Πώς στέκει
ένας νέος άνθρωπος
(νέος στην ηλικία
ή στην πίστη)
απέναντι
σε έναν μοναχό
που έχει Αγιότητα;
Μάρω Σιδέρη, Θεολόγος, ιστορικός
Μολονότι
το θέμα της ημερίδας είναι «Ο Όσιος Πορφύριος και οι νέοι», φρονώ πως
πρέπει να ξεκινήσω την περισυλλογή μου ανάποδα: «Οι νέοι και ο Όσιος
Πορφύριος!» Πώς στέκει ένας νέος άνθρωπος (νέος στην ηλικία ή στην
πίστη) απέναντι σε έναν μοναχό που έχει Αγιότητα; Πώς στέκει κάποιος που
πρωτοπερπατά στη γη, μπροστά σ’ έναν άνθρωπο που ομιλεί με τον Ουρανό;
Υπάρχει επιστημονική εξήγηση γι’ αυτή τη σχέση;
Ο
πιο ειλικρινής τρόπος να ανοίξεις μια τέτοια συζήτηση είναι ο από
καρδιάς: Ξεκινώ, λοιπόν με ένα ΕΓΩ που μοιάζει εγωιστικό, μα δεν είναι
γιατί δεν αναφέρεται σε προσωπική εμπειρία αλλά αγγίζει – νομίζω – τους
περισσότερους νέους ανθρώπους: Εγώ τον Όσιο Πορφύριο δεν τον
καταλαβαίνω! Ποτέ δεν τον καταλάβαινα, δεν καταλάβαινα την αγιότητά του,
κι ακόμα κι όταν η ψυχή μου την ένιωθε, η λογική μου τη φοβόταν. Αυτή
την οσιακή, ήρεμη μορφή, αυτόν τον καλοσυνάτο και σιωπηλό κι ευγενικό
γέροντα, τον φοβόμουν … Οι αναμνήσεις μου από τον γέροντα Πορφύριο μέχρι
σήμερα μου προκαλούν ντροπή: έπαιζα στην αυλή του, του φίλησα το χέρι,
τον χαιρέτησα, αλλά η ψυχή μου παρέμενε πεισματικά κλειδωμένη … τα πόδια
μου με έφεραν στο κελάκι του, τα χέρια μου άγγιξαν τα δικά του, η φωνή
μου άγγιξε τα αυτιά του, αλλά την ψυχή μου δεν την άφησα να τον
πλησιάσει … την ψυχή μου την είχα αφήσει αιχμάλωτη της λογικής, του
φόβου και του εγωισμού μου … αν για κάτι μετανιώνω, είναι που δεν άφησα
την ψυχή μου ελεύθερη να τον γνωρίσει, όταν τον γνώρισα … δε με πειράζει
που δεν πίστευα αμέσως σε όσα άκουγα για εκείνον: η πίστη είναι το
δεύτερο στάδιο μιας σχέσης τόσο ιδιαίτερης. Κι άλλωστε η πίστη δεν είναι
κάτι δικό μας … είναι δώρο του Ουρανού προς τον άνθρωπο, που έρχεται
όταν ο άνθρωπος το θελήσει και το ζητήσει …
Όταν
μπορούσα να ακούσω την φωνή του Γέροντα, το λάθος μου ήταν ότι δεν
άφησα την ψυχή μου να ζητήσει αυτό που ήθελε: και η ψυχή μου, το ξέρω
τώρα πολύ καλά, ήθελε να τον γνωρίσει … κι αφού τον γνώριζε, ήθελε να
τον πιστέψει … και αφού τον πίστευε, ήθελε να αφεθεί στην αγάπη της
Αγιότητάς του, να κουρνιάσει εκεί και να μη φοβάται τίποτα.
Με
την κοίμησή του, πέθαναν η λογική και ο εγωισμός μου μα αυτό που έμεινε
ήταν ένας φόβος διαφορετικός, που έμοιαζε με ορφάνια: πώς να ζητήσω
βοήθεια από έναν Άγιο, αφού δεν τον είχα σεβαστεί όσο ήταν εν ζωή; Με τι
θάρρος να του μιλούσα στην προσευχή μου; Πώς να του ζητούσα βοήθεια;
Πώς να πλησιάσω έναν Άγιο στον Ουρανό, αφού δεν τον είχα πλησιάσει όσο
βρισκόταν στη γη; Και τι σημασία είχε άραγε αν είχα μετανιώσει, αφού τον
είχα χάσει;
Έπρεπε
να βάλω το χέρι μου πολλές φορές επί τον τύπο των ήλων για να κάνω τη
λογική μου να σιωπήσει μπροστά στην παρουσία του Οσίου Πορφυρίου …
έπρεπε να ταπεινωθώ, για να αφήσω την ψυχή μου ελεύθερη από τα δεσμά
της: τώρα ξέρω ότι μπορεί ένα παιδί να μην καταλαβαίνει τον Όσιο
Πορφύριο, αλλά ο Όσιος καταλαβαίνει πολύ καλά τα νέα παιδιά:
καταλαβαίνει και την αμφιβολία, και τον φόβο, και την ορμή και τον θυμό …
καταλαβαίνει και σέβεται και περιμένει … περιμένει αυτό το κάλεσμα,
αυτή την ικεσία, περιμένει αυτό το δάκρυ που κυλάει από τα μάτια όταν η
ψυχή σου διψάει μα η λογική σε τρομάζει … κι όταν τον καλέσεις, έρχεται –
στ’ αλήθεια έρχεται τρέχοντας, σαν αφήσεις την ψυχή σου να τον γυρέψει
…
Όχι:
εγώ τον Όσιο Πορφύριο δεν τον καταλαβαίνω: κι αυτή είναι η μεγαλύτερη
χαρά, η μεγαλύτερη ευλογία: αν τον καταλάβαινα δε θα ήταν Άγιος … κι εγώ
τον έχω ανάγκη ως Άγιο … δε θέλω να τον καταλάβω, μου αρκεί που τον
βιώνω … μου αρκεί που η ψυχή μου ηρεμεί όταν του μιλάει … που η φροντίδα
του είναι σαν τον αέρα που αναπνέω …
Όχι:
εγώ τον Όσιο Πορφύριο δεν τον καταλαβαίνω … κι αυτή είναι η λύτρωσή
μου: η σχέση της ψυχής με τον Ουρανό είναι ερωτική και τον αληθινό Έρωτα
δεν τον καταλαβαίνεις: τον νιώθεις, σε πλημμυρίζει, αλλά δεν τον
καταλαβαίνεις … η ευτυχία σου είναι ότι τον έχεις … η ευλογία σου είναι
ότι τον ζεις …
Είθε
ψυχή μου νεαρή, ατίθαση κι ερωτευμένη, να βιώνεις τον Όσιο Πορφύριο την
κάθε στιγμή … να γεύεσαι αδιάκοπα την παρουσία του … και να μπορείς
ελεύθερη, χωρίς δεσμά να τον καλείς … να είσαι σίγουρη ψυχή μου: εκείνος
θα ακούσει το κάλεσμά σου και θα τρέξει … με πάθος και ευγένεια και
δύναμη και στοργή …
΄΄Επτάλοφος΄΄