Του Σεβ. Μητροπολίτου Σισανίου και Σιατίστης κ. Αθανασίου, Υπερτίμου και Εξάρχου Μακεδονίας
Η Ανάσταση του Χριστού, που τόσο μεγαλόπρεπα εορτάζουμε και πανηγυρίζουμε για μία ακόμη φορά μέσα στο διάβα της ζωής μας, είναι γεγονός μοναδικό στην ιστορία του κόσμου, αλλά και αποτελεί το θαύμα όλων των αιώνων.
Είναι ένα γεγονός μοναδικό, αφού αναστήθηκε αυτεξουσίως ως Θεός παντοδύναμος, «πύλας χαλκάς συνέτριψε και μοχλούς σιδηρούς συνέθλασε»1 και έλυσε τα δεσμά του θανάτου, καθώς θα μας πιστοποιήσουν τα ιερά κείμενα της Εκκλησίας. Ο ίδιος ο Χριστός προλέγει στους Μαθητές Του κατά την επίγεια πορεία Του : «ουδείς αίρει (την ψυχήν μου) απ' εμού, αλλ' εγώ τίθημι αυτήν απ' εμαυτού. Εξουσίαν έχω θείναι αυτήν και εξουσίαν έχω πάλιν λαβείν αυτήν»2, δηλαδή «κανείς δεν μου αφαιρεί την ψυχή, αλλ’ εγώ οικοιοθελώς την θυσιάζω. Έχω εξουσία να την θυσιάσω και έχω την εξουσία πάλι να την πάρω πίσω». Τους βεβαιώνει, ακόμη, προφητικά ότι «λύσατε τον ναόν τούτον και εν τρισίν ημέραις εγερώ αυτόν»3. Ως Θεός διακηρύττει ότι Αυτός και μόνον Αυτός είναι η Ανάσταση και η Ζωή. Έτσι, ο θάνατος δεν έχει θέση στον Αρχηγό της Ζωής, ο Οποίος είναι και η μοναδική πηγή της ζωής και της αθανασίας.
Η Ανάσταση του Χριστού, που τόσο μεγαλόπρεπα εορτάζουμε και πανηγυρίζουμε για μία ακόμη φορά μέσα στο διάβα της ζωής μας, είναι γεγονός μοναδικό στην ιστορία του κόσμου, αλλά και αποτελεί το θαύμα όλων των αιώνων.
Είναι ένα γεγονός μοναδικό, αφού αναστήθηκε αυτεξουσίως ως Θεός παντοδύναμος, «πύλας χαλκάς συνέτριψε και μοχλούς σιδηρούς συνέθλασε»1 και έλυσε τα δεσμά του θανάτου, καθώς θα μας πιστοποιήσουν τα ιερά κείμενα της Εκκλησίας. Ο ίδιος ο Χριστός προλέγει στους Μαθητές Του κατά την επίγεια πορεία Του : «ουδείς αίρει (την ψυχήν μου) απ' εμού, αλλ' εγώ τίθημι αυτήν απ' εμαυτού. Εξουσίαν έχω θείναι αυτήν και εξουσίαν έχω πάλιν λαβείν αυτήν»2, δηλαδή «κανείς δεν μου αφαιρεί την ψυχή, αλλ’ εγώ οικοιοθελώς την θυσιάζω. Έχω εξουσία να την θυσιάσω και έχω την εξουσία πάλι να την πάρω πίσω». Τους βεβαιώνει, ακόμη, προφητικά ότι «λύσατε τον ναόν τούτον και εν τρισίν ημέραις εγερώ αυτόν»3. Ως Θεός διακηρύττει ότι Αυτός και μόνον Αυτός είναι η Ανάσταση και η Ζωή. Έτσι, ο θάνατος δεν έχει θέση στον Αρχηγό της Ζωής, ο Οποίος είναι και η μοναδική πηγή της ζωής και της αθανασίας.
