Φωτογραφίες: Χρήστος Μπόνης
Για το έργο και την προσφορά του στην Βοιωτία τιμήθηκε σήμερα ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος από τον Πολιτιστικό Σύλλογο "Η Άμπελος" στο πλαίσιο της εκδήλωσης "Α' Αντάμωμα Αρβανιτών" που πραγματοποιήθηκε στον προαύλιο χώρο του ιερού ναού Αγίων Αναργύρων στα Οινόφυτα.
Στην εκδήλωση παρέστησαν ο Μητροπολίτης Θηβών και Λεβαδείας κ. Γεώργιος, ο Πρωτοσύγκελλος της Αρχιεπισκοπής Αρχιμανδρίτης Συμεών Βολιώτης, ο Β´ Γραμματεύς της Ιεράς Συνόδου Αρχιμανδρίτης Γεώργιος Ρέμπελος, Βουλευτές, ο Δήμαρχος Τανάγρας, εκπρόσωποι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, Τοπικών Συλλόγων, Φορέων και Οργανισμών, κληρικοί και λαϊκοί.
Ο πρόεδρος του Πολιτιστικού και Εξωραϊστικού Συλλόγου "Η Άμπελος" κ. Σταμάτης Ράπτης καλωσόρισε τον Αρχιεπίσκοπο, κλήρο και λαό και μίλησε για την έμπνευση του πρώτου Αρβανίτικου ανταμώματος.
Στη συνέχεια η φιλόλογος κ. Ερμιόνη Σκλια μίλησε για την ιστορία των Αρβανιτών λέγοντας: "Οι Αρβανίτες θεωρούνται οι Δωριείς του Νεότερου Ελληνισμού γιατί στην Αρχαία Ελλάδα συνδέθηκαν με την κάθοδο των Δωριέων και όχι άδικα, αφού με το αρχαίο αυτό ελληνικό φύλο παρουσιάζουν πολλές ομοιότητες στην κοινωνική και πολιτισμική ταυτότητα". Αναφέρθηκε, επίσης, σε ιστορικά στοιχεία για την μετακίνηση των Αρβανιτών σε διάφορες περιοχές και συμπλήρωσε πως "οι Αρβανίτες μετά την εγκατάστασή τους στη Νότια Πελοπόννησο χρησιμοποιήθηκαν ως γεωργοί στο Δεσποτάτο του Μυστρά. Πολλοί από αυτούς έπαιξαν σημαντικό ρόλο κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 και αρκετοί ήρωες του αγώνα, κυρίως κλέφτες και αρματολοί, υπήρξαν Αρβανίτες. Ονομαστοί οπλαρχηγοί και μπουρλοτιέρηδες που διακρίθηκαν στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα του 1821 ήταν ο Ανδρέας Μιαούλης, ο Μάρκος Μπότσαρης, η Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα, ο Νικόλαος Κριεζώτης, κ.α. Οι Αρβανίτικες φατρίες έμειναν πιστές στην ελληνορθόδοξη πίστη, ενώ οι Αλβανοί ασπάστηκαν θρησκείες όπως ο Μουσουλμανισμός και ο Ρωμαιοκαθολικισμός. Συχνά μάλιστα υπερασπίστηκαν με σθένος την Ορθοδοξία και διακρίνονταν για το ισχυρό θρησκευτικό τους συναίσθημα".
Σε άλλο σημείο της ομιλίας της η κ. Σκλια ανέφερε τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα των Αρβανιτών ξεκινώντας από το φιλότιμο. Συγκεκριμένα είπε πως "χαρακτηριστικό γνώρισμα των Αρβανιτών φέρεται η «μπέσα» (η πίστη, το φιλότιμο), η οποία θεωρείται μία από τις πατροπαράδοτες αρετές της φυλής τους. Είναι μάλιστα αδιανόητη η παραβίαση της «μπέσας», της προφορικής δηλαδή υπόσχεσης για τους Αρβανίτες. Το πιο γνωστό ελάττωμα του Αρβανίτη είναι η ισχυρογνωμοσύνη, η ξεροκεφαλιά, το πείσμα και γι’ αυτό είναι γνωστή η φράση «Αρβανίτικο κεφάλι». Επιπλέον η καχυποψία και η δυσπιστία, η διχόνοια και οι εκφυλιστικές συγκρούσεις, που κατά καιρούς δίχασαν τις Αρβανίτικες φατρίες, θεωρούνται τα τρία πιο φοβερά ελαττώματα των Αρβανιτών".
