(Ποιμαντορική Ἐγκύκλιος πρός τούς Κληρικούς τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως)
Ἀγαπητοί Πατέρες καί ἀδελφοί,
Ὅπως γνωρίζετε, ἡ πατρίδα μας καί ὁλόκληρος ὁ κόσμος ταλαιπωρεῖται περισσότερο ἀπό ἑνάμιση χρόνο ἀπό τήν λεγόμενη ὑγιειονομική κρίση, τόν ἰό sars-cov-2 πού προκαλεῖ τήν λοίμωξη καί τήν ἀσθένεια covid 19.
Στό θέμα αὐτό ἡ Πολιτεία λαμβάνει τά ἐνδεδειγμένα μέτρα, συντονιζόμενη στούς Παγκόσμιους Ὀργανισμούς γιά τήν ὑγεία τῶν πολιτῶν της, ἡ δέ Ἐκκλησία ἀντιμετωπίζει τό θέμα αὐτό μέ σοβαρότητα, νηφαλιότητα καί ὑπευθυνότητα.
Μεταξύ τῶν μέτρων προλήψεως τῆς λοιμώξεως καί τῆς νόσου καί ἴσως ἀπό τά πιό σημαντικά εἶναι καί τό ἐμβόλιο, ὅπως γίνεται καί σέ πολλές ἄλλες ἀσθένειες. Γιά τό θέμα αὐτό ἡ Διαρκής Ἱερά Σύνοδος ἔλαβε συγκεκριμένες ἀποφάσεις:
Στίς 13 Ἰανουαρίου 2021 ἀποφάσισε: Ἡ Ἱερά Σύνοδος «παρακολουθεῖ στενά τό ζήτημα τῶν ἐμβολιασμῶν, μέσῳ τῆς Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς Βιοηθικῆς, ἡ ὁποία μέ συνεχεῖς ἀναφορές της ἐνημερώνει τό Συνοδικό Σῶμα γιά ὅλες τίς ἐξελίξεις. Στό πλαίσιο αὐτό ἡ Ἱερά Σύνοδος ἐνημερώθηκε ὅτι, κατόπιν γενομένης ἔρευνας, τά ἐμβόλια κατά τοῦ covid-19 πού ἐπί τοῦ παρόντος χρησιμοποιοῦνται στήν Πατρίδα μας, δέν ἀπαιτοῦν τήν χρήση καλλιεργειῶν ἐμβρυϊκῶν κυττάρων γιά τήν παραγωγή τους.
Μέ ἀφορμή τήν ἀνωτέρω ἐνημέρωση ἡ Ἱερά Σύνοδος ἐπαναλαμβάνει, ἰδίως πρός ὅσα ἀπό τά μέλη Της παρουσιάζουν μία ἰδιαίτερη εὐαισθησία στά σενάρια ἀπειλῆς καί κινδύνων, στηριζόμενα μονομερῶς καί ἀνεξέλεγκτα εἴτε σέ διογκωμένες δημοσιογραφικές πληροφορίες κυρίως ἀπό τό διαδίκτυο, εἴτε διακατέχονται ἀπό διάφορες προκαταλήψεις, ὅτι ἡ ἐπιλογή τοῦ ἐμβολιασμοῦ δέν εἶναι ζήτημα τόσο θεολογικό ἤ ἐκκλησιαστικό, ἀλλά κυρίως ἰατρικό-ἐπιστημονικό καί ἀποτελεῖ ἐλεύθερη προσωπική ἐπιλογή τοῦ κάθε ἀνθρώπου σέ ἐπικοινωνία μέ τόν ἰατρό του, χωρίς ὁ ἐμβολιασμός νά συνιστᾶ ἔκπτωση ἀπό τήν ὀρθή Πίστη καί ζωή» (Δελτίον Τύπου Ἱερᾶς Συνόδου, 13-1-2021).