Πόσο εκφραστικός είναι στο σημείο αυτό είναι ο Άγιος Γρηγόριος Νύσσης : «Πρόσεχε,
αγαπητέ, τα θαύματα του Θεού και τα κατορθώματα της χαράς που ήλθε μετά
το πάθος. Ο ατιμασμένος μεταβαλλόταν σε ένδοξο και η χαρά του κόσμου
ανασταίνεται άφθαρτη μαζί με το σώμα. Τότε είχε ωδίνες τοκετού η γη και
κυοφόρησε την ημέρα. Και ο θάνατος απέβαλε τη ζωή των όλων. Διότι δεν
ήταν δυνατόν ο θάνατος να κρατήσει Εκείνον που κρατά τα πάντα με τον
λόγο Του»4.
Αυτό το μέγιστο θαύμα και καθολικό γεγονός αποτελεί για εμάς τους Ορθοδόξους την πηγή της χαράς. «Χαράς τα πάντα πεπλήρωται, της Αναστάσεως την πείραν ειληφότα»5. Άλλωστε, δώρο ανεκτίμητο του Αναστάντος Χριστού είναι το «χαίρετε» προς τις Μυροφόρες γυναίκες.
Αυτό μεταβάλλει τη θλίψη τους σε χαρά και την αθυμία σε πνευματική ευφροσύνη.
Αυτή η χαρά αντικαθιστά τη σκυθρωπότητα των Μαθητών που πορεύονται προς Εμμαούς.
Αυτήν προσφέρει μαζί με την ειρήνη ο Χριστός στο υπερώο της Σιών.
Αυτή πυρπολεί την καρδιά του Αποστόλου Παύλου, όπως και των άλλων μαθητών του Χριστού, αλλά και όλων των Αγίων της πίστεώς μας.
Αυτή είναι, ακόμη, καρπός του Αγίου Πνεύματος : «ο δε καρπός του Πνεύματος εστίν αγάπη, χαρά, ειρήνη, μακροθυμία, χρηστότης, αγαθωσύνη, πίστις, πραότης, εγκράτεια»6.
«Σήμερον, λοιπόν, χαρά απανταχού της οικουμένης και ευφροσύνη πνευματική. Σήμερον και των αγγέλων ο δήμος και πασών των άνω δυνάμεων ο χορός δια την των ανθρώπων σωτηρίαν αγάλλονται»7, θα υπενθυμίσει ο πολύπαθος Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος . Χαρά, πρώτον, αφού ο Χριστός κατήργησε «τον το κράτος έχοντα του θανάτου». Κι ενώ ο θάνατος κι ο άδης ήταν η πιο δυσάρεστη πραγματικότητα και η βασικότερη αιτία που αφαιρούσε τη χαρά και βύθιζε σε λύπη τον άνθρωπο, τώρα πλέον καταργείται ως έσχατος εχθρός8. Με την Ανάσταση του Χριστού, δεν ασκεί πλέον τον καταλυτικό του ρόλο, αλλά μεταβάλλεται σε ύπνο από τον Αρχηγό της Ζωής, γι’ αυτό και πανηγυρικά ψάλλουμε : «Σαρκί υπνώσας ως θνητός, ο Βασιλεύς και Κύριος, τριήμερος εξανέστης, Αδάμ εγείρας εκ φθοράς και καταργήσας θάνατον, Πάσχα της αφθαρσίας, του κόσμου σωτήριον»9. Ύπνος ο θάνατος, γι’ αυτό και ονομάζονται κοιμητήρια οι τόποι ενταφιασμού των κεκοιμημένων αδελφών μας.