Μιλώντας για την γλώσσα των Αρβανιτών η κ. Σκλια επεσήμανε πως "δεν θεωρήθηκε ποτέ ύποπτη ή εθνικά επικίνδυνη από την κεντρική εξουσία και ποτέ οι Αρβανίτες δεν υπήρξαν εθνικά ύποπτοι. Στις εθνικές απογραφές των ετών 1928 και 1940, όπου καταγράφηκαν οι εθνικές και θρησκευτικές μειονότητες, οι Αρβανίτες δεν αναφέρονται πουθενά, ενώ αναφέρονται π.χ. οι Έλληνες Καθολικοί. Αυτό το στοιχείο δείχνει την πλήρη ενσωμάτωσή τους στον ντόπιο ελληνικό πληθυσμό. Η αρβανίτικη γλώσσα υποχώρησε σταδιακά λόγω της μη επίσημης χρήσης της, αλλά σε αυτό συνετέλεσαν και οι ίδιοι οι Αρβανίτες επειδή ήθελαν να ενταχθούν στο ελληνικό κράτος. Ειδικά μετά το 1922 άρχισαν να μιλούν μόνο ελληνικά. Πολλές περιοχές της Βοιωτίας έχουν καθαρά αρβανίτικα τοπωνύμια στα λεγόμενα Αρβανιτοχώρια, όπως π.χ. Στείρι, Κυριάκι, Ζερίκι, Σούρπη, Μούλκι, Άσκρη, Σκούρτα, κ.α. Στην Αττική γνωστές αρβανίτικες περιοχές είναι τα Βίλια, η Μάνδρα, οι Ερυθρές (Κριεκούκι), τα Σπάτα, η Φυλή (Χασιά), τα Λιόσια, το Καπανδρίτι, ο Αυλώνας, κ.α. Στη Φθιώτιδα συναντούμε τα αρβανίτικα χωριά Λιβανάτες, Μαλεσίνα, Προσκυνάς, Τραγάνα, Μαρτίνο".
Έκανε λόγο, ακόμη, για τα επίθετα των Αρβανιτών τα οποία, όπως είπε, είναι συνήθως δισύλλαβα και δηλωτικά είτε κάποιου φυσιογνωμικού χαρακτηριστικού γνωρίσματος είτε κάποιου ταλέντου και ιδιαίτερου χαρίσματος ή ελαττώματος και υπογράμμισε πως "Πρόεδροι Δημοκρατίας, Πρωθυπουργοί και γνωστοί πολιτικοί άνδρες τόσο στον Αγώνα του 1821 όσο και στη νεότερη ιστορία της Ελλάδας υπήρξαν αρβανίτικης καταγωγής".
Ολοκληρώνοντας την ομιλία της τόνισε: "Σήμερα έχουμε την τιμή να βρίσκεται ανάμεσά μας ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος. Είναι γνωστή σε όλους μας η ανιδιοτελής αγάπη του, το κοινωνικό του έργο και η προσφορά του, τόσο στα 27 χρόνια που διετέλεσε Μητροπολίτης Θηβών και Λεβαδείας, όσο και ως Προκαθήμενος της Ελλαδικής Εκκλησίας. Σήμερα, λοιπόν, στην γενέτειρα πατρίδα του, ο Πολιτιστικός Σύλλογος "Η Άμπελος" θα ήθελε να τον ευχαριστήσει για όλα προσφέροντάς του ένα δώρο".
Αμέσως μετά ο πρόεδρος και τα μέλη του Συλλόγου βράβευσαν τον Αρχιεπίσκοπο για το έργο και την προσφορά του στα Οινόφυτα, αλλά και στην ευρύτερη περιοχή της Βοιωτίας.
Ο Αρχιεπίσκοπος ευχαρίστησε και συνεχάρη όσους είχαν την ιδέα, αλλά και όσους συνέβαλαν ώστε να υλοποιηθεί αυτή η εκδήλωση. Αναφέρθηκε στο σημείο που πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση, λέγοντας πως "παλιά σε αυτόν τον λόφο υπήρχε ένας πύργος, που αποτελούσε τον τρόπο επικοινωνίας για εκείνη την εποχή. Σε κάθε κορυφή λόφου, άλλωστε, υπήρχε ένας πύργος, από όπου έστελναν σήματα προς το κέντρο ανάβοντας φωτιά. Για παράδειγμα σε είκοσι λεπτά έφτανε μία είδηση από την Κωνσταντινούπολη μέχρι εδώ". Μοιράστηκε, επίσης, μία ανάμνηση που έχει από παιδί, την ανατίναξη του πύργου από τους Γερμανούς, για να αξιοποιήσουν τις πέτρες και να φτιάξουν παρατηρητήρια στον κεντρικό δρόμο που ένωνε την Αθήνα με την Θεσσαλονίκη και να μπορούν έτσι να ελέγχουν το πέρασμα. Περιέγραψε, πως όταν αργότερα σε αυτό το σημείο έχτισαν τον ναό των Αγίων Αναργύρων δεν κατάφεραν να αναστηλώσουν τον πύργο, αλλά "σήμερα οι Άγιοι Ανάργυροι προστατεύουν το χωριό".
