Ο Άγιος Ιωάννης ο Καλοκτένης, γόνος ευγενούς και πλούσιας οικογένειας, γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη κατά τα μέσα του 12ου αιώνα.
Από μικρή ηλικία έδειξε την κλήση του στα γράμματα και την πνευματική ζωή και σύντομα έγινε μοναχός σε κάποια Μονή της Κωνσταντινούπολης.
Από εκεί τον εξέλεξαν για τις μεγάλες του ικανότητες και αρετές Μητροπολίτη Θηβών και Έξαρχο πάσης Βοιωτίας.
Ο Άγιος Ιωάννης υπήρξε ο άνθρωπος του πνεύματος αλλά και της δράσης.
Όχι μόνο ανακούφιζε τους πτωχούς Χριστιανούς της επαρχίας του με την ελεημοσύνη, αλλά αγωνίσθηκε και έδωσε ώθηση στην κοινωνική και οικονομική ζωή. Κατασκεύασε γέφυρες, αρδευτικά έργα, ανέπτυξε το εμπόριο και έδωσε εργασία σε πολλούς κατοίκους της περιοχής του.
Μέχρι σήμερα διατηρείται η ανάμνηση των έργων υποδομής του Αγίου μεταξύ των κατοίκων της Θήβας. Έμεινε στην ιστορία ως « νέος ελεήμων » .
Ο Άγιος Ιωάννης έλαβε μέρος το 1166 στη Σύνοδο της Κωνσταντινουπόλεως. Από τα πρακτικά της Συνόδου αποδεικνύεται η θεολογική εμβρίθεια του Αγίου.
Η μνήμη του τιμάται την 29ην Απριλίου.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. δ’.
Ἦχος πλ. δ’.
Ἐκ μέσης τὸν Κύριον, ἐπιποθήσας ψυχῆς, τὰ ῥέοντα ἔφυγες, καὶ ἐπιπόνῳ ζωή, τὴν σάρκα ἐξέτηξας· ἔσπευσας Ἱεράρχα, Βοιωτὼν Ἰωάννη, φίλος Χριστοῦ γενέσθαι, διὰ οἶκτον πενήτων· διὸ καὶ νέος ἐλεήμων, ἐκλήθης μακάριε.
Κοντάκιον
Ἦχος πλ. δ’. Τῇ ὑπερμάχῳ.
Ἦχος πλ. δ’. Τῇ ὑπερμάχῳ.
Τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Θεοῦ σοφὲ τοὺς οἴακας, ἐπιστημόνως χειρισθεὶς ταύτην ἀκύμαντον, διεχήρησας μακάριε Ἰωάννη, τὰς ζαλώδεις καταιγίδας ἐκκρουσάμενος, καὶ βιαίας τρικυμίας τῶν αἱρέσεων· ὅθεν κράζω Σοι· Χαίροις, Πάτερ πανεύσπλαγχνε.