Με την πρέπουσα εκκλησιαστική λαμπρότητα εορτάστηκε στην
Ιερά Μητρόπολη Λαγκαδά, Λητής και Ρεντίνης η μνήμη του Αγίου Γρηγορίου
του Παλαμά, Αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης, του Θαυματουργού.
Οι εόρτιες εκδηλώσεις έλαβαν μέρος στην περιοχή των Λαγυνών, περιοχή στην οποία τιμόταν ιδιαιτέρως ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς καθώς εκεί υπήρχε κατά το παρελθόν Αδελφότητα επ΄ ονόματι του Αγίου, η οποία δώρησε στην ενορία της κωμοπόλεως την ιστορική εικόνα του Αγίου και προς τιμήν του οποίου ενεκαινιάσθη το 2011 από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Λαγκαδά, Λητής και Ρεντίνης κ.κ. Ιωάννη, Ιερός Ναός αφιερωμένος στον Μεγάλο Θεολόγο και Πατέρα της Ορθοδοξίας.
Την παραμονή της εορτής πραγματοποιήθηκε ο Μέγας Πανηγυρικός Αρχιερατικός Εσπερινός χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Ποιμενάρχου μας. Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του προς το παριστάμενο εκκλησίασμα ο Σεβασμιώτατος αναφέρθηκε εκτενώς στο βίο και τη μορφή του Αγίου ο οποίος υπήρξε ένας μεγάλος φωστήρ της Ορθοδόξου Εκκλησίας.
Οι λατρευτικές εκδηλώσεις συνεχιστήκαν την κυριώνυμο ημέρα της εορτής με την πανηγυρική Αρχιερατική Θεία Λειτουργία στην οποία προεξήρχε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Λαγκαδά, Λητής και Ρεντίνης, ο οποίος στην ομιλία του τόνισε πως σήμερα τιμούμε τη μνήμη ενός μεγάλου Αγίου της Πίστεως μας, του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, ο οποίος υπήρξε μια δυναμική και μοναδική μορφή μέσα στην Αγία μας Εκκλησία, και κατόρθωσε να ζήσει το μεγαλείο της πνευματικής ασκήσεως σε μία μεγαλούπολη, όπως ήταν η Κωνσταντινούπολις αλλά και η Θεσσαλονίκη, επιβεβαιώνοντας ότι δεν έχει σημασία ο τόπος της ασκήσεως αλλά ο τρόπος της ασκήσεως που δίδει στον άνθρωπο τη δυνατότητα της μεθέξεως εις την εν Κυρίῳ καρποφορία της χάριτος του Αγίου Πνεύματος.
Ο Άγιος Γρηγόριος, έζησε και στην έρημο, και ως ησυχαστής και ως μοναστής και ως ηγούμενος, διαβαίνοντας όλα τα στάδια της δοκιμασίας του παρόντος βίου, εκδιωκόμενος και φυλακιζόμενος, καταφέρνοντας με τη χάρη του Θεού να εξέλθει δυνατός και ισχυρός. Μας δίδει λοιπόν σήμερα ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, όπως υπογράμμισε ο Σεβασμιώτατος Ποιμενάρχης μας, το μεγάλο μήνυμα της ελπίδος και της αισιοδοξίας. Σε μία εποχή που ο κόσμος ζει στην απόγνωση και στην απελπισία, ο Αγίος Γρηγόριος έρχεται και μας λέγει « θαρσεῖτε» «έχετε θάρρος» και συμπληρώνει με τον 33ον ψαλμόν «Γεύσασθε καὶ ἴδετε», ελάτε δηλαδή να γνωρίσετε και να αντιληφθείτε ποιος είναι ο Χριστός, ποιος είναι ο Σωτήρ, ποιο είναι το βίωμα της Αγίας μας Εκκλησίας, ποια είναι η ζωή των Αγίων και της χάριτος.
Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς είχε φτάσει σε ένα τέτοιο σημείο που μέσα από την εμπειρία της αδιαλείπτου νοεράς προσευχής κατάφερε να ενωθεί με τον Θεό και να γίνει θεοειδής δίδοντας τα πάντα στους άλλους χωρίς να κρατήσει για τον εαυτό του τίποτα. Ζούσε για τον Θεό και ο Θεός ως αντάλλαγμα του χάρισε τις εμπειρίες τις καινής κτίσεως καταφέρνοντας την καθημερινή του ζωή να την καταστήσει αγιοπνευματική ζωή. Ο Άγιος Γρηγόριος κατάφερε να ζει μέσα στο φως έχοντας ζώσα κοινωνία μετά των Αγίων, των Αγγέλων, της Υπεραγίας Θεοτόκου, μετά του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού.
