Ιερά Μονή Κλεισούρας στο Χωριό Βρονταμά Λακωνίας.

η φωτογραφία είναι από Εδώ δείτε κι άλλες.   

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΚΛΕΙΣΟΥΡΑΣ – ΠΑΛΙΟΜΟΝΑΣΤΗΡΟ

ΙΣΤΟΡΙΚΑ

Στη Λακωνία περίπου μία ώρα Νοτιοδυτικά του χωριού Βρονταμά, σε ένα σπήλαιο μέσα σε ένα βράχο απόκρημνο στις όχθες του ποταμού Ευρώτα, σώζεται ένας ναός παλαιού μονυδρίου ο οποίος τιμάται επ’ονόματι της Ζωοδόχου Πηγής και είναι γνωστό στη περιοχή με το όνομα Παλιομονάστηρο.
Στο σπήλαιο αυτό είχαν εγκλειστεί Βρονταμίτες άνδρες και γυναίκες με τα παιδιά τούς κατά τον απελευθερωτικό αγώνα (1825) όταν οι τούρκοι πολιορκούσαν το χωριό τούς. Όταν τούς ανακάλυψαν τούς πρότειναν επανειλημμένως να παραδοθούν και εκείνοι προς απάντηση έλεγαν υπερήφανοι ότι «οι Βρονταμίτες ζωντανοί Τούρκο δεν προσκυνάνε». αυτό τούς τον πατριωτισμό τον πλήρωσαν με τη ζωή τούς όταν οι Οθωμανοί, στις συνεχείς αρνήσεις τούς να παραδοθούν, αφού πρώτα άνοιξαν οπές στην στέγη του σπηλαίου έριξαν εντός του σπηλαίου κλαδιά αναμμένα, θείο και πυρίτιδα με αποτέλεσμα να βρουν μαρτυρικό θάνατο όλοι όσοι ήταν μέσα στο σπήλαιο κλεισμένοι. Εις μνήμην και τιμή όλων όσων χάθηκαν εκείνη την ημέρα οι εν ζωή Βρονταμίτες έφτιαξαν ηρώο εντός του σπηλαίου περί των ολοκαυτωθέντων Βρονταμιτών.

ΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΝΑΟΥ

Καθώς εισερχόμαστε στο εσωτερικό του σπηλαίου, αριστερά της εισόδου, ανοίγεται μικρή κόγχη όπου στη βάση της κοσμείται με λοξότμητο γείσο επάνω στο οποίο βρίσκεται σταυρός εγγεγλυμμένος και διακοσμημένος με βλαστούς του οποίου η τέχνη μαρτυρεί χρόνους Βυζαντινούς κατά τούς οποίους ήκμαζε η τέχνη του γλυπτού διακόσμου.
Στο εσωτερικό του σπηλαίου το δάπεδο, αριστερά της εισόδου, είναι υπερυψωμένο και εξυπηρετούσε την ύπαρξη υπογείου δεξαμενής. Προς τα δεξιά υπάρχει τοίχος με τρεις θήρες όπου κοσμούνται από τοιχογραφίες. Η μεσαία θήρα οδηγεί σε δυο σκοτεινούς αλληλοδιαδόχους καμαροσκέπαστους χώρους, πλάγιο νάρθηκα και κυρίως ναό.
Από το εσωτερικό του ναού, μέσα από άλλη θήρα οδηγείται κανείς στο βάθος του σπηλαίου όπου από εκεί μπορεί να ανεβεί πάνω από τις τοξωτές στέγες του ναού και του νάρθηκα χωρίς να φτάνει στο βράχο που βρίσκεται το σπήλαιο. Η τρίτη θήρα οδηγεί σε ένα μικροσκοπικό παρεκκλήσιο. Οι τοίχοι στο ναό δεν κτίστηκαν όλοι την ίδια εποχή όπως και οι τοιχογραφίες. Χρονολογείται ότι το 1201 μ.Χ. οικοδομήθηκε και αγιογραφήθηκε ο ναός ο οποίος είναι αφιερωμένος και επ’ονόματι του Αγίου Νικήτα προκύπτει από κάποιες κτητορικές επιγραφές εντός του νάρθηκα.