Χαρά, δεύτερον, γιατί ο Χριστός είναι ο νικητής της αμαρτίας. Η αμαρτία είναι η ρίζα και η αιτία του θανάτου. Ο Χριστός με την Ανάστασή Του διαβεβαιώνει τον πεπτωκότα άνθρωπο για τον θρίαμβο της δικαιοσύνης κατά της αδικίας, και της αρετής κατά της κακίας. Η αγάπη του Θεού, που εκφράστηκε περίτρανα πάνω στον Σταυρό, το αίμα του Χριστού που «καθαριεί την συνείδησιν υμών»10, καθώς και η συγγνώμη που ανέτειλε από τον τάφο του Χριστού, μας οδηγούν στη μετάνοια και στη σωτηρία. Άλλωστε το μυστήριο της μετανοίας λαμβάνει τη σύστασή του αμέσως μετά την ένδοξη Ανάσταση του Κυρίου : «Αν τινων αφήτε τας αμαρτίας, αφίενται αυτοίς• αν τινων κρατήτε, κεκράτηνται»11.
Χαρά, τρίτον, αφού ο Χριστός νίκησε τον πόνο. Η ζωή του ανθρώπου ήταν γεμάτη από πόνο και δάκρυα. Ο πόνος ήταν ο μόνιμος σύντροφός του. Ο Αναστάς Κύριος όμως μας προσφέρει θάρρος και δύναμη, υπενθυμίζοντάς μας πως τίποτα δεν τελειώνει στον σταυρό, πως το τελευταίο γεγονός της ζωής μας δεν είναι ο σταυρός αλλά η Ανάσταση. Δεν υπάρχουν αδιέξοδα. Κι αν κάποιες φορές επιτρέπει δύσκολες καταστάσεις και επικίνδυνα περάσματα, είναι γιατί θέλει να μας κάνει αγωνιστές και να φθάσουμε σε υψηλότερα μέτρα αρετής, προκειμένου να μας ανοίξει διάπλατα τις πόρτες της αιωνίου χαράς.
Χαίρετε, λοιπόν, διότι «Πάσχα σήμερον, λύτρον λύπης».
Χαίρετε, πονεμένοι αδελφοί μου, «Χριστός γαρ εγήγερται, ευφροσύνη αιώνιος».
Χαίρετε, όσοι από εσάς δεν έχετε φέτος κοντά σας τα προσφιλή σας πρόσωπα. Δεν χάθηκαν, δεν εξαφανίστηκαν, αλλά βρίσκονται στη χώρα των ζώντων, εκεί που δεν υπάρχει πόνος, ούτε λύπη και στεναγμός, αλλά ζωή ατελεύτητος.
Χαίρετε, όσοι βρίσκεστε στο κρεβάτι του πόνου. Δίπλα σας και δίπλα στον πόνο όλων των ανθρώπων βρίσκεται «ο παθών υπέρ ημών και αναστάς εκ των νεκρών», ο Οποίος μας προσφέρει «το φάρμακο της αθανασίας, το αντίδοτο του μη αποθανείν»12, το Σώμα Του, δηλαδή, και το Αίμα Του. Ο Χριστός, ο Ιατρός των ψυχών και των σωμάτων, θα μας χαρίσει τη θεραπεία από την ασθένεια και την πολυπόθητη υγεία.
Να έχετε την χαρά της Αναστάσεως ως παντοτινό σύντροφο μέσα στην καρδιά σας.
Να είστε γεμάτοι από χαρά και να σκορπάτε τη χαρά.
Ο Αναστάς Κύριος να είναι μόνιμος συνοδοιπόρος στην ζωή σας, στην ζωή όλων μας.
