Ο Εορτασμός των Τριών Ιεραρχών στην Ιερά Μητρόπολη Βεροίας, (φωτο).

Κατά το διήμερο 29 και 30 Ιανουαρίου εορτάστηκε στην Ιερά Μητρόπολη Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας η εορτή των Τριών Ιεραρχών, προστατών της Παιδείας και των Γραμμάτων.

Το εσπέρας της Δευτέρας 29 Ιανουαρίου ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων χοροστάτησε στον πανηγυρικό εσπερινό στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Αλεξανδρείας και στη συνέχεια μίλησε στην εκδήλωση απονομής τιμητικών διακρίσεων σε μαθητές και μαθήτριες των Γυμνασίων της Αλεξάνδρειας που αρίστευσαν στο παρελθόν σχολικό έτος.
Την Τρίτη το πρωί ο Σεβασμιώτατος λειτούργησε, κήρυξε το θείο λόγο και στη συνέχεια τέλεσε μνημόσυνο για τους κοοιμηθέντες εκπαιδευτκούς στον Ιερό Ναό Αγίου Αντωνίου Βεροίας.

ΓΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΕΔΩ

Η ομιλία του Σεβασμιωτάτου στην εκδήλωση της Αλεξάνδρειας:

Τιμᾶ αὔριο ἡ Ἐκκλησία μας τούς κοινούς τῆς ἀληθείας προμάχους, τούς τρεῖς κορυφαίους ἱεράρχες καί πατέρες της. Τιμᾶ καί ἡ Παι­δεία μας τούς τρεῖς μεγίστους καί σοφούς διδασκάλους της, τούς προστάτες καί τά πρότυπα μαθη­τῶν καί καθηγητῶν.

Καί αὐτήν ἀκριβῶς τήν ἡμέρα, τήν ἡμέρα τῆς ἑορτῆς τῶν Γραμ­μάτων καί τῆς Παιδείας, τήν ἡμέ­ρα τῆς ἑορτῆς τῶν τριῶν φωστή­ρων τῆς τρισηλίου Θεότητος, τιμᾶ καί ἡ τοπική μας Ἐκκλησία ἐδῶ στήν Ἀλεξάνδρεια, ὅπως ἔχει καθιερωθεῖ ἀπό ἐτῶν, τούς μαθη­τές καί τίς μαθήτριες πού διακρί­θηκαν.

Σᾶς τιμᾶ ἀφενός γιά νά σᾶς ἐπιβραβεύσει γιά τούς κόπους καί τίς προσπάθειές σας πού καρπο­φόρησαν ἐξαιρετικά, ἀφετέρου γιά νά συμμετάσχει μέ αὐτό τόν τρόπο στή χαρά σας γιά τήν ἐπιτυχία σας, καί ἀκόμη γιά νά ἀποτελέσει ἡ δική σας ἐπιτυχία κίνητρο καί γιά τούς ἄλλους μαθητές καί μαθή­τριες νά προσπαθήσουν καί ἐκεῖ­νοι, ὥστε νά ἐπιτύχουν καί νά διακριθοῦν.

Εἶναι, ἀλήθεια, βέβαια ὅτι κά­ποιες νέες παιδαγωγικές ἀπόψεις ἀμφισβητοῦν τή σημασία τῆς δια­κρίσεως καί τῆς ἀριστείας μέ τό ἐπιχείρημα ὅτι αὐτές ἐπιβαρύνουν καί πιέζουν τούς μαθητές, ἔτσι ὥστε κρίνεται σκόπιμη ἡ κατάρ­γη­σή τους. Ἀσφαλῶς καί ἡ ἐπιδίωξη τῆς διακρίσεως καί τῆς ἀριστείας δέν θά πρέπει νά εἶναι αὐτοσκοπός στή ζωή τοῦ ἀνθρώπου καί τῶν μαθητῶν καί μαθητριῶν, ἔτσι ὥστε μία ὁποιαδήποτε ἀποτυχία νά μπορεῖ, ἐνδεχομένως, νά δη­μιουρ­γήσει ψυχολογική πίεση. Δέν νομίζω ὅμως ὅτι ὑπάρχει κα­νείς πού νἀ ἀμφιβάλλει ὅτι ἡ μελέτη, ὅπως καί κάθε ἄλλη ἀν­θρώπινη προσπάθεια, δέν χρειά­ζεται ἕνα κίνητρο. Χωρίς κίνητρο, χωρίς κάποιο στόχο ὁ κόπος καί ἡ προσπάθεια πού καλοῦνται νά κα­ταβάλλουν οἱ μαθητές καί οἱ μα­θή­τριες γιά τήν κατάκτηση τῆς γνώσεως, ἀλλά καί ὁποιοσδήποτε ἄνθρωπος γιά ὁτιδήποτε ἐπιχειρεῖ, φαίνεται μάταιος καί χωρίς ἐνδια­φέρον.