ΟΙ ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΟΥ ΝΑΟΥ

Στις τοιχογραφίες στο εσωτερικό του ναού παρουσιάζεται κάτι το αξιοσημείωτο. Πάνω από τις τρεις θήρες στο υπέρθυρο έχει γραφεί προτομή του Σωτήρος νέου και αγένειου εκτίνοντας και τα δυο του χέρια σε θέση ευλογίας. Στις δυο παραστάδες θήρες βρίσκονται ολόσωμοι οι δυο Απόστολοι Πέτρος και Παύλος όπου ο πρώτος από αριστερά, Απόστολος Παύλος, κρατάει βιβλίο και δίπλα στον Απόστολο Πέτρο κρέμονται δυο κλειδιά. Αυτό ερμηνεύεται ως εξής. Ο Χριστός εν πρώτοις ζωγραφίζεται ως η θήρα δια της οποίας κάθε άνθρωπος εισερχόμενος μπορεί να βρει τον λυτρωτή. Παρ’αυτόν στέκονται οι Πρωτοκορυφαίοι Απόστολοι ως οι κατεξοχήν στύλοι της εκκλησίας όπου στον ένα ο Κύριος παραδίδει τα κλειδιά της Βασιλείας των Ουρανών.
Στο υπόλοιπο του ναού βρίσκονται πάρα πολλές τοιχογραφίες Αγίων οι οποίοι παρουσιάζονται με θέματα όχι συνηθισμένα όπως στις περισσότερες τοιχογραφίες που μέχρι σήμερα γνωρίζουμε. Από αυτά όπως και στις διάφορες εναλλαγές στην ενδυμασία των Αγίων φαίνεται ότι ο ζωγράφος δεν ήταν ένας αλλά και άλλοι πολλοί. Θαυμαστές είναι και οι τοιχογραφίες που αφορούν σκηνές του Δωδεκαόρτου στις οποίες παρουσιάζονται παραστατικότατα όλα τα γεγονότα των εορτών και μάλιστα διασώζονται με ελάχιστες αλλοιώσεις στα πρόσωπα και στις ίδιες τις παραστάσεις. Εκτός των ανωτέρω παραστάσεων που αναφέραμε, στον κυρίως ναό υπάρχει και η γέννηση της Θεοτόκου και τα Εισόδια.
Πάρα πολλές είναι οι τοιχογραφίες που κοσμούν το εσωτερικό του ναού και κάθε μία από αυτές έχει κάτι το ξεχωριστό και συγχρόνως θαυμαστό. Για παράδειγμα πιο πέρα από τα Εισόδια υπάρχει η τοιχογραφία της Σταυρώσεως. Από την πλευρά του Σωτήρος Χριστού εκχύνεται αίμα το οποίο συλλέγει όπως φαίνεται στην τοιχογραφία, μέσα σε ποτήρι γυναικεία μορφή ζωγραφισμένη σε προτομή με φωτοστέφανο και κατάκοσμο ένδυμα. Την γυναίκα κρατάει από τη ράχη της Άγγελος Κυρίου. Αυτή είναι η προσωποποίηση της εκκλησίας. Πιο πέρα δεξιά του Σταυρού αποδιώκεται από δεύτερο Άγγελο μία άλλη γυναικεία μορφή η οποία δεν έχει φωτοστέφανο και είναι η προσωποποίηση της εβραϊκής συναγωγής.
Παρατηρούμε λοιπόν πόσο έντονα και παραστατικά ο ζωγράφος προσπαθεί να ερμηνεύσει κάθε γεγονός και να το ζωντανέψει πάνω στο τοίχο με πλούσια χρώματα και παραστάσεις δίνοντας ιδιαίτερη ερμηνεία και έννοια.

ΠΑΡΕΚΚΛΗΣΙΟ

Το μικρό παρεκκλήσιο κτίστηκε και τοιχογραφήθηκε πολύ μεταγενέστερα. Έξω του ναΐσκου και αριστερά της θήρας υπάρχει η εξής επιγραφή » ανακαινήστη ω πάνσεπτος ναώς τίς οιπ(εραγίας Θεοτόκου) εν τω καιρό του Θεοδοσίου Ιερομονάχου εκ χωρίου Λυκοβουνού «. από αυτό προκύπτει ότι έζησε στην Μονή το 1613 ο Ιερομόναχος Θεοδόσιος ο οποίος δεν γνωρίζουμε εάν ήταν ο υποτακτικός του Ισαάκ. Πιθανόν όμως είναι, οι δυο σκελετοί που βρέθηκαν να ανήκουν στον κτήτορα Ισαάκ και του υποτακτικού του Θεοδοσίου.
Από τα παραπάνω μπορεί κανείς να διαπιστώσει πως στο Βρονταμά υπάρχουν δείγματα εξαίρετης καλλιεργημένης ζωγραφικής στη Λακωνία τα οποία ανήκουν σε διάφορες εποχές προερχόμενα από πολλούς Αγιογράφους.
Τέλος σύμφωνα με τις μαρτυρίες των σωζόμενων επιγραφών και τοιχογραφιών στη Μονή Κλεισούρας, το μοναστήρι αυτό αριθμεί βίο αιώνων όπου ξεκινάει περίπου από την Δωδέκατη εκατονταετηρίδα και φτάνει έως την Δέκατη έβδομη.

( Οι πληροφορίες αυτές πάρθηκαν από το βιβλίο του Νικολάου Δρανδάκη » Η Ιστορική Μονή της Κλεισούρας «, και από μαρτυρίες ανθρώπων που κατοικούν σήμερα στον Βρονταμά)