1. Ψαλμ. 106,16
2. Ἰω. 10,18
3. Ἰω. 2,19-20
4. Ἅγιος Γρηγόριος Νύσσης, Εἰς τήν φωτοφόρον καί ἁγίαν ἀνάστασιν τοῦ Κυρίου καί Θεοῦ ἡμῶν ,PG 46,688
5. Αἶνοι Τρίτης Διακαινησίμου
6. Γαλ. 5,22-23
7. Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, Λόγος εἰς τό ἅγιον Πάσχα, κεφ. γ΄, PG 52,768C
8. Α’ Κορ. 15,26
9. Ἐξαποστειλάριο τοῦ Πάσχα
10. Ἑβρ. 9,14
11. Ἰω. 20,23-24
12. Ἅγιος Ἰγνάτιος Θεοφόρος, Ἐπιστολή πρός Ἐφεσίους, κεφ. 20, 2, ΕΠΕ 4,90
Αυτό το μέγιστο θαύμα και καθολικό γεγονός αποτελεί για εμάς τους Ορθοδόξους την πηγή της χαράς. «Χαράς τα πάντα πεπλήρωται, της Αναστάσεως την πείραν ειληφότα»5. Άλλωστε, δώρο ανεκτίμητο του Αναστάντος Χριστού είναι το «χαίρετε» προς τις Μυροφόρες γυναίκες.
Αυτό μεταβάλλει τη θλίψη τους σε χαρά και την αθυμία σε πνευματική ευφροσύνη.
Αυτή η χαρά αντικαθιστά τη σκυθρωπότητα των Μαθητών που πορεύονται προς Εμμαούς.
Αυτήν προσφέρει μαζί με την ειρήνη ο Χριστός στο υπερώο της Σιών.
Αυτή πυρπολεί την καρδιά του Αποστόλου Παύλου, όπως και των άλλων μαθητών του Χριστού, αλλά και όλων των Αγίων της πίστεώς μας.
Αυτή είναι, ακόμη, καρπός του Αγίου Πνεύματος : «ο δε καρπός του Πνεύματος εστίν αγάπη, χαρά, ειρήνη, μακροθυμία, χρηστότης, αγαθωσύνη, πίστις, πραότης, εγκράτεια»6.
«Σήμερον, λοιπόν, χαρά απανταχού της οικουμένης και ευφροσύνη πνευματική. Σήμερον και των αγγέλων ο δήμος και πασών των άνω δυνάμεων ο χορός δια την των ανθρώπων σωτηρίαν αγάλλονται»7, θα υπενθυμίσει ο πολύπαθος Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος . Χαρά, πρώτον, αφού ο Χριστός κατήργησε «τον το κράτος έχοντα του θανάτου». Κι ενώ ο θάνατος κι ο άδης ήταν η πιο δυσάρεστη πραγματικότητα και η βασικότερη αιτία που αφαιρούσε τη χαρά και βύθιζε σε λύπη τον άνθρωπο, τώρα πλέον καταργείται ως έσχατος εχθρός8. Με την Ανάσταση του Χριστού, δεν ασκεί πλέον τον καταλυτικό του ρόλο, αλλά μεταβάλλεται σε ύπνο από τον Αρχηγό της Ζωής, γι’ αυτό και πανηγυρικά ψάλλουμε : «Σαρκί υπνώσας ως θνητός, ο Βασιλεύς και Κύριος, τριήμερος εξανέστης, Αδάμ εγείρας εκ φθοράς και καταργήσας θάνατον, Πάσχα της αφθαρσίας, του κόσμου σωτήριον»9. Ύπνος ο θάνατος, γι’ αυτό και ονομάζονται κοιμητήρια οι τόποι ενταφιασμού των κεκοιμημένων αδελφών μας.
Χαρά, δεύτερον, γιατί ο Χριστός είναι ο νικητής της αμαρτίας. Η αμαρτία είναι η ρίζα και η αιτία του θανάτου. Ο Χριστός με την Ανάστασή Του διαβεβαιώνει τον πεπτωκότα άνθρωπο για τον θρίαμβο της δικαιοσύνης κατά της αδικίας, και της αρετής κατά της κακίας. Η αγάπη του Θεού, που εκφράστηκε περίτρανα πάνω στον Σταυρό, το αίμα του Χριστού που «καθαριεί την συνείδησιν υμών»10, καθώς και η συγγνώμη που ανέτειλε από τον τάφο του Χριστού, μας οδηγούν στη μετάνοια και στη σωτηρία. Άλλωστε το μυστήριο της μετανοίας λαμβάνει τη σύστασή του αμέσως μετά την ένδοξη Ανάσταση του Κυρίου : «Αν τινων αφήτε τας αμαρτίας, αφίενται αυτοίς• αν τινων κρατήτε, κεκράτηνται»11.