Στίς 14 Ἰουλίου 2021 ἀποφάσισε: «Ἡ Ἱερά Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, γνωρίζοντας πώς ὁ ἐμβολιασμός ἀποτελεῖ μέγιστη πράξη εὐθύνης ἀπέναντι στόν συνάνθρωπο, συνιστᾶ σέ ὅλους, σέ συνεννόηση μέ τόν ἰατρό τους, νά ἀξιοποιήσουν τό δῶρο αὐτό πού μᾶς χάρισε ὁ Θεός, προκειμένου νά προστατεύσουμε τούς ἑαυτούς μας, ἀλλά καί κάθε ἄνθρωπο "ὑπέρ οὗ Χριστός ἀπέθανε" (Ρωμ. 14, 15). Καί θέλει αὐθεντικῶς νά διαβεβαιώσει πώς αὐτό τό ἐμβόλιο δέν ἔρχεται σέ καμία ἀντίθεση μέ τήν Ἁγιογραφική, Πατερική καί Κανονική διδασκαλία τῆς Ἁγίας μας Ἐκκλησίας» (Συνοδική Ἐγκύκλιος 3074/1365/14-7-2021).
Ἐπειδή δέν εἴμαστε ἕνα ἀσύντακτο σῶμα, ἀλλά «καλή στρατεία» (Α΄ Τιμ. α΄, 18) καί πρέπει νά ὑπακούουμε στίς ἀποφάσεις τῆς Ἱερᾶς Συνόδου, γι' αὐτό πρέπει νά συντονιζόμαστε σέ αὐτά πού ἀποφασίζει ἡ Ἱερά Σύνοδος μέ τά συνοδικά της ὄργανα.
Αὐτό πρακτικά σημαίνει ὅτι δέν πρέπει νά ἀδιαφοροῦμε καί ὡς πρός τήν ἀντιμετώπιση τῆς ἀσθενείας αὐτῆς, γι' αὐτό πρέπει νά κάνουμε χρήση καί τοῦ ἐμβολίου, ἐκτός ἄν ὁ ἰατρός, πού παρακολουθεῖ τήν ὑγεία τοῦ καθενός σας καί εἶναι ἐπιστημονικά καταρτισμένος, ἀποφανθῆ διαφορετικά γι' αὐτό.
Πάντως, θεωρῶ ὅτι εἶναι ἀπαράδεκτο νά ἀντιμετωπίζεται τό ἐμβόλιο κατά τοῦ κορωνοϊοῦ μέ παραθεολογικά ἐπιχειρήματα, πολιτικές σκοπιμότητες καί συνωμοσιολογικές νοοτροπίες, πού ἀπάδουν σέ Κληρικούς καί Χριστιανούς. Ἄλλο εἶναι ὁ ἐπιστημονικός διάλογος καί ἡ ἐπιστημονική ἀντιπαράθεση γιά τήν βελτίωση τῶν μέχρι σήμερα μέσων ἀντιμετώπισης τοῦ ἰοῦ, μέσα στά ἐπιστημονικά ὄργανα, πού εἶναι ἐνδεδειγμένη πράξη, καί ἄλλο εἶναι ἡ ἀντίδραση στόν ἐμβολιασμό μέ παραθεολογικές καί συνωμοσιολογικές ἀπόψεις, οἱ ὁποῖες δυστυχῶς μεταδίδονται ταχύτατα στά μέσα κοινωνικῆς δικτύωσης καί δημιουργοῦν σύγχυση στούς Χριστιανούς.
Παρατηρῶ ὅτι τό ἀντιεμβολιαστικό κίνημα στήν Ἀμερική κυριαρχεῖ μεταξύ τῶν φονταμενταλιστικῶν ἀκραίων Προτεσταντικῶν κύκλων καί μεταξύ ἀνθρώπων πού διακατέχονται ἀπό διάφορες ἀρχές τῶν ἀνατολικῶν θρησκειῶν. Δέν θέλω δέ νά ἀναφερθῶ ἐδῶ καί σέ ἀνθρώπους οἱ ὁποῖοι ἔχουν ἄλλα ἀτομικά, πολιτικά καί οἰκονομικά συμφέροντα.
