Συνέντευξη τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου κ. Ἱεροθέου στό ΕΘΝΟΣ.

1. Ἐρώτηση: Σεβασμιώτατε, τήν Τετάρτη συνεδριάζει μέσῳ τηλεδιάσκεψης ἐκ νέου ἡ Ἱερά Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος. Σύμφωνα μέ ἀσφαλεῖς πληροφορίες ὁ Ἀρχιεπίσκοπος καί οἱ Συνοδικοί Ἱεράρχες θά ζητήσουν ἀπό τήν κυβέρνηση νά γίνονται οἱ λειτουργίες-ἀκολουθίες κεκλεισμένων τῶν θυρῶν. Ποιά εἶναι ἡ δική σας αἴσθηση;

Ἀπάντηση: Ἡ Διαρκής Ἱερά Σύνοδος, πού ἀποτελεῖται ἀπό τόν Ἀρχιεπίσκοπο ὡς Πρόεδρο καί ἀπό τούς δώδεκα Μητροπολίτες ὡς Συνοδικούς ἀντιμετώπισε τό θέμα τῆς πανδημίας μέχρι τώρα μέ μεγάλη ψυχραιμία, νηφαλιότητα καί σωφροσύνη.

Ἡ Ἱερά Σύνοδος ἀποτελεῖται ἀπό Ἱεράρχες πού γνωρίζουν νά χειρίζονται δύσκολες καταστάσεις καί φυσικά ὁ Ἀρχιεπίσκοπος διαθέτει μεγάλη πείρα στά τόσα χρόνια πού βρίσκεται στήν Ἐκκλησία, ὡς Μητροπολίτης καί ὡς Ἀρχιεπίσκοπος.

Ἔχω τήν ἄποψη ὅτι πρέπει νά γίνονται οἱ ἀκολουθίες καί οἱ Λειτουργίες τήν Μεγάλη Ἑβδομάδα καί τό Πάσχα, ἔστω κεκλεισμένων τῶν θυρῶν, γιατί αὐτή ἡ περίοδος εἶναι ἡ «καρδιά» τῆς ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς καί κανείς δέν μπορεῖ νά προσβάλλη αὐτήν τήν «καρδιά». Μόνον οἱ ἀλειτούργητοι καί οἱ ἀκοινώνητοι δέν καταλαβαίνουν αὐτήν τήν ἀνάγκη πού ἔχει ὁ λαός στήν συντριπτική του πλειοψηφία.

Φυσικά, ἡ θεία Λειτουργία καί οἱ ἀκολουθίες θά πρέπει νά συνεχισθοῦν «κεκλεισμένων τῶν θυρῶν», καί μετά τό Πάσχα, γιατί δέν πρέπει νά ξεχνᾶ κανείς ὅτι ὁ Χριστός ἀναστήθηκε «ἐσφραγισμένου τοῦ μνήματος» καί εἰσῆλθε στό Ὑπερῶο, ὅπου ἦταν οἱ Μαθητές συνηθροισμένοι γιά τόν «φόβο τῶν Ἰουδαίων», «τῶν θυρῶν κεκλεισμένων».

Ἡ Ἐκκλησία ξέρει νά λειτουργῆ καί στίς κατακόμβες καί στίς φυλακές.

2. Ἐρώτηση: Τήν προηγούμενη ἑβδομάδα ἔγινε ἄλλη μία ἔκτακτη Συνεδρίαση τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου καί ἐνῶ ἡ εἰσήγηση τοῦ Ἀρχιεπισκόπου κ. Ἱερωνύμου ἦταν ὑπέρ τῆς λειτουργίας τῶν Ἱερῶν Ναῶν, παρουσία μόνον ἱερέων καί ψαλτῶν, χωρίς ποίμνιο, ὑπῆρξαν «φωνές» πού ἀντέδρασαν καί ζητοῦσαν ἡ κυβέρνηση νά εἶναι αὐτή πού θά «κλείσει» τίς Ἐκκλησίες. Ποιά εἶναι ἡ ἄποψή σας;

Ἀπάντηση: Φυσικά, πάντοτε ὑπάρχουν καί οἱ ἀντίθετες φωνές, ἀλλά ἡ νόμιμη Κυβέρνηση τῆς χώρας μας πρέπει νά ἀντιμετωπίζη τά θέματα μέ σοβαρότητα. Πρέπει νά ἀκούη προτάσεις καί, ἄν εἶναι δίκαιες, νά τίς ἀποδέχεται, χωρίς νά θεωρῆ τόν ἑαυτό της ὅτι «σύρεται ἀπό τά γεγονότα».