Δέν θά πρέπει συγχρόνως νά μᾶς διαφεύγει ὅτι ἡ ἐπιδίωξη τῆς ἀριστείας μπορεῖ νά ἔχει ἐπιβαρυ­ντικές συνέπειες, ὅπως ἰσχυρίζο­νται οἱ θιασῶτες αὐτῆς τῆς ἀπό­ψεως, μόνο ὅταν ἡ μόρφωση καί ἡ γνώση δέν συνοδεύονται καί ἀπό τήν καλλιέργεια τῆς ἀρετῆς καί τῆς διαμορφώσεως μιᾶς ὑγιοῦς καί ἰσορροπημένης προσωπικότη­τος.

Καί στό σημεῖο αὐτό ἀκριβῶς ἔχει μεγάλη σημασία τό γεγονός ὅτι ὡς προστάτες τῆς Παιδείας μας δέν ἔχουν ὁρισθεῖ κάποιες προσωπικό­τητες πού διακρίθηκαν ἁπλῶς καί μόνο στήν ἐπιστήμη τους ἤ στόν τομέα τῆς ἐνασχολήσεώς τους. Ἔχουν ὁρισθεῖ οἱ τρεῖς κορυφαῖοι φωστῆρες τῆς Ἐκκλησίας καί τῶν Γραμμάτων, οἱ ἅγιοι τρεῖς Ἱεράρ­χες, γιατί ὁ ὀρθός συνδυασμός στή ζωή τους τῆς προσπαθείας γιά τήν καλλιέργεια τοῦ πνεύματος καί τήν κατάκτηση τῆς γνώσεως ἐκ παραλλήλου πρός τήν κατάκτηση τῆς ἀρετῆς τούς καθιστᾶ ἄριστα παραδείγματα πρός μίμηση.

Δέν εἶναι καθόλου τυχαῖο τό γε­γονός ὅτι ὁ ἴδιος ὁ ἅγιος Γρηγό­ριος ὁ Θεολόγος μαρτυρεῖ γιά τό διάστημα τῶν σπουδῶν του μαζί μέ τόν Μέγα Βασίλειο στήν Ἀθή­να. «Δύο δρόμους γνωρίζαμε μό­νο, ἐκεῖνον πού ὁδηγοῦσε στίς σπουδές μας καί ἐκεῖνον πού ὁδηγοῦσε στήν Ἐκκλησία».

Τί δείχνει ἡ διαβεβαίωση αὐτή; Ὅτι ἡ ἐπιστημονική γνώση καί ἡ καλλιέργεια τοῦ νοῦ δέν ἦταν μονο­μερής ἐπιδίωξη γιά τούς δύο νεαρούς φοιτητές. Δέν ἐπιδίωκαν ἀποκλειστικά καί μόνο τήν πρόο­δο καί τήν ἀριστεία. Συγχρόνως πρός τή μελέτη τῶν μαθημάτων τους, ὁ ἅγιος Γρηγόιος καί ὁ Μέ­γας Βασίλειος ἐνδιαφερόταν καί γιά τήν καλλιέργεια τῆς ψυχῆς τους, γιά τήν καλλιέργεια τῆς ἀρε­τῆς. Καί αὐτή ἡ διπλῆ προσπάθεια ἔφερνε στήν ψυχή τους τήν ἰσορ­ροπία καί τούς προφύλασσε ἀπό τή μονομερῆ ἐπιδίωξη τῆς διανοη­τικῆς ἐξελίξεως, πού, ὅπως ὀρθά γράφει ὁ Πλάτωνας, μπορεῖ νά ἐξε­λιχθεῖ σέ πανουργία. «Πᾶσα ἐπιστήμη χωριζομένη δικαιοσύνης καί τῆς ἄλλης ἀρετῆς, πανουργία οὐ σοφία φαίνεται».