Δυστυχῶς, αὐτά πού κατά καιρούς διατυπώνονται ἀπό τούς φονταμενταλιστικούς αὐτούς προτεσταντικούς κύκλους στήν Ἀμερική μεταφέρονται καί σέ ἀνθρώπους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, χωρίς νά ἀντιλαμβάνονται αὐτοί ὅτι ὅλα αὐτά στεροῦνται θεολογικῆς βάσεως καί ἐκκλησιολογικῆς συνειδήσεως. Εἶναι λυπηρό ὅτι πολλοί πού ἔχουν ἀντιεμβολιαστική νοοτροπία διακρίνονται ἀπό ἔλλειψη σοβαρῆς θεολογικῆς σκέψεως, ἐκκλησιολογικῆς συνείδησης καί ἐν τέλει σοβαρῶν ἐπιστημονικῶν ἐπιχειρημάτων.
Διαβάζω ὅσα γράφονται ἐναντίον τῶν ἐμβολίων καί ἐκπλήσσομαι ἀπό τήν σύγχυση σκέψεως καί γραφῆς, ἀλλά καί ἀπορῶ, ἐπειδή ἀπουσιάζει «ὁ κοινός νοῦς ὡς κοινῶς νομίζεται». Δυστυχῶς ἐπικρατεῖ τέτοια σύγχυση, ὥστε τά ὅσα γράφονται στήν μιά παράγραφο νά ἀναιροῦνται στήν ἄλλη, ὁπότε ὁ λόγος τους δέν εἶναι καθαρός. Ἐμπλέκονται τά ἐπιστημονικά μέ τά «μεταφυσικά», ἡ θεολογία μέ τήν παραθεολογία, ἡ Χριστολογία μέ τήν ἀντιχριστολογία καί τήν δαιμονολογία.
Ὅμως, ἡ ἐπιστήμη δέν εἶναι θρησκεία ἤ παραθρησκεία, ἀλλά κρίνεται μέ κριτήρια ἐπιστημονικά, ὅπως ἐπίσης ἡ ὀρθόδοξη θεολογία δέν ἔχει σχέση μέ φαντασιώσεις καί ἐξτρεμισμούς. Σέ ὅλα αὐτά κυριαρχεῖ ἡ πλάνη, πού προέρχεται ἀπό τόν πλανεμένο νοῦ. Καί ὅπως λένε οἱ ἐμπειρικοί θεολόγοι, εὔκολο εἶναι νά πλανηθῆ κανείς, ἀλλά δύσκολο νά ξεπλανηθῆ, νά ἀπαλλαγῆ ἀπό τήν πλάνη.
Ὡς Κληρικοί εἴμαστε ὑποχρεωμένοι νά τηροῦμε τά ὑγιειονομικά μέτρα, ὥστε νά μή γίνουμε αἰτία καί ἀφορμή νά μολύνονται οἱ Χριστιανοί τούς ὁποίους ποιμαίνουμε, γιατί σέ μιά τέτοια περίπτωση στρέφονται ἐναντίον τῆς Ἐκκλησίας καί εὐθυνόμαστε γι' αὐτό.
Θά ἤθελα νά ἐπισημάνω ὅτι ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης ἔχει ἀποφανθῆ δύο φορές τοὐλάχιστον, ἀπ' ὅ,τι γνωρίζω, γιά τό ὅτι ἄν κατά τόν καιρό μιᾶς πανδημίας ὁ Χριστιανός δέν προσέχει καί γίνεται αἴτιος θανάτου τῶν ἄλλων, θά πρέπει νά κανονίζεται ὡς φονεύς. Συγκεκριμένα:
Στό «Πηδάλιό» του (ὑποσημείωση στόν ΞΣΤ΄ Ἀποστολικό Κανόνα) γράφει: «Σημείωσε ὅτι ὡς φονεύς καταδικάζεται καί ἐκεῖνος ὁ ἄνθρωπος, ὁ ὁποῖος ἐν καιρῷ πανώλης ἠξεύρωντας ὅτι εἶναι μεμολυσμένος, ὑπάγει εἰς οἴκους καί πολιτείας, καί μολύνει καί τούς ἄλλους, καί γίνεται πολλῶν φόνων αἴτιος».