Ἡ πρόταση τῆς Ἐκκλησίας ἐκινεῖτο σέ καλή κατεύθυνση καί ἦταν ἰσορροπημένη, γιατί λάμβανε ὑπ' ὄψη της τόν ἀγώνα καί τόν πόνο τοῦ λαοῦ. Δέν γνωρίζω τούς λόγους γιά τούς ὁποίους ἡ Κυβέρνηση ἔλαβε διαφορετικές ἀποφάσεις καί δέν ἐπέτρεψε τήν θεία Λειτουργία ἔστω «κεκλεισμένων τῶν θυρῶν», σέ ἀντίθεση μέ ἄλλες χῶρες πού ὑποφέρουν τό ἴδιο, ὅπως γιά παράδειγμα στήν Αὐστρία, πού ἐπιτρέπουν τήν θεία Λειτουργία, λαμβάνοντας ὅλα τά ἀπαραίτητα μέτρα.

Δέν μπορῶ νά καταλάβω γιατί μπορεῖ νά μεταδοθῆ ὁ ἰός μέσα ἀπό τά ἄλλα σύγχρονα ἠλεκτρονικά μέσα, ὅπως τό διαδίκτυο, ἐκτός ἀπό ἕνα τηλεοπτικό καί ραδιοφωνικό μέσο. Ἐπίσης, δέν μπορῶ νά καταλάβω γιατί ἡ Κυβέρνηση μπαίνει στήν διαδικασία νά βάζη ἕνα εἶδος «ἀργίας» στούς Κληρικούς, ἤ νά ὁρίζη πότε θά γίνεται ἤ πότε δέν θά γίνεται θεία Λειτουργία, ἤ νά ἀπαγορεύη τήν θεία Λειτουργία στίς Ἱερές Μονές, πού εἶναι πνευματικές οἰκογένειες, «κεκλεισμένων τῶν θυρῶν».

3. Ἐρώτηση: Ἀπό τήν ἔναρξη τῶν κρουσμάτων τοῦ κορονοϊοῦ στήν Ἑλλάδα, ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος πολλάκις στοχοποιήθηκε καί μέ τίς δικές της παλινωδίες ἐνίσχυσε τήν κριτική ἀπέναντί της. Σᾶς ἱκανοποιεῖ ἡ μέχρι τώρα στάση τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλησίας καί ἡ ρητορική καί πρακτική ὁρισμένων μητροπολιτῶν;

Ἀπάντηση: Αὐτόν τόν καιρό μέ πονάει ἰδιαίτερα ἡ διάδοση τοῦ κορωνοϊοῦ, πού σκορπᾶ τόν θάνατο καί δημιουργεῖ ταλαιπωρίες σέ πολλές οἰκογένειες καί συνανθρώπους μας. Καί, φυσικά, ἐπαινῶ τήν Κυβέρνηση, πού μέ δυναμικότητα καί γνώση ἀντιμετωπίζει τό θέμα γιά τήν ὑγεία ὅλων μας.

Ἀλλά μέ πονᾶ καί ἕνας ἄλλος κορωνοϊός, ὁ λεγόμενος «ἐκκλησιαστικός κορωνοϊός», πού προσβάλλει τούς Κληρικούς καί τούς Ἐπισκόπους μας. Παρατηρῶ ὅτι μερικοί Μητροπολίτες ἐνεργοῦν σάν νά μήν ὑπάρχη Σύνοδος, σάν νά εἴμαστε ἕνα ἀσύντακτο σῶμα. Κάνουν ἀνακοινώσεις πρίν ἡ Διαρκής Ἱερά Σύνοδος πάρη κάποια ἀπόφαση καί ἀμέσως μετά τήν ἀπόφαση τῆς Συνόδου διαφοροποιοῦνται. Ἀκόμη στέλλουν ἐπιστολές στόν Πρωθυπουργό καί τούς Ὑπουργούς τῆς Κυβερνήσεως καί τίς δημοσιοποιοῦν, ἐνῶ θά ἔπρεπε νά καταθέτουν τίς σκέψεις τους στήν Ἱερά Σύνοδο, ὥστε ἐκείνη νά ἀποφασίση σχετικῶς. Αὐτό συνιστᾶ τό ἐκκλησιαστικό φρόνημα καί αὐτό ὑποσχεθήκαμε κατά τήν ἡμέρα τῆς χειροτονίας μας σέ Ἐπίσκοπο. Σέ μιά μάχη ὑπάρχει κοινή συναντίληψη καί κάποιος διευθύνει τήν ἐξέλιξη τῶν πραγμάτων.