Ὑπό τό πρίσμα αὐτό προϋπόθεση γιά τή διάκριση εἶναι ἡ συνέπεια. Ἡ συνέπεια εἶναι τό μέτρο τῆς ἐπιτυχίας. Ἐάν ὁ καθένας φροντί­ζει νά εἶναι συνεπής στίς ὑπο­χρεώ­σεις του, συνεπής στή μελέτη του, συνεπής στή ζωή του, τότε ἔρχεται ἡ διάκριση. Καί ἐάν ἔρθει, τότε γνωρίζει πῶς νά τήν ἀντιμε­τωπίσει, πῶς νά τή διαχειρισθεῖ, ὥστε νά μήν ἀποκτήσει ὑπερβο­λι­κή οἴηση καί αὐτοπεποίθηση νομί­ζοντας ὅτι εἶναι κάτι τό ἐξαιρετι­κό, τό μοναδικό καί ἀντιμετωπίζει τούς ἄλλους ἀφ᾽ ὑψηλοῦ. Ἐάν πάλι δέν ἔρθει ἡ διάκριση, καί πάλι γνωρίζει πῶς νά ἀντιμετω­πίσει καί αὐτή τήν κατάσταση. Διό­τι ἔχει τή συνείδησή του ἥσυ­χη, ἐπειδή ἔκανε ὅ,τι μποροῦσε, ὅ,τι ἦταν δυνατόν, καί ἑπομένως γιά τά δικά του μέτρα καί τίς δικές του δυνατότητες διακρίθηκε.

Ἡ συνέπεια ὅμως ἀποτελεῖ τήν ἀσφαλῆ προϋπόθεση καί τῆς προό­δου στήν ἀρετή καί τήν πνευμα­τική ζωή. Διότι χωρίς συνέπεια ὑπάρ­χει ἀταξία, ὑπάρχει ἀκατα­στα­σία στή ζωή τοῦ ἀνθρώπου, καί ἐπί τῆς ἀταξίας καί τῆς ἀκατα­στασίας τίποτε δέν εἶναι δυνατόν νά οἰκοδομηθεῖ. Καί ἀκόμη ἐάν πρόσκαιρα οἰκοδομηθεῖ κάτι, πολύ σύντομα θά καταρρεύσει δημιουρ­γώντας ἀπογοήτευση ὄχι μόνο σέ αὐτόν πού οἰκοδόμησε πάνω σέ σαθρά θεμέλια ἀλλά καί σέ ὅλους τούς ἄλλους γύρω του.

Γι᾽ αὐτό, ἀγαπητά μου παιδιά, καλλιεργεῖστε τή συνέπεια στή ζωή σας, σέ ὅ,τι κάνετε, μιμού­μενοι τό παράδειγμα τῶν ἁγίων τριῶν Ἱεραρχῶν, ὥστε νά συνεχί­σε­τε νά διακρίνεσθε καί νά προο­δεύετε, δίνοντας χαρά καί στούς γονεῖς καί στούς καθηγητές σας καί σέ ὅλους ὅσους ἀγαποῦν, καί ἀποτελώντας καί σεῖς μέ τή σειρά σας πρότυπα γιά τούς νεωτέρους.