Στό «Ἐξομολογητάριό» του (Περί τῆς ΣΤ΄ ἐντολῆς) γράφει: «"Οὐ φονεύσεις". Εἰς ταύτην τήν ἐντολήν σφάλλουν ἐκεῖνοι ... ὁποῦ ἐν καιρῷ πανώλης, ἠξεύροντες ὅτι εἶναι μεμολυσμένοι, ἑνώνονται μέ τούς ἄλλους καί τούς μολύνουν. Ἐκεῖνοι, ὁποῦ φονεύουν τόν ἑαυτό τους· καί ἁπλῶς, ὅλοι ἐκεῖνοι, ὁποῦ γίνονται ριψοκίνδυνοι».
Γι' αὐτό συνιστᾶ στόν πνευματικό νά ἐρωτᾶ τόν ἐξομολογούμενο, μεταξύ τῶν ἄλλων: «Μήπως ἠξεύροντας πώς ἤσουν πανουκλιασμένος, ἑνώθης μέ τούς ἄλλους καί τούς ἐμόλυνες καί ἀπέθανον; διατί ὡς φονεύς κανονίζεσαι».
Ἀντιλαμβάνεσθε, λοιπόν, τήν σοβαρότητα τοῦ θέματος. Ὅποιος σέ καιρό πανδημίας, ὅπως γίνεται στήν ἐποχή μας, δέν προσέχει καί μολύνει τούς ἄλλους, κρίνεται μέ τό ἐπιτίμιο τοῦ φόνου! Ἕνας δέ βασικός τρόπος προφύλαξης τοῦ ἑαυτοῦ μας καί τῶν ἄλλων εἶναι καί ὁ ἐμβολιασμός, ὅπως γίνεται καί σέ ἄλλες ἀσθένειες.
Ἄν ὁ προσωπικός σας ἰατρός, γνωρίζοντας τό ἰατρικό σας ἱστορικό, σᾶς συνιστᾶ νά μή κάνετε τό ἐμβόλιο, δέν σημαίνει ὅτι δέν θά λαμβάνετε τά ἄλλα ἀπαραίτητα μέτρα, καί φυσικά δέν σημαίνει ὅτι θά συνιστᾶτε στούς Χριστιανούς νά μήν ἐμβολιάζονται. Σέ μιά τέτοια ἐνδεχόμενη περίπτωση θά δώσετε λόγο στόν Θεό, σύμφωνα μέ τά ὅσα γράφει ὁ μέγας διδάσκαλος τῆς Ἐκκλησίας ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης.
Παρακαλῶ νά λάβετε σοβαρῶς ὑπ' ὄψη τά ἀνωτέρω καί νά μήν ἀδιαφορήσετε γιά τό σοβαρό αὐτό θέμα, διότι, ἐκτός τῶν ἄλλων, θά παρουσιασθῆτε στήν πράξη ὅτι διαφοροποιῆστε ἀπό τό Συνοδικό καί Ἱεραρχικό πολίτευμα τῆς Ἐκκλησίας μας.
Ἄς προσευχηθοῦμε στόν Θεό νά μᾶς δίνη σωματική καί πνευματική ὑγεία, ἰδιαιτέρως σύνεση, διάκριση καί ἐσωτερική ἡσυχία, πού εἶναι τόσο ἀπαραίτητες στήν ἐποχή μας, ὥστε νά μή καταλήγουμε σέ ἀκραῖες καταστάσεις.
Μέ θερμές εὐχές
Ὁ Μητροπολίτης
† Ὁ Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου ΙΕΡΟΘΕΟΣ