του Κύκκου, το πλουσιότερο και πιο γαλαντόμο από τα μοναστήρια της
Κύπρου, βρίσκεται στην περιοχή της Μαραθάσας. Είναι χτισμένο στην κορυφή του
βουνού, σε υψόμετρο 1.318 μέτρα βορειοδυτικά του Τροόδους. Αφιερωμένο στην
Παναγία, κατέχει μια από τις τρεις εικόνες που αποδίδονται στον Άγιο Λουκά τον
Ευαγγελιστή. Η εικόνα, σκεπασμένη με ασημένιο κάλυμμα, είναι μέσα σε μια θήκη
από ταρταρούγα και σεντέφι και βρίσκεται μπροστά στο εικονοστάσι.
Το μοναστήρι ιδρύθηκε μεταξύ του 11ου αιώνα και της αρχής του 12ου, κατά τη διάρκεια της βασιλειας του Αλέξιου Ι του Κομνηνού (1081-1118 μ.Χ). Δυστυχώς το μοναστήρι κάηκε αρκετές φορές και δεν έμεινε τίποτα από το αυθεντικό κτίσμα. Ευλογημένος με τη θεία Χάρη, ο Κύπριος ερημίτης Ησαίας από θαύμα θεράπευσε την κόρη του Αυτοκράτορα από μια ανίατη αρρώστια. Για ανταμοιβή, ζήτησε την εικόνα της Θεοτόκου που φυλαγόταν στον παλάτι του Αυτοκράτορα στην Κωνσταντινούπολη. Αν και λυπήθηκε στην προοπτική της απώλειας του πολυτίμου θησαυρού του, ο αυτοκράτορας την έστειλε στην Κύπρο με τις ανάλογες τιμές μαζί με τα χρήματα για να πληρώσει την ανέγερση ενός μοναστηριού όπου θα φυλασσόταν το κειμήλιο. Κατόπιν επιθυμίας του ερημίτη, ο εκπρόσωπος του αυτοκράτορα στην Κύπρο δώρισε στο μοναστήρι και τρία χωριά. Λόγω του ότι το δώρο επικυρώθηκε αργότερα με αυτοκρατορικό καταστατικό, το μοναστήρι θεωρείται ότι εδραιώθηκε με αυτοκρατορικό διάταγμα.
Ο πρώτος Πρόεδρος της Κυπριακής δημοκρατίας, Αρχιεπίσκοπος Μακάριος ΙΙΙ, υπηρέτησε εδώ σαν δόκιμος μοναχός. Κατόπιν επιθυμίας του θάφτηκε στην κορυφή του Θρονιού, 3 χιλιόμετρα δυτικά του μοναστηριού και όχι μακριά από τη γενέτειρα του το χωριό Παναγιά. Το μοναστήρι παράγει ζιβανία και μια ποικιλία από άλλα αλκοολούχα ποτά ενώ κάνει θρησκευτικά πανηγύρια στις 8 Σεπτεμβρίου (Γέννηση της Παναγίας) και στις 15 Αυγούστου (Κοίμηση της Παναγίας).