Σᾶς συγχαίρω, λοιπόν, πατρικά καί εὔχομαι μέ πολλή ἀγάπη καί σέ σᾶς πού ἀριστεύσατε καί βρα­βεύ­εσθε σήμερα ἀλλά καί σέ ὅλους τούς μαθητές καί τίς μαθήτριες τῶν σχολείων μας καί τούς ἐκπαι­δευτικούς μας νά ἔχετε τή χάρη καί τήν εὐλογία τῶν ἁγίων τριῶν Ἱεραρχῶν.

 

Η ομιλία του Σεβασμιωτάτου κατά τη θεία Λειτουργία της εορτής:

Ἑκατόν ἑβδομήντα πέντε χρόνια ἔχουν περάσει ἀπό τότε πού τό Πα­νεπιστήμιο Ἀθηνῶν τοῦ νεο­σύστατου ἑλληνικοῦ κράτους καθιέρωσε τή σημερινή κοινή ἑορτή τῶν ἁγίων τριῶν Ἱεραρχῶν, Βασιλείου τοῦ Μεγάλου, Γρηγο­ρίου τοῦ Θεολόγου καί Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, πού ὑπῆρχε ἤδη ἀπό τόν 11ο αἰώνα στό ἑορτολόγιο τῆς Ἐκκλησίας μας, ὡς ἑορτή τῶν Γραμμάτων καί τῆς Παιδείας καί τούς τρεῖς μεγάλους Πατέρες ὡς τούς προστάτες των.

Στή διάρκεια τῶν χρόνων πού πέ­ρασαν καί ἰδιαίτερα τίς τελευ­ταῖ­ες δεκαετίες ἡ συζήτηση γιά τό νόημα τῆς ἑορτῆς καί τόν ρόλο τῶν τριῶν ἁγίων πατέρων στήν ἑλληνική Παιδεία μετατράπηκε κάποιες φορές σέ πεδίο ἰδεολογι­κῶν ἀντιπαραθέσεων.

Καί ἐάν τόν 11ο αἰώνα ὁ μητροπολίτης Εὐχαΐτων Ἰωάννης Μαυρόπους μέ τόν ὁρισμό αὐτῆς τῆς ἡμέρας ὡς κοινῆς ἑορτῆς τους κατόρθωσε νά κατευνάσει τίς ἀντι­θέσεις ἐκείνων πού ἔριζαν γιά τό ποιός ἀπό τούς τρεῖς πατέρες εἶναι πιό σημαντικός, στίς συζητή­σεις αὐτές τό διακύβευμα εἶναι τό ἰδεολογικό ὑπόστρωμα τῆς ἑορτῆς του καί ἡ σκοπιμότητα πού αὐτή ἐξυπηρετεῖ.

Ὅμως μία ἐκ τοῦ σύνεγγυς προ­σέγγιση τῶν ἐπιχειρημάτων πού χρησιμοποιοῦν ὅσοι ὑποστηρίζουν ὅτι ἡ ἑορτή τῶν τριῶν Ἱεραρχῶν ὁρίσθηκε ὡς ἑορτή τῶν Γραμμά­των καί τῆς Παιδείας μέ σκοπό νά προσδώσει στήν ἑλληνική Παιδεία ἕνα χριστιανικό χαρακτήρα, καί κατά συνέπεια θεωροῦν τήν ἑορτή ὡς ὄχημα μιᾶς συγκεκριμένης ἰδεο­λογικῆς ἀντιλήψεως, αὐτῆς τοῦ ὀνομαζόμενου ἑλληνοχριστια­νικοῦ πολιτισμοῦ, ἀποδεικνύει εὔ­κολα τίς προκαταλήψεις καί τίς ἰδε­ολογικές ἀγκυλώσεις αὐτῶν πού τά ὑποστηρίζουν.

