Την Παρασκευή 5 Ιανουαρίου (παραμονή Θεοφανείων) το πρωί τελέστηκε στον Μητροπολιτικό Ιερό Ναό των Αγίων Πρωτοκορυφαίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου Βεροίας η θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου, κατά την οποία το θείο Λόγο κήρυξε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων. Στη συνέχεια ο Σεβασμιώτατος τέλεσε τον Μέγα Αγιασμό της παραμονής των Θεοφανείων.
ΟΜΙΛΙΑ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ
«Πᾶς δέ ὁ ἀγωνιζόμενος πάντα ἐγκρατεύεται, ἐκεῖνοι μέν οὖν ἵνα φθαρτόν στέφανον λάβωσιν, ἡμεῖς δέ ἄφθαρτον».
Σέ μία μεγάλη καί σημαντική ἀρετή ἀναφέρθηκε στό σημερινό ἀποστολικό ἀνάγνωσμα ὁ οὐρανοβάμων ἀπόστολος Παῦλος. Σέ μία ἀρετή, τήν ὁποία συνήθως ξεχνοῦμε καί παραμελοῦμε, ὅμως εἶναι βασική προϋπόθεση γιά κάθε προσπάθεια καί γιά κάθε ἀγώνα, εἴτε σωματικό εἴτε πνευματικό.
Ὁ ἀγώνας δέν εἶναι μία συνηθισμένη ἐνέργεια, ἀλλά εἶναι μία προσπάθεια ὑπερβάσεως τοῦ ἑαυτοῦ μας καί τῶν δυνατοτήτων μας. Μία προσπάθεια νά ἐπιτύχουμε κάτι, τό ὁποῖο δέν εἶναι δυνατόν νά ἐπιτευχθεῖ χωρίς κόπο καί χωρίς προετοιμασία, χωρίς νά στερηθοῦμε κάτι ἀπό ὅσα ἀγαποῦμε καί μᾶς ἀρέσουν, χωρίς νά ἀκολουθήσουμε κάποιους κανόνες καί νά τηρήσουμε κάποιους ὅρους.
Γι᾽ αὐτό καί ἀπαιτεῖται ἡ ἐγκράτεια, στήν ὁποία ἀναφέρθηκε σήμερα ὁ μέγας ἀπόστολος Παῦλος, δηλώνοντάς μας ἐμφατικά, ὅτι «πᾶς ὁ ἀγωνιζόμενος πάντα ἐγκρατεύεται, ἐκεῖνοι μέν οὖν ἵνα φθαρτόν στέφανον λάβωσιν, ἡμεῖς δέ ἄφθαρτον». Κάθε ἕνας ὁ ὁποῖος ἀγωνίζεται, ἀσκεῖ τήν ἐγκράτεια, μᾶς λέγει ὁ ἀπόστολος. Οἱ ἀγωνιστές στούς ἀνθρώπινους στίβους καί τά σωματικά ἀθλήματα τό κάνουν γιά νά λάβουν φθαρτό, ἐμεῖς πού ἀγωνιζόμαστε στά πνευματικά σκάμματα τό κάνουμε γιά νά λάβουμε τόν ἄφθαρτο στέφανο πού χαρίζει ὁ Χριστός, δηλαδή τήν αἰώνια ζωή.
Τί εἶναι ὅμως ἡ ἐγκράτεια καί γιά ποιόν λόγο εἶναι τόσο ἀπαραίτητη;
Ἐγκράτεια εἶναι ἡ ἀρετή ἡ ὁποία μᾶς δίδει τή δυνατότητα νά ἐλέγχουμε τόν ἑαυτό μας, νά εἴμαστε ἐμεῖς οἱ κυβερνῆτες τῶν ἐπιθυμιῶν μας, τῶν πράξεών μας, τῶν λογισμῶν μας, τῶν συναισθημάτων μας καί νά μήν ἀφήνουμε τίς ἀδυναμίες, τίς ἐπιθυμίες καί τά πάθη μας νά κυριαρχοῦν στή συμπεριφορά μας καί τή ζωή μας.
Ἡ ἐγκράτεια εἶναι σάν τό χαλινάρι πού μᾶς συγκρατεῖ καί δέν μᾶς ἀφήνει νά παρασυρθοῦμε καί νά ὀλισθήσουμε, νά ἐκτραποῦμε καί νά παραφερθοῦμε. Ὁ ἐγκρατής μπορεῖ νά ἐλέγξει τήν πλεονεξία του, τή λαιμαργία του, τόν θυμό καί τήν ὀργή του, τή γλώσσα του, τόν ἐγωισμό του, τή ραθυμία του καί νά μήν πέφτει στήν ἁμαρτία.
