Οἱ Ὅσιοι Βαρσανούφιος καὶ Ἰωάννης ἔζησαν κατὰ τὸν 4ο
αἰῶνα μ.Χ. Ἦταν καὶ οἱ δυὸ μοναχοὶ καὶ φημισμένοι γιὰ τὸν ἀσκητικὸ βίο
καὶ τὴν ἁγιότητά τους καὶ γνώριζαν ἄριστα τὴν διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας.
Γι’ αὐτὸ συνέγραψαν καὶ βιβλίο στὸ ὁποῖο διατυπώνονται διάφορες ἐρωτήσεις καὶ ἀπορίες καὶ δίδονται ἀπαντήσει μὲ σκοπὸ τὸ φωτισμὸ τῶν πιστῶν. Τὸ βιβλίο αὐτὸ ἐκτυπώθηκε, κατὰ τὸν Συναξαριστὴ τοῦ Ἁγίου Νικοδήμου, στὴ Βενετία.
Γι’ αὐτὸ συνέγραψαν καὶ βιβλίο στὸ ὁποῖο διατυπώνονται διάφορες ἐρωτήσεις καὶ ἀπορίες καὶ δίδονται ἀπαντήσει μὲ σκοπὸ τὸ φωτισμὸ τῶν πιστῶν. Τὸ βιβλίο αὐτὸ ἐκτυπώθηκε, κατὰ τὸν Συναξαριστὴ τοῦ Ἁγίου Νικοδήμου, στὴ Βενετία.
Ὁ
Ὅσιος Βαρσανούφιος κοιμήθηκε μὲ εἰρήνη πρὶν τὸν Ὅσιο Ἰωάννη, στὸν ὁποῖο
ὁ Θεὸς χάρισε τὸ προφητικὸ καὶ θαυματουργικὸ χάρισμα. Περὶ αὐτοῦ ἄκουσε
καὶ ὁ αὐτοκράτορας Μέγας Θεοδόσιος (379 – 395 μ.Χ.) καὶ τὸν εἶχε σὲ
πολὺ σεβασμὸ καὶ τιμή.
Ὁ
Ὅσιος Ἰωάννης ἀσκήτευε στὰ μέρη τῆς Θηβαΐδος, σὲ τόπο ψηλὸ καὶ
ἀπομακρυσμένο, ἀλλὰ ἡ φήμη του ἐξαπλώθηκε γρήγορα καὶ πλῆθος πιστῶν
προσέτρεχε κοντά του, γιὰ νὰ ζητήσει τὶς πνευματικὲς συμβουλές του καὶ
τὴν γιατρειὰ ἀπὸ τὶς ἀσθένειες. Τὸν ἐπισκέπτονταν καὶ ἄλλοι Πατέρες καὶ
Ἀσκητές, ποὺ εἶχαν τὸν πόθο νὰ ἀκούσουν τὶς συμβουλές του καὶ νὰ δεχθοῦν
τὴν εὐλογία του. Ἐκεῖνος τοὺς ὑποδεχόταν μὲ πολλὴ ταπεινοφροσύνη,
λέγοντας ὅτι δὲν ἦταν τίποτε, ὥστε νὰ ἀξίζει νὰ ὑποβάλλονται σὲ τέτοιο
κόπο πρὸς συνάντησή του. Οὔτε ἔλειπαν ἀπὸ τὸ ἐρημητήριό του οἱ
ἀναχωρητές. Μελετοῦσαν μαζί, συνέψαλλαν καὶ συζητοῦσαν πνευματικὰ
θέματα, πρὸς δὲ τοὺς νεότερους ἔδινε πατρικὰ τὶς σοφὲς νουθεσίες του.
«Σεῖς βέβαια», τοὺς ἔλεγε, «θὰ νομίζετε πὼς κατορθώσατε κανένα μεγάλο
πρᾶγμα μὲ τὸ νὰ ἐγκαταλείψετε τὸν κόσμο. Ἀφήσατε οἰκίες ἴσως, καὶ
χρήματα καὶ κτήματα καὶ περιουσία. Ἀλλὰ ἀφήσατε καὶ τὸν πόθο τῆς
ἁμαρτίας; Ἐδῶ εἶναι τὸ σπουδαῖο, διότι αὐτὴ εἶναι ὁ κόσμος. Ἤλθαμε στὴν
ἡσυχία. Ἀλλὰ εἶναι πράγματι κτῆμα μας ἡ ἡσυχία μας αὐτή; Μήπως ἀνάβουν
μέσα μας ἀκόμη ἐπιθυμίες τῆς σάρκας; Μήπως μᾶς τυραννοῦν κοσμικὲς
ἀνησυχίες ἢ ἐγωισμοὶ ἢ ζήλιες,
φθόνοι καὶ ἐνθυμήσεις φλογερὲς τῶν θέλγητρων τῆς κοσμικῆς ζωῆς; Μήπως τὸ
σῶμα μας μένει στὴν ἔρημο, ἀλλὰ ὁ κόσμος εἶναι ὁλόκληρος μέσα στὴν ψυχή
μας; Καὶ πρὸ πάντων, ἀδελφοί μου, ἂς φυλαττώμεθα ἀπὸ τὴν ὑπερηφάνεια.