Γιατί, ὅπως γιά τόν Ὅμηρο ἰσχύει ἀδιαμφισβήτητα ἡ ἄποψη τοῦ μεγάλου Ἀλεξανδρινοῦ φιλολό­γου Ἀριστάρχου «Ὅμηρον ἐξ Ὁμή­ρου σαφηνίζειν», ὅτι δηλαδή ὀφεί­λουμε νά ἑρμηνεύουμε τόν Ὅμηρο μέ τή βοήθεια τοῦ ἴδιου τοῦ Ὁμήρου, τό ἴδιο ἰσχύει καί γιά τούς τρεῖς μεγάλους Ἱεράρχες, τήν καθοριστική συμβολή τῶν ὁποίων στήν ἐπωφελῆ σύζευξη τοῦ ἑλλη­νικοῦ πνεύματος καί πολιτισμοῦ καί μέ τή χριστιανική πίστη καί θεο­λογία, δέν μπορεῖ νά κατανοή­σει καί νά ἐκτιμήσει ὅποιος ἐπιλέ­γει καί ἀπομονώνει φράσεις ἀπό τό ἔργο τους γιά νά στηρίξει τίς προκατασκευασμένες ἀπόψεις τους ἀλλά δέν θαυμάζει στό σύνολό του τόν ὑπέροχο συνδυ­α­σμό τόν ὁποῖο ἐπέτυχαν οἱ τρεῖς αὐτοί σοφοί καί τολμηροί ἱεράρ­χες, μέ τίς προσωπικές τους ἐπι­λογές, μέ τόν λόγο τους καί μέ τά ἔργα τους.

Πίστευαν στό ἑλληνικό πνεῦμα καί στά δημιουργήματά του, στή φιλοσοφία καί τή ρητορική. Καί αὐτά σπούδασαν γιά χρόνια στίς περίφημες σχολές τῆς ἐποχῆς τους, καί τά διδάγματά τους ἀξιο­ποίησαν γιά νά δώσουν στά ἔργα τους, ἔργα πού ἐξέφραζαν τήν πί­στη καί τήν ἀλήθεια τῆς χριστια­νικῆς διδασκαλίας, τήν κομψό­τη­τα τῆς ἀττικῆς ρητορικῆς καί τό ρυθμό τῆς ἑλληνικῆς ποιήσεως.

Ἄν διαφωνοῦσαν μέ τόν ἑλλη­νι­κό πολιτισμό, ἄν ἦταν ἀρνητικοί ἀπέναντί του, ὅπως κάποιοι ἰσχυ­ρί­ζονται, δέν θά ἐρχόταν οἱ δύο Καππαδόκες μέχρι τήν Ἀθήνα γιά νά τόν σπουδάσουν, οὔτε θά μα­θήτευαν δίπλα στόν μεγάλο εἰδω­λολάτρη ρήτορα τόν Λιβάνιο, οὔτε θά διεκδικοῦσαν ἀπό τόν πρώην συμφοιτητή τους καί μετέπειτα αὐ­τοκράτορα Ἰουλιανό τή δυνα­τό­τητα καί τῶν χριστιανῶν νά σπουδάζουν τήν ἀρχαία ἑλληνική γραμματεία.

Ἄν οἱ τρεῖς Ἱεράρχες ἦταν ἀρ­νητικοί ἀπέναντι στήν ἀρχαία ἑλ­ληνική σοφία, εἶναι ἐντελῶς ἀβέ­βαιο τί θά εἶχε σωθεῖ μέχρι σήμερα ἀπό αὐτήν, ἐφόσον ἡ συνέχιση τῆς παραδόσεώς της ἐξασφαλίσθηκε γιατί οἱ τρεῖς αὐτοί κορυφαῖοι καί σοφοί Ἱεράρχες δέν θεώρησαν ὅτι ἔρχεται σέ ἀντίθεση μέ τή χριστι­α­νική πίστη καί τῆς ἀπέδωσαν τή διαχρονική της ἀξία πού δέν ὀφεί­λεται στήν εἰδωλολατρικές ἀντι­λήψεις τῶν δημιουργῶν της ἀλλά στήν καλλιέργεια τῶν ἰδεῶν, τῶν ἀρχῶν καί τῶν ἀξιῶν πού ἐκφρά­ζει, στήν πρωτοπορία τῆς σκέψεως καί στούς ἀνυπέρβλητους τρόπους ἐκφράσεως τoῦ ἀνθρωπίνου λό­γου πού καλλιέργησαν.