Χαρά, τρίτον, αφού ο Χριστός νίκησε τον πόνο. Η ζωή του ανθρώπου ήταν γεμάτη από πόνο και δάκρυα. Ο πόνος ήταν ο μόνιμος σύντροφός του. Ο Αναστάς Κύριος όμως μας προσφέρει θάρρος και δύναμη, υπενθυμίζοντάς μας πως τίποτα δεν τελειώνει στον σταυρό, πως το τελευταίο γεγονός της ζωής μας δεν είναι ο σταυρός αλλά η Ανάσταση. Δεν υπάρχουν αδιέξοδα. Κι αν κάποιες φορές επιτρέπει δύσκολες καταστάσεις και επικίνδυνα περάσματα, είναι γιατί θέλει να μας κάνει αγωνιστές και να φθάσουμε σε υψηλότερα μέτρα αρετής, προκειμένου να μας ανοίξει διάπλατα τις πόρτες της αιωνίου χαράς.
Χαίρετε, λοιπόν, διότι «Πάσχα σήμερον, λύτρον λύπης».
Χαίρετε, πονεμένοι αδελφοί μου, «Χριστός γαρ εγήγερται, ευφροσύνη αιώνιος».
Χαίρετε, όσοι από εσάς δεν έχετε φέτος κοντά σας τα προσφιλή σας πρόσωπα. Δεν χάθηκαν, δεν εξαφανίστηκαν, αλλά βρίσκονται στη χώρα των ζώντων, εκεί που δεν υπάρχει πόνος, ούτε λύπη και στεναγμός, αλλά ζωή ατελεύτητος.
Χαίρετε, όσοι βρίσκεστε στο κρεβάτι του πόνου. Δίπλα σας και δίπλα στον πόνο όλων των ανθρώπων βρίσκεται «ο παθών υπέρ ημών και αναστάς εκ των νεκρών», ο Οποίος μας προσφέρει «το φάρμακο της αθανασίας, το αντίδοτο του μη αποθανείν»12, το Σώμα Του, δηλαδή, και το Αίμα Του. Ο Χριστός, ο Ιατρός των ψυχών και των σωμάτων, θα μας χαρίσει τη θεραπεία από την ασθένεια και την πολυπόθητη υγεία.
Να έχετε την χαρά της Αναστάσεως ως παντοτινό σύντροφο μέσα στην καρδιά σας.
Να είστε γεμάτοι από χαρά και να σκορπάτε τη χαρά.
Ο Αναστάς Κύριος να είναι μόνιμος συνοδοιπόρος στην ζωή σας, στην ζωή όλων μας.
1. Ψαλμ. 106,16
2. Ἰω. 10,18
3. Ἰω. 2,19-20
4. Ἅγιος Γρηγόριος Νύσσης, Εἰς τήν φωτοφόρον καί ἁγίαν ἀνάστασιν τοῦ Κυρίου καί Θεοῦ ἡμῶν ,PG 46,688
5. Αἶνοι Τρίτης Διακαινησίμου
6. Γαλ. 5,22-23
7. Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, Λόγος εἰς τό ἅγιον Πάσχα, κεφ. γ΄, PG 52,768C
8. Α’ Κορ. 15,26
9. Ἐξαποστειλάριο τοῦ Πάσχα
10. Ἑβρ. 9,14
11. Ἰω. 20,23-24
12. Ἅγιος Ἰγνάτιος Θεοφόρος, Ἐπιστολή πρός Ἐφεσίους, κεφ. 20, 2, ΕΠΕ 4,90