Κλείνοντας την ομιλία του ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Λαγκαδᾶ τόνισε ότι αυτό που έχουμε ανάγκη σήμερα και λείπει από τη ζωή μας είναι η αγιότητα του βίου μας, προς την οποία μας οδηγεί το φωτεινό παράδειγμα της διδασκαλίας και της ζωής του Μεγάλου μας Αγίου.
Ακολούθησε διάλεξη η οποία εντασσόμενη στα πλαίσια του προγράμματος μετεκπαιδεύσεως των κληρικών της Διεθνούς Ακαδημίας Θεολογικών και Φιλοσοφικών Σπουδών «Οι Άγιοι Κύριλλος και Μεθόδιος», ήταν αφιερωμένη στο πρόσωπο και την μορφή του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά και είχε σαν κύριο ομιλητή τον κ. Κωνσταντίνον Κωτσιόπουλον, Επίκουρο Καθηγητή της Κοινωνιολογίας του Χριστιανισμού του Α.Π.Θ.., ο οποίος ανέπτυξε το θέμα: «Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς έναντι των κοινωνικών αναταραχών της εποχής του».
Ο κ. Κωτσιόπολος κατά την ομιλία του ετόνισε ότι ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς αντιτίθεται στον λογοκρατούμενο και ουμανιστικό Χριστιανισμό της Δύσεως, διότι υποστηρίζει την εμπειρική και μυστική Ορθοδοξία που καλλιεργεί την δυαντότητα της θέωσης και της μέθεξης των άκτιστων ενεργειών του Θεού.
Αντιτίθεται ο Άγιος στον Ορθολογιστικό Αγνωστικισμό και τον διανοητικό μυστικισμό καθώς επίσης και σε κάθε είδους πανθεϊσμού και ειδωλοποίησης ακριβώς, διότι δέχεται την διάκριση της αμέθεκτης θεϊκής ουσίας και μεθεκτών ενεργειών του Θεού.
Ο αγώνας του να προτάζει το προσωπικό είναι του Θεού στο οποίο ενέτασσε τη θεία ουσία «οὐ γάρ ἐκ τῆς οὐσίας ὁ ὤν ἀλλ΄ ἐκ τοῦ ὄντος ἡ οὐσία», δίδει ξεχωριστεί απάντηση στην σχολαστική Θεολογία, που δέχεται την προτεραότητα της απρόσωπης θείας ουσίας έναντι της προσωπικής τρισυπόστατης θεότητας. Τα κοινωνικά συνεπαγόμενα της θεολογικής αυτής διδασκαλίας αναδεικνύουν την αξία των προσώπων και της κοινότητας μακριά από κάθε απρόσωπη και μαζοποιημένη συλλογικότητα που υποτάσσεται σε μια παγερή και ατέκτη εξουσία.
Ως πηγή του κοινωνικού κακού θεωρεί την αμαρτία και γι΄ αυτό προκρίνει τον εσωτερικό αγώνα καθάρσεως των παθών, μακριά από χιλιαστικές τάσεις δημιουργίας «εγκώσμιων παραδόσεων».
Στις εμφύλιες διενέξεις της εποχής του με το κίνημα των ζηλωτών στην Θεσσαλονίκη, δείχνει σταθερά το δρόμο της ενότητας, της ειρήνης, της συναδελφώσεως και της αγάπης. Καταδικάζει για τον λόγο αυτό τις κοινωνικές αδικίες των πλουσίων, αλλά και τις βίαιες επαναστατικές και οχλοκρατικές εκδηλώσεις και τονίζει την ανάγκη ταξικής συνεργασίας που θα οδηγήσει στην προσωπική και κοινωνική αναγέννηση.
Στον προσωπικό καθημερινό αγώνα του πιστού τονίζει τέλος την βασική αρχή « Νίκα ἐν τῷ αγαθῷ τό κακόν, καί δίδου τόπον τῇ ὀργῇ…»
Μετά το πέρας της ομιλίας ακολούθησε εποικοδομητικός διάλογος με ερωτήσεις που απεύθυναν οι παρευρισκόμενοι προς τον ομιλητή ενώ στον ληκτικό του χαιρετισμό ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Λαγκαδά, Λητής και Ρεντίνης κ.κ. Ιωάννης ευχαρίστησε και συνεχάρη τον κ. Κωτσιόπουλο για τη σωστή και καίρια ανάπτυξη του θέματος.