Ἑπομένως, ἡ ἑορτή τῶν τριῶν Ἱεραρχῶν δέν ὑπηρετεῖ ἰδεολογίες ἀλλά δείχνει τήν ἀλήθεια τοῦ μη­νύματος τῶν μεγάλων αὐτῶν πα­τέρων καί διδασκάλων. Δείχνει τήν ἀξία τῆς ἀληθινῆς σοφίας πού γνωρίζει νά ἐκτιμᾶ τή σοφία ὡς δῶρο τοῦ Θεοῦ στόν ἄνθρωπο καί δέν ἀπαγορεύει τήν προσέγγισή της, ὅπου καί ἐάν βρίσκεται, σέ ἀντίθεση μέ  ἐκείνους οἱ ὁποῖοι πε­ριορίζουν τίς ἐπιλογές τους σέ ὅσες μόνο πού συμφωνοῦν μέ τή δική τους ἰδεολογία.

Οἱ τρεῖς Ἱεράρχες ἦταν ἀληθινά ἐλεύθερα πνεύματα χωρίς ἰδεολο­γικές προκαταλήψεις καί ἀγκυλώ­σεις, διότι «οὗ τό πνεῦμα Κυρίου ἐκεῖ ἐλευθερία», καί γι᾽ αὐτό ἀπο­τελοῦν μέχρι σήμερα πρότυπα διδασκάλων ἀλλά καί μαθητῶν· γι᾽ αὐτό καί τιμῶνται καί θαυμά­ζονται καί συνεχίζουν νά ἐμπνέ­ουν τούς ἀνθρώπους.

Ὅσοι προσπαθοῦν νά ὑποβαθμί­σουν τήν ἀξία τους ὡς προτύπων καί προστατῶν τῆς Παιδείας ὑπο­βι­βάζοντας τή σημασία καί τό νόη­μα τῆς ἑορτῆς τους, αὐταπα­τῶνται, γιατί τό ἐρώτημα πού τί­θε­ται εἶναι, ἄν καταργήσει κανείς τούς τρεῖς Ἱεράρχες μέ ποιούς θά τούς ἀντικαταστήσει;

Ποιοί εἶναι αὐτοί πού μποροῦν νά δώσουν στά παιδιά μας ἀλλά καί στούς ἐκπαι­δευτικούς μας, οἱ ὁποῖοι κάτω ἀπό ὄχι πάντοτε εὔ­κολες συνθῆκες δίνουν τόν καθη­μερινό ἀγώνα γιά τή μόρφωση καί τήν παιδεία, δίνουν τόν ἀγώνα γιά νά δημιουρ­γήσουν χαρακτῆρες καί προσωπι­κό­τητες ἱκανές νά ἀντα­πε­ξέλθουν στίς αὐξημένες ἀνά­γκες τοῦ σύγχρονου κόσμου μας;

Ποιοί εἶναι αὐτοί πού μποροῦν νά ἀποτελέσουν πρότυπα σοφίας, δράσεως καί ἀρετῆς πού ἀντέχουν στόν χρόνο καί εἶναι ἱκανά νά ἐμπνεύσουν μαθητές καί ἐκπαι­δευτικούς; 

Γι᾽ αὐτό ἄς ἀφήσουμε τίς ὅποιες τυχόν προκαταλήψεις καί ἄς στρα­φοῦμε στούς ἑορταζομένους προστάτες τῶν Γραμμάτων καί τῆς Παιδείας μας, τούς τρεῖς Ἱεράρχες, καί ἄς ἐπιδιώξουμε νά ἀναβα­πτίσουμε τήν Παιδεία μας στό πνεῦμα τους, γιά νά γίνει μία παι­δεία κοινωνική, ἀλληλέγγυα, μία παιδεία ἀληθινή, μία παιδεία πού εὐχόμεθα καί θέλουμε νά ἀπολαμ­βάνουν τά παιδιά μας. 

ΓΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΕΔΩ