Ο ΚΑΤΑΝΥΚΤΙΚΟΣ-ΣΥΓΧΩΡΗΤΙΚΟΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ στήν Ἁγία Φωτεινή Νέας Σμύρνης.

  

  Μέσα σέ κλίμα βαθιᾶς κατανύξεως καί μεγάλης εὐλάβειας τελέσθηκε τό ἑσπέρας τῆς Κυριακῆς τῆς Τυρινῆς, 26 Φεβρουαρίου, στόν Ἱερό Μητροπολιτικό Ναό τῆς Ἁγίας Φωτεινῆς Νέας Σμύρνης ὁ Κατανυκτικός - Συγχωρητικός Ἑσπερινός. Πρόκειται γιά τόν Ἑσπερινό μέ τόν ὁποῖο οὐσιαστικά ἀρχίζει ἡ κατ’ ἐξοχήν ἱερά περίοδος, ἡ ἱερότερη χρονική περίοδος καί ἡ καρδιά τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἔτους, ἡ Μεγάλη Τεσσαρακοστή.

    Μέ τήν εἴσοδό μας στόν Καθεδρικό ἱερό Ναό, κάθε πιστός πῆρε τό καλαίσθητο φυλλάδιο πού περιέχει ὁλόκληρη τήν Ἀκολουθία τοῦ κατανυκτικοῦ Ἑσπερινοῦ, ὥστε νά παρακολουθήσει μέ εὐλάβεια καί κατ’ ἔννοιαν τή μοναδική σέ βάθος καί ὡραιότητα ἀκολουθία. Μετά τήν Εἴσοδο καί τό «Φῶς ἱλαρόν ἁγίας δόξης», οἱ Ἱερεῖς ἄφησαν τά λαμπερά τους ἄμφια, γιά νά ἐνδυθοῦν τά σκουρόχρωμα γιά τό «συνεσκιασμένον καί πενθηρόν καί μυστικόν» τῆς κατανυκτικῆς αὐτῆς περιόδου. Τότε εἶναι πού ἀκούστηκε καί τό Μέγα προκείμενον (σέ Ἦχο πλ. δ'), ὡς κραυγή τοῦ πιστοῦ γεμάτη ἐλπίδα καί φῶς μέσα στό σκοτάδι καί τήν ἀπογοήτευση: «Μή ἀποστρέψῃς τό πρόσωπόν σου ἀπό τοῦ παιδός σου, ὅτι θλίβομαι· ταχύ ἐπάκουσόν μου· πρόσχες τῇ ψυχῇ μου, καί λύτρωσαι αὐτήν».

    Ἡ ἀκολουθία τοῦ Ἑσπερινοῦ πλησίαζε πρός το τέλος της καί πρίν ἀπό τό «Νῦν ἀπολύεις» ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Συμεών ἐξεφώνησε τήν πρώτη Ὁμιλία τῶν κατανυκτικῶν Ἑσπερινῶν τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς μέ θέμα τή σπουδαιότητα τοῦ βιβλίου τῶν Ψαλμῶν τοῦ Δαβίδ. Τό Ψαλτήριο ἀποτελεῖ τό πιό γνωστό βιβλίο τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, πού τό περιεχόμενό του στρέφεται ἀνάμεσα στούς δύο πόλους, τόν Θεό καί τόν ἄνθρωπο. Οἱ Ψαλμοί εἶναι τραγούδια, ποιήματα, μέ ψάλλονταν συνοδεία μουσικῶν ὀργάνων, καί ἐκφράζουν ἕναν θαυμάσιο πλοῦτο συναισθημάτων. Ὁ πιστός δοξάζει, εὐχαριστεῖ, θαυμάζει, θρηνεῖ, πενθεῖ, ἱκετεύει, παρακαλεῖ καί ἄλλες καταστάσεις ἤ συναισθήματα διατυπώνει. Οἱ Ψαλμοί συνιστοῦν «τήν καρδιά τῆς Βίβλου», καθώς συμπυκνώνουν τήν ἀλήθεια τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Ὁ Μέγας Βασίλειος, στίς Ὁμιλίες του στούς Ψαλμούς, τούς ἀποκαλεῖ ἰατρεῖο ἀληθινό τῶν ψυχῶν: «Ὥσπερ ἐν κοινῷ τῶν ψυχῶν ἰατρείῳ, πάντες ἄνθρωποι τό ἴαμα τοῦ οἰκείου πάθους ἕκαστος ἐκλεγώμεθα. Ἴαμα γάρ, φησί, καταπαύσει ἁμαρτίας μεγάλας. Ἄλλα μὲν οὖν προφῆται παιδεύουσι, καί ἄλλα ἱστορικοί, καί ὁ νόμος ἕτερα, καί ἄλλα τό εἶδος τῆς παροιμιακῆς παραινέσεως. Ἡ δέ τῶν Ψαλμῶν βίβλος τό ἐκ πάντων ὠφέλιμον περιείληφε. Προφητεύει τὰ μέλλοντα· ἱστορίας ὑπομιμνήσκει· νομοθετεῖ τῷ βίῳ· ὑποτίθεται τά πρακτέα· καί ἁπαξαπλῶς κοινόν ταμιεῖόν ἐστιν ἀγαθῶν διδαγμάτων, τό ἑκάστῳ πρόσφορον κατά τήν ἐπιμέλειαν ἐξευρίσκουσα».