Οι εόρτιες εκδηλώσεις έλαβαν μέρος στην περιοχή των Λαγυνών, περιοχή στην οποία τιμόταν ιδιαιτέρως ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς καθώς εκεί υπήρχε κατά το παρελθόν Αδελφότητα επ΄ ονόματι του Αγίου, η οποία δώρησε στην ενορία της κωμοπόλεως την ιστορική εικόνα του Αγίου και προς τιμήν του οποίου ενεκαινιάσθη το 2011 από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Λαγκαδά, Λητής και Ρεντίνης κ.κ. Ιωάννη, Ιερός Ναός αφιερωμένος στον Μεγάλο Θεολόγο και Πατέρα της Ορθοδοξίας.
Την παραμονή της εορτής πραγματοποιήθηκε ο Μέγας Πανηγυρικός Αρχιερατικός Εσπερινός χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Ποιμενάρχου μας. Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του προς το παριστάμενο εκκλησίασμα ο Σεβασμιώτατος αναφέρθηκε εκτενώς στο βίο και τη μορφή του Αγίου ο οποίος υπήρξε ένας μεγάλος φωστήρ της Ορθοδόξου Εκκλησίας.
Οι λατρευτικές εκδηλώσεις συνεχιστήκαν την κυριώνυμο ημέρα της εορτής με την πανηγυρική Αρχιερατική Θεία Λειτουργία στην οποία προεξήρχε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Λαγκαδά, Λητής και Ρεντίνης, ο οποίος στην ομιλία του τόνισε πως σήμερα τιμούμε τη μνήμη ενός μεγάλου Αγίου της Πίστεως μας, του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, ο οποίος υπήρξε μια δυναμική και μοναδική μορφή μέσα στην Αγία μας Εκκλησία, και κατόρθωσε να ζήσει το μεγαλείο της πνευματικής ασκήσεως σε μία μεγαλούπολη, όπως ήταν η Κωνσταντινούπολις αλλά και η Θεσσαλονίκη, επιβεβαιώνοντας ότι δεν έχει σημασία ο τόπος της ασκήσεως αλλά ο τρόπος της ασκήσεως που δίδει στον άνθρωπο τη δυνατότητα της μεθέξεως εις την εν Κυρίῳ καρποφορία της χάριτος του Αγίου Πνεύματος.
Ο Άγιος Γρηγόριος, έζησε και στην έρημο, και ως ησυχαστής και ως μοναστής και ως ηγούμενος, διαβαίνοντας όλα τα στάδια της δοκιμασίας του παρόντος βίου, εκδιωκόμενος και φυλακιζόμενος, καταφέρνοντας με τη χάρη του Θεού να εξέλθει δυνατός και ισχυρός. Μας δίδει λοιπόν σήμερα ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, όπως υπογράμμισε ο Σεβασμιώτατος Ποιμενάρχης μας, το μεγάλο μήνυμα της ελπίδος και της αισιοδοξίας. Σε μία εποχή που ο κόσμος ζει στην απόγνωση και στην απελπισία, ο Αγίος Γρηγόριος έρχεται και μας λέγει « θαρσεῖτε» «έχετε θάρρος» και συμπληρώνει με τον 33ον ψαλμόν «Γεύσασθε καὶ ἴδετε», ελάτε δηλαδή να γνωρίσετε και να αντιληφθείτε ποιος είναι ο Χριστός, ποιος είναι ο Σωτήρ, ποιο είναι το βίωμα της Αγίας μας Εκκλησίας, ποια είναι η ζωή των Αγίων και της χάριτος.
Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς είχε φτάσει σε ένα τέτοιο σημείο που μέσα από την εμπειρία της αδιαλείπτου νοεράς προσευχής κατάφερε να ενωθεί με τον Θεό και να γίνει θεοειδής δίδοντας τα πάντα στους άλλους χωρίς να κρατήσει για τον εαυτό του τίποτα. Ζούσε για τον Θεό και ο Θεός ως αντάλλαγμα του χάρισε τις εμπειρίες τις καινής κτίσεως καταφέρνοντας την καθημερινή του ζωή να την καταστήσει αγιοπνευματική ζωή. Ο Άγιος Γρηγόριος κατάφερε να ζει μέσα στο φως έχοντας ζώσα κοινωνία μετά των Αγίων, των Αγγέλων, της Υπεραγίας Θεοτόκου, μετά του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού.
