Την παραμονή των Θεοφανείων Ήταν μέρα που κάθε νοικοκυράκαθάριζε όλο το σπιτικό της, ζύμωνε και έφτιαχνε διάφορα γλυκίσματα καιπροπάντων κουλούρια και γενικά κάθε είδους προετοιμασία για την ημέρα πουακολουθούσε δηλαδή για την ημέρα των Θεοφανείων .Ο πατέρας έπρεπε να καθαρίσειτην αυλή ,τους στάβλους των ζώων και τους χώρους όπου παρέμεναν τα ζωντανά.
Ο Αγιασμός που τελείται την παραμονή και ανήμερα της γιορτήςτων Θεοφανείων είναι ακριβώς ο ίδιος.
1.Ο Μικρός Αγιασμός τελείται την πρώτη μέρα κάθε μήνα καθώςκαι εκτάκτως όταν το
ζητούν οι χριστιανοί σε διάφορες περιστάσεις. Δεντίθεται θέμα ποιος είναι αγιότερος και ποιος λιγότερο άγιος, καθώς και οι δύοτύποι αγιασμού είναι αγιασμένοι από τη ζωοποιώ χάρη του αγίου Πνεύματος.
2. Ο Μεγάλος Αγιασμός φυλάσσεται όλο το χρόνο στο ναό
και δίδεται στους χριστιανούς σε 2 περιπτώσεις: όταν κάποιοςείναι ασθενής «εις αγιασμόν και ίασιν ψυχής τε και σώματος» και στηνπερίπτωση που κάποιος χριστιανός δεν μπορεί να μεταλάβει το Σώμα και το Αίματου Χριστού γιατί διατελεί κάτω από κάποιο παιδαγωγικό επιτίμιο του πνευματικούτου.
Ο Μεγάλος Αγιασμός δεν αντικαθιστά σε καμία περίπτωση τηναγία Κοινωνία,
αλλά δίδεται σαν μία παρηγοριά στους χριστιανούς πουδεν μπορούν να κοινωνήσουν και για να ενισχυθούν στον αγώνα τους για τηνμετάνοια.
3. Ο Μεγάλος Αγιασμός είναι δυνατόν να φυλάσσεται καιστα σπίτια
των ευσεβών χριστιανών όλο το χρόνο για τον αγιασμό τους«δια του ραντισμού και της μεταλήψεως», καθώς για να αγιάζουν τα ίδια τα σπίτιατους, τους κήπους, τα σπαρτά τους, τα ζώα, τα οχήματα τους κλπ. Είναι καλό ναχρησιμοποιείται και για την προφύλαξη μας από την βασκανία και κάθε σατανικήενέργεια και όχι άλλα δεισιδαιμονικά ξόρκια, λάδια, ξεματιάσματα κλπ.Εξυπακούεται πως στο σπίτι, διατηρούμε τον Αγιασμό (Μικρό ή Μεγάλο) στοεικονοστάσιο όπου καίει κανδήλα και πως τα μέλη της οικογενείας αυτής επιμελώςθα αποφεύγουν τις αφορμές και αιτίες της αμαρτίας που φυγαδεύουν την θεία χάρη.
4. Τέλος θα εξετάσουμε τη σχέση του Μεγάλου Αγιασμού και τηςνηστείας. Δεν νηστεύουμε την παραμονή των Θεοφανείων για να πιούμε τηνάλλη μέρα τον Μεγάλο Αγιασμό, αλλά νηστεύουμε για την Μεγάλη εορτή τωνΘεοφανείων!