Πάντως, δέν θεωρῶ ὅτι ἡ Διαρκής Ἱερά Σύνοδος ἐνήργησε μέ «παλινωδίες», ἀφοῦ πάντοτε ἐξέφραζε τίς σκέψεις καί ἐπιθυμίες τοῦ ποιμνίου της, καί τό ἔκανε γιά νά συγκρατήση τήν ἑνότητά της, καί ἐνεργοῦσε ἀνάλογα μέ τήν κάθε ἐξέλιξη τῆς καταστάσεως.

Ἐπί τέλους, ἐμεῖς οἱ Ἱεράρχες, ὅπως οἱ κυβερνῆτες τῶν πλοίων –«νοητή ναῦς» εἶναι ἡ Ἐκκλησία– πρέπει νά ἐνεργοῦμε μέ θεολογική γνώση, ἐκκλησιαστικό φρόνημα, αἴσθηση τῆς κοινωνικῆς καταστάσεως, μέ ψυχραιμία καί μέ προσευχή. Πρό παντός νά καταλάβουμε ὅτι ἔχουμε Ἱερά Σύνοδο καί Ἀρχιεπίσκοπο καί δέν λειτουργοῦμε αὐτόνομα. Ἄν δέν ὑπακούουμε στήν Σύνοδο, πῶς θά ἔχουμε ἀπαίτηση νά ὑπακούουν σέ μᾶς οἱ Κληρικοί;

4. Ἐρώτηση: Ἡ ἐπιστημονική κοινότητα ἦταν κατηγορηματική γιά τούς κινδύνους πού ἐγκυμονεῖ ὁ τρόπος λήψης τῆς Θείας Εὐχαριστίας ἀπό τούς πιστούς. Μέ ἀφορμή αὐτό κάποιοι βρῆκαν τήν εὐκαιρία νά «χτυπήσουν» τήν Ἐκκλησία, προκειμένου νά ἀναδείξουν τά… ἀντιεκκλησιαστικά τους αἰσθήματα. Πιστεύετε ὅτι ἦταν μιά παγίδα στήν ὁποία, ἀβίαστα, ἔπεσαν οἱ διάφοροι ἱεράρχες;

Ἀπάντηση: Δέν θέλω νά σχολιάσω τίς ἀπόψεις τῆς «ἐπιστημονικῆς κοινότητος», ἀφοῦ ἔχω μιά γενική θέση ὅτι οὔτε ὁ θεολόγος μπορεῖ νά ἀσχολῆται μέ τήν ἐπιστήμη, ἐκτός ἄν εἶναι συγχρόνως καί ἐπιστήμονας, οὔτε καί ὁ ἐπιστήμονας μπορεῖ νά ἀσχολῆται μέ τήν θεολογία, ἐκτός κι ἄν εἶναι συγχρόνως καί θεολόγος.

Ὅμως, μέ ἐνόχλησε πολύ ὅλη αὐτή ἡ ἐνορχηστρωμένη ἐπίθεση ἐναντίον τῆς θείας Λειτουργίας καί τῆς θείας Κοινωνίας, πράγμα πού δέν ἔγινε σέ ὅλους τούς προηγούμενους αἰῶνες. Μοῦ φάνηκε σάν νά ἦταν «δαιμονική».

Πρέπει νά γίνη κατανοητό ὅτι ἡ θεία Λειτουργία καί ἡ θεία Κοινωνία τοῦ Σώματος καί τοῦ Αἵματος τοῦ Χριστοῦ, μαζί μέ τήν κατά Χριστόν ἄσκηση, ἀποτελεῖ τήν ταυτότητα τῆς Ἐκκλησίας. Γιατί δέν μπορεῖ νά ἰσχύη οὔτε ἄσκηση χωρίς θεία Λειτουργία οὔτε θεία Λειτουργία χωρίς ἄσκηση.

Φυσικά, θά πρέπει καί ἐμεῖς οἱ Ἐπίσκοποι, Κληρικοί καί θεολόγοι, νά ἀντιμετωπίζουμε τά  θέματα αὐτά μέ σοβαρή θεολογική γνώση καί ὄχι μέ ἐπιχειρήματα πού δέν ἔχει οὔτε κἄν ἕνας πρωτοετής φοιτητής τῆς θεολογίας.

Οἱ ἀπόψεις πού ἀκούσθηκαν ὅτι ἡ θεία Κοινωνία εἶναι μιά σχέση καί ὄχι μυστήριο, ὅτι ὅσοι δέχονται ὅτι τό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ δέν μεταδίδει μικρόβια, πάσχουν ἀπό ἀφθαρτοδοκητισμό, καί τόσα ἄλλα, δείχνουν τήν πίστη καί τήν ἀπιστία αὐτῶν πού τά ἐκφράζουν.