Ὁ ἐγκρατής μπορεῖ κατά συνέπεια νά προσευχηθεῖ καλύτερα, νά νηστεύσει εὐκολότερα, νά προσφέρει περισσότερη ἀγάπη, νά θυσιάσει κάτι ἀπό τόν ἑαυτό του γιά νά βοηθήσει καί νά ἀναπαύσει τόν συνάνθρωπό του, νά ἀκολουθήσει εὐκολότερα τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ καί νά εὐαρεστήσει τήν ἀγάπη του.
Καί ἐάν οἱ ἀθλητές τῶν σωματικῶν ἀθλημάτων ἀσκοῦνται στήν ἐγκράτεια προκειμένου νά πάρουν ἕνα μετάλιο, ἕνα βραβεῖο καί νά ἐπιτύχουν ἕναν στόχο, ὁ ὁποῖος δέν εἶναι μόνιμος ἀλλά πρόσκαιρος καί φθαρτός, πόσο περισσότερο εἶναι ἀνάγκη νά ἀσκούμεθα ἐμεῖς στήν ἐγκράτεια, πού δέν ἀποβλέπουμε σέ ἕναν πρόσκαιρο ἀλλά σέ ἕναν αἰώνιο στέφανο;
Τήν ἀναγκαιότητα καί τή χρησιμότητα τῆς ἐγκρατείας δέν τήν ὑπογραμμίζει μόνο σήμερα μέ τόν λόγο του ὁ ἀπόστολος Παῦλος, ἀλλά τήν ὑπογραμμίζει καί μέ τή ζωή του. Γιατί πράγματι, ὅπως ὁ ἴδιος πολλές φορές ὁμολογεῖ στίς ἐπιστολές του, ἀγωνιζόταν σκληρά γιά νά ἐλέγχει τόν ἑαυτό του καί νά εἶναι συνεπής μέ τόν τρόπο αὐτό στήν ἀποστολή του καί στό θέλημα τοῦ Θεοῦ.
Μέγιστο ὑπόδειγμα ἐγκρατείας εἶναι ἀσφαλῶς καί ὁ Τίμιος Πρόδρομος, τή ζωή καί τή μεγάλη ἐγκράτεια τοῦ ὁποίου προβάλλει αὐτές τίς ἡμέρες ἡ Ἐκκλησία μας. Πέρασε ὅλη τή ζωή του στήν ἔρημο τοῦ Ἰορδάνου, σέ ἕνα τόπο δύσκολο καί σκληρό, τρώγοντας μόνο «ἀκρίδες καί μέλι ἄγριο», ὅπως σημειώνουν οἱ ἱεροί εὐαγγελιστές, ἀσκούμενος μέ τόν τρόπο αὐτό στήν ἐγκράτεια τῶν πάντων, ἀκόμη καί τῶν πιό φυσικῶν ἀγαθῶν καί ἀπολαύσεων. Ἔτσι ὅμως καθάρθηκε καί ἁγιάσθηκε μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ, ὥστε ἀξιώθηκε νά γίνει ὄχι μόνο προφήτης καί κήρυκας τῆς μετανοίας, ἀλλά καί πρόδρομος τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος μᾶς ἔδειξε τόν Χριστό ὡς τόν Σωτῆρα καί Λυτρωτή τῶν ἀνθρώπων, ὡς τόν Υἱό καί Λόγο τοῦ Θεοῦ.
Ἡ Ἐκκλησία προσφέρει καί σέ μᾶς σήμερα μέ τήν καθιερωμένη νηστεία τῆς παραμονῆς τῶν Θεοφανείων τήν εὐκαιρία νά κάνουμε μία ἄσκηση ἐγκρατείας, προκειμένου νά προετοιμασθοῦμε γιά τήν αὐριανή μεγάλη δεσποτική ἑορτή καί τόν Μεγάλο Ἁγιασμό.
Ἄς ἐπιχειρήσουμε ὅλοι αὐτή τή μικρή ἄσκηση καί ἄς προσπαθοῦμε τό νέο ἔτος νά ἀσκούμεθα καθημερινά στήν ἐγκράτεια, ὥστε νά ἀποφεύγουμε τίς πτώσεις στήν ἁμαρτία καί νά προοδεύουμε στόν πνευματικό μας ἀγώνα, γιά νά ἀξιωθοῦμε καί τοῦ ἀφθάρτου στεφάνου, τόν ὁποῖο μᾶς ὑποσχέθηκε ὁ Χριστός.