Η ιστορική αρχή του Μεγάλου Αγιασμού είναι η εξής: Στηναρχαία Εκκλησία την Παραμονή των Θεοφανείων γινόταν η βάπτιση των Κατηχουμένων,δηλαδή των νέων χριστιανών (όπως την παραμονή του Πάσχα και της Πεντηκοστής).Τα μεσάνυχτα τελούνταν ο αγιασμός του ύδατος για την τελετή του βαπτίσματος τότε εισήχθη η συνήθεια (όπως μας πληροφορεί οάγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος) οι χριστιανοί να παίρνουν από το αγιασμένο νερόκαι να πίνουν ή να το μεταφέρουν στα σπίτια τους προς ευλογία και να τοδιατηρούν όλο το χρόνο. Αργότερα όμως (σε καιρούς λειτουργικής παρακμής) ηακολουθία του αγιασμού απομονώθηκε από αυτή του βαπτίσματος παρόλο πουδιατήρησε πολλά στοιχεία του. Παρέμεινε η συνήθεια οι πιστοί να παίρνουν από τοαγιασμένο νερό «προς αγιασμόν οίκων» όπως αναφέρει η καθαγιαστικήευχή του Μεγάλου Αγιασμού. Νωρίς επίσης επικράτησε και η συνήθεια της νηστείαςπρο της εορτής των Θεοφανείων, για δύο λόγους: Πρώτον. Η δύο μεγάλες γιορτέςτων Χριστουγέννων και των Θεοφανείων στην αρχαία Εκκλησία ήταν ενωμένες σε μία,αυτή των Θεοφανείων ή Επιφανείων, που τελούνταν στις 6 Ιανουαρίου (συνήθεια πουδιατηρείται στην Αρμενική Εκκλησία μέχρι σήμερα) όμως ο άγιος Ιωάννης οΧρυσόστομος (5ος αιώνας) χώρισε τις δύο γιορτές και όρισε η μενΓέννηση του Χριστού να γιορτάζεται στις 25 Δεκεμβρίου, η δε Βάπτιση καιφανέρωση της αγίας Τριάδας στις 6 Ιανουαρίου. Πριν από κάθε Δεσποτική εορτήπροηγούνταν νηστεία για την ψυχική και σωματική κάθαρση των πιστών. Αςθυμηθούμε πως η νηστεία έχει μέσα της το στοιχείο του πένθους για τις αμαρτίεςμας. Έτσι όταν χώρισαν οι δύο γιορτές η νηστεία που προηγούνταν ακολούθησε τηγιορτή των Χριστουγέννων γι'; αυτό η Εκκλησία όρισε να νηστεύουμε μόνο τηνπαραμονή των Θεοφανείων σαν προετοιμασία για την γιορτή και όχι περισσότερεςημέρες γιατί βρισκόμαστε σε εορταστική περίοδο, το άγιο Δωδεκαήμερο. ΚαιΔεύτερον. Αρχαία συνήθεια ήταν επίσης αυτοί που θα βαπτίζονταν να νηστεύουν καιμαζί με αυτούς οι ανάδοχοι, οι συγγενείς αλλά και άλλοι χριστιανοί οι οποίοιτηρούσαν εθελοντικά νηστεία «υπέρ των βαπτιζομένων». Δεν ήταν λοιπόνδύσκολο στη συνείδηση των χριστιανών να συνδεθούν η πόση του αγιασμού και ηνηστεία, χωρίς να υπάρχει αιτιώδης σχέση μεταξύ αυτών. Έτσι λοιπόν,μεταφέροντας το ζήτημα στη σημερινή εποχή μπορούμε να πούμε τα εξής: Οιτακτικώς μεταλαμβάνοντες των αγίων Μυστηρίων και τηρούντες στις νηστείες τηςΕκκλησίας μας (και της 5ης Ιανουαρίου) δεν χρειάζεται να νηστέψουνπαραπάνω για να πιουν από το Μ. Αγιασμό.
Στην Φώτο ο ιερέας πατέρας Χρήστος Iωαννίδης, από την ενορία της ΑγίαςΜαρίνας ,6κμ από το Ναύπλιο, μετά την θεία λειτουργία βγαίνει με τον Αγιασμόκαι αγιάζει τα σπίτια και τους κατοίκους του χωριού προς ευλογία έθιμο αυτόκρατά από πολύ παλιά.
Ευχαριστούμε πολύ τον κύριο Ευάγγελο Μπουγιώτη
Αναρτήσεις