Θεωρῶ ὅτι στό ἑπόμενο χρονικό διάστημα ἡ Ἐκκλησία πρέπει νά ἀντιμετωπίση αὐτό τό θέμα μέ μεγάλη σοβαρότητα καί θεολογική ἐπάρκεια.

5. Ἐρώτηση: «Τό Μένουμε σπίτι» πλέον εἶναι ἡ καθημερινότητά μας. Πῶς διαχειρίζεστε τίς νέες συνθῆκες πού ἔχουν ἐπιβληθεῖ λόγῳ τῆς πανδημίας τοῦ κορονοϊοῦ καί ποιά εἶναι ἡ ἐπαφή πού ἔχετε μέ τό ποίμνιό σας;

Ἀπάντηση: «Μένω» καί ἐγώ στήν Μητρόπολη, συμμετέχω στίς ἀκολουθίες καί Λειτουργίες, ὅταν μοῦ τό ἐπιτρέπη ἡ Κυβέρνηση (!), ἀσχολοῦμαι μέ βιβλία πού πρόκειται νά ἐκδώσω, ἐπικοινωνῶ τηλεφωνικῶς μέ τούς ἀνθρώπους γιά νά τούς ἐνισχύσω, προσεύχομαι στόν Θεό  γιά τήν μάστιγα πού μᾶς ἦλθε, καί ἄλλα. 

6. Ἐρώτηση: Ἡ Ἐκκλησία, ἀκόμη καί μέσα ἀπό αὐτές τίς συνθῆκες, πῶς μπορεῖ νά σταθῆ διπλά στόν δοκιμαζόμενο πολίτη;

Ἀπάντηση: Ἡ Ἐκκλησία, παρά τίς ἀπαγορεύσεις, οἱ ὁποῖες σέ μερικές περιπτώσεις εἶναι ἀπαραίτητες γιά τήν μή διασπορά τοῦ ἰοῦ καί ἄλλες εἶναι ἀκατανόητες, ἐξακολουθεῖ νά κάνη τό ἔργο της. Τό «μένω στό σπίτι» εἶναι αὐτή τήν ὥρα ἡ μοναδική ἀντίδραση ἐναντίον τοῦ ἰοῦ, ἀλλά αὐτό παράλληλα δημιουργεῖ ἄλλα τεράστια προβλήματα, πνευματικά, ψυχολογικά, ὑπαρξιακά, κοινωνικά, οἰκονομικά.

Φοβᾶμαι δέ ὅταν θά σταματήση ὁ κίνδυνος ἀπό τόν ἰό, θά ἀποκαλυφθοῦν ὅλα τά προβλήματα, πού τώρα κουκουλώνονται! Πῶς θά ἀντιμετωπισθοῦν οἱ ποικιλότροποι καί ποικιλώνυμοι ἰοί; Πῶς θά ἀντιμετωπισθοῦν τά οἰκονομικά προβλήματα πού θά ἀνακύψουν;

7. Ἐρώτηση: Τί μήνυμα θά θέλατε νά στείλετε στούς συμπολίτες μας;

Ἀπάντηση: Ὁ Κένεθ Γκέργκεν ἔχει τονίσει ὅτι γιά τήν ἀντιμετώπιση ὅλων τῶν προβλημάτων ἀπαιτεῖται ἡ βοήθεια τῆς «αὐτόχθονης ψυχολογίας». Κάθε πολιτισμός ἔχει τήν ἀξία του καί τό κέντρο κάθε πολιτισμοῦ εἶναι ἡ θρησκεία. Στήν Πατρίδα μας κέντρο ἀκόμη καί τοῦ πολιτισμοῦ εἶναι ἡ Ἐκκλησία μέ ὅλη τήν παράδοσή της. Δέν εἶναι δυνατόν νά ὑπονομεύεται αὐτή ἡ παράδοση, ὥστε νά κάνουμε ἕναν λαό ἄχρωμο, ἄγευστο, ἀνούσιο, χωρίς θεμέλια, χωρίς παράδοση, χωρίς θεία Λειτουργία.

Χρειάζεται ὑπομονή, πίστη καί προσευχή. «Μένουμε στό σπίτι», ἀλλά προπαντός «μένουμε στό πραγματικό σπίτι μας», πού εἶναι ἡ Ἐκκλησία, στό ὁποῖο σπίτι μιλᾶμε τήν ἴδια γλώσσα, ἐπικοινωνοῦμε μέ τόν Χριστό, τούς ἁγίους ὅλων τῶν αἰώνων, ἔχουμε τήν ἴδια παράδοση πού ὑπερβαίνει καί τόν θάνατο.–  

Ἡ συνέντευξη στήν δημοσιογράφο Μαρίνα Ζιώζιου στό ΕΘΝΟΣ