Ξέρετε ἐσεῖς κάτι περισσότερο ἀνόητο ἀπὸ τὴν ὑπερηφάνεια; Ἐγὼ δὲν ξέρω.
Τί εἶναι ἀρετή; Τὸ γνωρίζετε. Εἶναι Αὐτὸς ὁ Θεός. Ἡ ὑπερηφάνεια,
ἀδελφοί, ὄχι μόνο δὲν μᾶς φέρνει ψηλότερα, ἀλλὰ καὶ μᾶς γκρεμίζει
ὁλότελα. Διότι μᾶς τυφλώνει καὶ μᾶς σπρώχνει ὥστε νὰ μᾶς καταστρέψει. Ἡ
ὑπερηφάνεια φίλοι μου, τί ἄλλο εἶναι παρὰ μία κυριαρχία τοῦ Σατανᾶ στὴν
ψυχή μας. Ταπείνωση, λοιπόν, ἀδελφοί μου! Ταπείνωση, ὅσο περισσότερο
μποροῦμε. Αὐτὴ εἶναι ἡ ἀσφάλειά μας, ἀλλὰ καὶ ἡ ὕψωσή μας καὶ αὐτὴ μᾶς
ἀποδίδει στὴ φιλία τοῦ Θεοῦ».
Τέτοιες
συμβουλὲς ἐξέρχονταν ἀπὸ τὸ γλυκὺ στόμα τοῦ μεγάλου Ἀσκητοῦ καὶ
εἰσέρχονταν στὶς ψυχὲς ὡς καθαρὰ ὕδατα, τὰ ὁποία καθαρίζουν, δροσίζουν
καὶ γονιμοποιοῦν.
Καὶ ἔφτασε ὁ Ἅγιος Ἰωάννης σὲ βαθύτατο γῆρας. Προεῖδε δὲ τὸ θάνατό του τρεῖς ἡμέρες πρὶν αὐτὸς συμβεῖ. Ὁ Μέγας Ἀσκητὴς κοιμήθηκε ὁσίως μὲ εἰρήνη ἀναπαυόμενος στὴν ἀγκαλιὰ τοῦ Οὐρανίου Πατρός.
Καὶ ἔφτασε ὁ Ἅγιος Ἰωάννης σὲ βαθύτατο γῆρας. Προεῖδε δὲ τὸ θάνατό του τρεῖς ἡμέρες πρὶν αὐτὸς συμβεῖ. Ὁ Μέγας Ἀσκητὴς κοιμήθηκε ὁσίως μὲ εἰρήνη ἀναπαυόμενος στὴν ἀγκαλιὰ τοῦ Οὐρανίου Πατρός.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.
Τὸν ἰσάγγελον βίον πολιτευσάμενοι, Βαρσανούφιε Πάτερ σὺν Ἰωάννῃ ὁμοῦ, τῆς ἀσκήσεως λαμπροὶ ἀστέρες ὤφθητε, καὶ μοναζόντων ὁδηγοί, πρὸς τὴν κρείττονα ὁδόν, ὡς πλήρεις φωτὸς τοῦ θείου, ἐκδυσωποῦντες ἀπαύστως, ἐλεηθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
Τὸν ἰσάγγελον βίον πολιτευσάμενοι, Βαρσανούφιε Πάτερ σὺν Ἰωάννῃ ὁμοῦ, τῆς ἀσκήσεως λαμπροὶ ἀστέρες ὤφθητε, καὶ μοναζόντων ὁδηγοί, πρὸς τὴν κρείττονα ὁδόν, ὡς πλήρεις φωτὸς τοῦ θείου, ἐκδυσωποῦντες ἀπαύστως, ἐλεηθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
Κοντάκιον. Ἦχος γ’. Ἡ Παρθένος σήμερον.
Ἡ δυὰς ἡ ἔνθεος, τῶν θεοφόρων Πατέρων, ἀρετῶν τὰς χάριτας, μυσταγωγοῦσι τοὺς πάντας, μέγας μέν, ὁ Βαρσανούφιος πέλων Γέρων, ἄλλος δέ, ὁ Ἰωάννης ὅσιος Γέρων, οὓς αἰνέσωμεν συμφώνως, ὡς τῆς Τριάδος θείους θεράποντας.
Ἡ δυὰς ἡ ἔνθεος, τῶν θεοφόρων Πατέρων, ἀρετῶν τὰς χάριτας, μυσταγωγοῦσι τοὺς πάντας, μέγας μέν, ὁ Βαρσανούφιος πέλων Γέρων, ἄλλος δέ, ὁ Ἰωάννης ὅσιος Γέρων, οὓς αἰνέσωμεν συμφώνως, ὡς τῆς Τριάδος θείους θεράποντας.
Μεγαλυνάριον.
Χαίροις Βαρσανούφιε ἱερέ, ζωῆς τῆς ὁσίας, θεοφόρε ὑφηγητά· χαίροις Ἰωάννη, τῆς χάριτος ταμεῖον, οἱ ὁδηγοὶ οἱ θεῖοι, ἡμῶν καὶ ἔφοροι.
Χαίροις Βαρσανούφιε ἱερέ, ζωῆς τῆς ὁσίας, θεοφόρε ὑφηγητά· χαίροις Ἰωάννη, τῆς χάριτος ταμεῖον, οἱ ὁδηγοὶ οἱ θεῖοι, ἡμῶν καὶ ἔφοροι.