Συνεχάρη την κ. Σκλια για την ομιλία και επεσήμανε πως "οι Αρβανίτες δεν ήταν καμπίσιοι. Έμεναν στα βουνά, διότι ήταν ακρίτες, ήταν φρουροί".
Αποκάλυψε, ωστόσο, πως ετοιμάζει στα Οινόφυτα και συγκεκριμένα στο πατρικό του σπίτι ένα μουσείο και εκεί θα τοποθετήσει το δώρο που του έκαναν σήμερα, για να τον τιμήσουν, ώστε να μπορεί ο κάθε επισκέπτης να θυμάται και να μαθαίνει για αυτήν την βραδιά, για το πρώτο αντάμωμα Αρβανιτών.
Στη συνέχεια προσφέρθηκε ένα τιμητικό δώρο στον Μητροπολίτη Θηβών και Λεβαδείας κ. Γεώργιο για την στήριξή του και την πνευματική του μέριμνα. Ο Μητροπολίτης Θηβών συνεχάρη τον πρόεδρο και τα μέλη του συλλόγου, αλλά και όλους τους συντελεστές για την εκδήλωση αυτή και ευχήθηκε "να ριζώσει αυτός ο θεσμός". Επεσήμανε πως τόσες δεκαετίες σε αυτόν τον τόπο γνώρισε την αγάπη και την ντομπροσύνη των Αρβανιτών και τόνισε πως "οι Αρβανίτες ξέρουν πως τους αγαπώ, όπως και εγώ ξέρω ότι με αγαπούν".
Αμέσως μετά ο Δήμαρχος προσέφερε, εκ μέρους του Συλλόγου, ένα αναμνηστικό δώρο στον Πρωτοσύγκελλο της Αρχιεπισκοπής Αρχιμανδρίτη Συμεών Βολιώτη, ο οποίος κάθε Σάββατο πραγματοποιεί κατηχητικές συναντήσεις με παιδιά όλων των ηλικιών στο Κέντρο Εκκλησιαστικής Διακονίας Οινοφύτων.
Κατόπιν χαιρετισμό απηύθυναν η αντιδήμαρχος και ο Δήμαρχος Τανάγρας, ο οποίος ευχήθηκε να καθιερωθεί ο θεσμός και να πραγματοποιείται κάθε χρόνο "Αρβανίτικο Αντάμωμα". Μίλησε για το έργο του Αρχιεπισκόπου και την προσφορά του στην Βοιωτία και όχι μόνο, κυρίως αυτές τις ημέρες που περνά δύσκολα ο τόπος. Χαιρετισμό απέστειλε, επίσης, ο Περιφερειάρχης Στερεάς Ελλάδας, ο οποίος λόγω ανειλημμένων υποχρεώσεων δεν κατάφερε να παραβρεθεί.
Στη συνέχεια χορευτικά τμήματα της ευρύτερης περιοχής παρουσίασαν αρβανίτικους παραδοσιακούς χορούς.
Στον χώρο της εκδήλωσης υπήρχε μία μικρή έκθεση με παραδοσιακά προϊόντα, αντικείμενα και φορεσιές της Τοπικής Παράδοσης από τον Σύλλογο Γυναικών Οινοφύτων.
Ο Πολιτιστικός Εξωραϊστικός Σύλλογος "Η Άμπελος" ιδρύθηκε το 2009 με σκοπό την προώθηση και στήριξη της πολιτιστικής παράδοσης του τόπου. Πρόεδρος του Συλλόγου είναι ο κ. Σταμάτης Ράπτης, ενώ το Διοικητικό Συμβούλιο απαρτίζουν οι Αγγελική Παπαμήτρου, Λίτσα Ζαχάρη, Κωνσταντίνος Ρίζος, Ελένη Ρίζου, Νίκος Κατσιφής, Έλβις Τσάτσα, Αλεξάνδρα Νίκα-Συμιστήρα, Αλέξανδρος Ταμπουρατζής και Κωνσταντίνος Μπλατσότης.
Αναρτήσεις