Κλείνοντας την ομιλία του ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Λαγκαδᾶ τόνισε ότι αυτό που έχουμε ανάγκη σήμερα και λείπει από τη ζωή μας είναι η αγιότητα του βίου μας, προς την οποία μας οδηγεί το φωτεινό παράδειγμα της διδασκαλίας και της ζωής του Μεγάλου μας Αγίου.
Ακολούθησε διάλεξη η οποία εντασσόμενη στα πλαίσια του προγράμματος μετεκπαιδεύσεως των κληρικών της Διεθνούς Ακαδημίας Θεολογικών και Φιλοσοφικών Σπουδών «Οι Άγιοι Κύριλλος και Μεθόδιος», ήταν αφιερωμένη στο πρόσωπο και την μορφή του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά και είχε σαν κύριο ομιλητή τον κ. Κωνσταντίνον Κωτσιόπουλον, Επίκουρο Καθηγητή της Κοινωνιολογίας του Χριστιανισμού του Α.Π.Θ.., ο οποίος ανέπτυξε το θέμα: «Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς έναντι των κοινωνικών αναταραχών της εποχής του».
Ο κ. Κωτσιόπολος κατά την ομιλία του ετόνισε ότι ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς αντιτίθεται στον λογοκρατούμενο και ουμανιστικό Χριστιανισμό της Δύσεως, διότι υποστηρίζει την εμπειρική και μυστική Ορθοδοξία που καλλιεργεί την δυαντότητα της θέωσης και της μέθεξης των άκτιστων ενεργειών του Θεού.
Αντιτίθεται ο Άγιος στον Ορθολογιστικό Αγνωστικισμό και τον διανοητικό μυστικισμό καθώς επίσης και σε κάθε είδους πανθεϊσμού και ειδωλοποίησης ακριβώς, διότι δέχεται την διάκριση της αμέθεκτης θεϊκής ουσίας και μεθεκτών ενεργειών του Θεού.
Ο αγώνας του να προτάζει το προσωπικό είναι του Θεού στο οποίο ενέτασσε τη θεία ουσία «οὐ γάρ ἐκ τῆς οὐσίας ὁ ὤν ἀλλ΄ ἐκ τοῦ ὄντος ἡ οὐσία», δίδει ξεχωριστεί απάντηση στην σχολαστική Θεολογία, που δέχεται την προτεραότητα της απρόσωπης θείας ουσίας έναντι της προσωπικής τρισυπόστατης θεότητας. Τα κοινωνικά συνεπαγόμενα της θεολογικής αυτής διδασκαλίας αναδεικνύουν την αξία των προσώπων και της κοινότητας μακριά από κάθε απρόσωπη και μαζοποιημένη συλλογικότητα που υποτάσσεται σε μια παγερή και ατέκτη εξουσία.
Ως πηγή του κοινωνικού κακού θεωρεί την αμαρτία και γι΄ αυτό προκρίνει τον εσωτερικό αγώνα καθάρσεως των παθών, μακριά από χιλιαστικές τάσεις δημιουργίας «εγκώσμιων παραδόσεων».
Στις εμφύλιες διενέξεις της εποχής του με το κίνημα των ζηλωτών στην Θεσσαλονίκη, δείχνει σταθερά το δρόμο της ενότητας, της ειρήνης, της συναδελφώσεως και της αγάπης. Καταδικάζει για τον λόγο αυτό τις κοινωνικές αδικίες των πλουσίων, αλλά και τις βίαιες επαναστατικές και οχλοκρατικές εκδηλώσεις και τονίζει την ανάγκη ταξικής συνεργασίας που θα οδηγήσει στην προσωπική και κοινωνική αναγέννηση.
Στον προσωπικό καθημερινό αγώνα του πιστού τονίζει τέλος την βασική αρχή « Νίκα ἐν τῷ αγαθῷ τό κακόν, καί δίδου τόπον τῇ ὀργῇ…»
Μετά το πέρας της ομιλίας ακολούθησε εποικοδομητικός διάλογος με ερωτήσεις που απεύθυναν οι παρευρισκόμενοι προς τον ομιλητή ενώ στον ληκτικό του χαιρετισμό ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Λαγκαδά, Λητής και Ρεντίνης κ.κ. Ιωάννης ευχαρίστησε και συνεχάρη τον κ. Κωτσιόπουλο για τη σωστή και καίρια ανάπτυξη του θέματος.