    Τό Ψαλτήριο περιλαμβάνει 150 Ψαλμούς. Δέν ἀποτελοῦν ὅλοι ἔργα τοῦ προφητάνακτος Δαβίδ. Στόν Δαβίδ ἀνήκουν οἱ περισσότεροι. Διακρίνονται οἱ Ψαλμοί σέ ὕμνους εὐχαριστήριους, δοξολογικούς, μετανοίας καί συγχωρήσεως, μεσσιανικούς, ἐσχατολογικούς, ἀποδημητικούς κ.λπ. Εἶχαν ἐξέχουσα θέση στήν ἰουδαϊκή λατρεία, ὅπως ἔχουν καί στή χριστιανική. Ἀπό τά 283 χωρία-παραπομπές τῆς ΠΔ πού μνημονεύονται στήν ΚΔ, περίπου τά μισά προέρχονται ἀπό τούς Ψαλμούς. «Ἐκκλησίας φωνή» ἀποκαλεῖ πάλι ὁ Μ. Βασίλειος τό Ψαλτήριο. Δέν ὑπάρχει ἱερή Ἀκολουθία τῆς Ἐκκλησίας μας χωρίς τή χρήση τοῦ Ψαλτηρίου. Χρησιμοποιοῦμε τήν ἑλληνική μετάφραση τῶν Ἑβδομήκοντα (Ο΄), πού ἐκπονήθηκε κατά τόν Γ΄ αἰ. π.Χ. στήν Ἀλεξάνδρεια. Πολύ μεγάλη ἡ ἀξία τῶν Ψαλμῶν καί ἀνεκτίμητη ἡ πνευματική ὠφέλεια.

    Κατόπιν, ἐκτενή σχολιασμό ἐπιχείρησε στόν πρῶτο Ψαλμό: «Μακάριος ἀνήρ, ὅς οὐκ ἐπορεύθη ἐν βουλῇ ἀσεβῶν καί ἐν ὁδῷ ἁμαρτωλῶν οὐκ ἔστη καί ἐπἰ καθέδρᾳ λοιμῶν οὐκ ἐκάθισεν. Ἀλλ᾿ ἤ ἐν τῷ νόμῳ Κυρίου τό θέλημα αὐτοῦ, καί ἐν τῷ νόμῳ αὐτοῦ μελετήσει ἡμέρας καί νυκτός. Καί ἔσται ὡς τό ξύλον τό πεφυτευμένον παρά τάς διεξόδους τῶν ὑδάτων, ὅ τόν καρπὸν αὐτοῦ δώσει ἐν καιρῷ αὐτοῦ, καί τό φύλλον αὐτοῦ οὐκ ἀποῤῥυήσεται· καὶ πάντα, ὅσα ἄν ποιῇ, κατευοδωθήσεται...».

    Μεταφράζοντας τό ἀνωτέρω ἀπόσπασμα ἀνέφερε χαρακτηριστικά ὁ Σεβασμιώτατος κ. Συμεών: Τρισευτυχισμένος καί εὐλογημένος ἀπό τόν Θεό εἶναι ὁ ἄνθρωπος ἐκεῖνος, πού δέν πορεύθηκε ποτέ δρόμο σύμφωνα μέ τίς σκέψεις καί τά θελήματα τῶν ἀσεβῶν ἀνθρώπων καί οὔτε πρός στιγμή δέν στάθηκε ἐκεῖ, ὅπου διέρχονται οἱ ἁμαρτωλοί, οὔτε κάθισε νά λάβει μέρος σέ συναναστροφές ἀνθρώπων, πού εἶναι διεφθαρμένοι καί διαφθείρουν τήν κοινωνία. Ἀλλ' ἐξ ἀντιθέτου μέ ὅλη του τήν καρδιά ἔχει δώσει τή θέλησή του καί τή σκέψη του στόν νόμο τοῦ Κυρίου καί τόν Νόμο αὐτό θά μελετᾶ ἡμέρα και νύκτα. Αὐτός θά ὁμοιάζει μέ τό δένδρο πού εἶναι φυτευμένο στά πλούσια τρεχούμενα νερά καί τό ὁποῖο θά ἀποδώσει τούς ὥριμους καρπούς του στόν κατάλληλο καιρό, τά δέ φύλλα του ποτέ δέν θά πέσουν. Ἔτσι καί ὁ ἄνθρωπος ὁ ἀφοσιωμένος στόν νόμο τοῦ Θεοῦ. Ὅλα τά ἔργα, πού θά ἐπιχειρεῖ, θά ἔχουν μέ τήν εὐλογία τοῦ Θεοῦ αἴσιο πέρας...».

    Κλείνοντας ὁ Σεβ. κ. Συμεών τόνισε ἐξ ἀφορμῆς τοῦ πρώτου Ψαλμοῦ ὅτι τό ἀληθινό ἀγαθό εἶναι ὁ Θεός. Γιά ἐμᾶς, «ἀρχή πρός τήν ἀνάληψιν τῶν καλῶν, ἡ ἀναχώρησις τῶν κακῶν» (Μ. Βασίλειος). Καί ὀφείλουμε νά ἐναρμονίζονται οἱ πράξεις μας μέ τόν νόμο τοῦ Θεοῦ καί νά μελετοῦμε μέ ζῆλο τόν αἰώνιο λόγο τοῦ Θεοῦ. Ἔτσι θά καρποφοροῦμε τούς καρπούς τοῦ Πνεύματος, δηλαδή τῆς γνήσιας χριστιανικής ζωής.

    Μέ τό πέρας τῆς ὁμιλίας τοῦ πρώτου αὐτοῦ κατανυκτικοῦ Ἑσπερινοῦ, ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Συμεών, ὁ ἱερός Κλῆρος καί ὁ πιστός λαός τῆς Νέας Σμύρνης ζητήσαμε συγχώρηση ὁ ἕνας ἀπό τόν ἄλλο καί εὐχηθήκαμε νά εἶναι καλή καί εὐλογημένη καί ἡ ἐφετινή Μεγάλη Τεσσαρακοστή.