Καστορίας Σεραφείμ : "Να τιμάτε και να ευλαβείσθε την Παναγία".

Του Σεβ. Μητροπολίτου Καστορίας κ. Σεραφείμ (Προς τους συμπρεσβυτέρους μου)

Η εορτή της Κοιμήσεως της Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και Αειπαρθένου Μαρίας, που είναι για μας τους Ορθοδόξους το Θεομητορικό Πάσχα μέσα στην καρδιά του καλοκαιριού, μου παρέχει και πάλι την ευκαιρία, ως Επίσκοπος και συμπρεσβύτερος αδελφός σας, να απευθυνθώ στην αγάπη σας και δια μέλανος και χάρτου να σας σημειώσω λίγες σκέψεις δανεισμένες από τους Αγίους της Εκκλησίας μας σχετικά με το πρόσωπο της Παναγίας και την τιμή την οποία πρέπει να απονέμουμε σ' αυτήν.

Πρώτον. Η Παναγία αποτελεί τον άξονα της ορθοδόξου θεολογίας, όπως γράφει ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης, «όχι μόνο γιατί με τα προσωπικά της χαρίσματα, τις αρετές, την αγγελική καθαρότητα και την χερουβικήν αγιότητα, εφείλκυσε τον Θεόν Λόγον να σαρκωθή από την άχραντον υπόστασή της, αλλά και μετά την Κοίμησή της, τον κόσμον ου κατέλιπε»¹. Είναι «μετά Θεόν θεός, τα δευτερεία της Τριάδος η έχουσα»². Είναι η μεσίτρια. Είναι εκείνη η οποία πρεσβεύει και δια του Υιού της σώζει τον κόσμο και την κληρονομία της.

Γι αὐτό οι πατέρες της Εκκλησίας σαν σεραφεικά πνεύματα³ με ιερά τροπάρια, ύμνους και Κανόνες εκχέουν στο σεπτό πρόσωπό της την ευχαριστία τους και την ευγνωμοσύνη τους. Και μόνο να διαβάσει κανείς το περίφημο Θεοτοκάριο του Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου διαπιστώνει την αγάπη των Αγίων στο πρόσωπο της Παναγίας. Γι' αυτό και ένας μακαριστός Μοναχός της Αγιορειτικής Πολιτείας, ο Αθανάσιος ο Ιβηρίτης, συμβούλευε τα εξής : «Οι Χαιρετισμοί και το Θεοτοκάριο … να μην λείψουν καμμία ημέρα του έτους. Και εις ποίαν οι ύμνοι ούτοι; Εις την ταμίαν όλων των χαρίτων του Θεού».

Δεύτερον. Στο ίδιο μήκος κύματος τιμής και ευλαβείας προς την Υπεραγία Θεοτόκο κινείται και ο Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης. Σαν γνήσιο παιδί του Ιερού Περιβολίου της ευλαβείτο πολύ την Παναγία, όπως και όλοι οι Αγιορείτες πατέρες. Έλεγε ότι «ο Χριστιανός δεν μπορεί να είναι Χριστιανός αν δεν σέβεται ειλικρινά την Παναγία». Γι' αυτό και συνιστούσε σε όσους τον επισκέπτονταν να διαβάζουν τους Χαιρετισμούς της στο Απόδειπνο • χωρίς βεβαίως να τους το επιβάλλει, αλλά άφηνε τον καθένα να επιλέξει ελεύθερα, σύμφωνα πάντα με το πνεύμα της ελευθερίας και της αγάπης που τον διέκρινε.

«Την Παναγία μας πολύ την αγαπάω» επαναλάμβανε συχνά πυκνά. «Μικρός στο Άγιον Όρος πολύ την λάτρευα. Είχα μία εικονίτσα της Παναγίας κάτω από το μαξιλάρι μου. Πρωί και βράδυ την ασπαζόμουνα. Με αυτήν ζούσα νύκτα μέρα. Σ' αυτήν κατεύφευγα ο,τι κι αν μου συνέβαινε. Τι να σας πω! Καλύτερα και από μάνα. Τα είχα όλα».

Ως μία δε ελαχίστη εκδήλωση στο πρόσωπο της Παναγίας ήταν και η αγιογράφιση μίας εικόνος της σε γνωστό αγιογραφείο του Αγίου Όρους την οποία τοποθέτησε στο Κελί του, ώστε οι εισερχόμενοι να προσκυνούν πρώτα την Παναγία και μετά να απευθύνονται σ' αυτόν. Φωτογραφήθηκε μάλιστα με αυτήν την εικόνα, ώστε, όταν δίδονται μικρές φωτογραφίες του ως ευλογία, να τιμάται η Παναγία και όχι εκείνος.

Θα μπορούσε κανείς να αναφέρει πολλά δείγματα ευλαβείας και συγχρόνων πατέρων και ευλαβών Χριστιανών στο πρόσωπο της Κυρίας Θεοτόκου.

Σας ανέφερα πάντα τα ανωτέρω για να σας παρακαλέσω θερμά για τα κάτωθι που είναι πάρα πολύ σημαντικά και που θα βοηθήσουν και τους ιδίους και την οικογένειά σας, αλλά και τον ευλογημένο λαό της Ενορίας σας.

Πρώτον. Σας παρακαλώ να τιμάτε και να ευλαβείσθε την Παναγία και να προστρέχετε με σεβασμό στη μητρική της σκέπη και βοήθεια. Χαρακτηριστικά γνωρίσματα ενός Ορθοδόξου Κληρικού είναι ο φόβος του Θεού, η ευλάβεια προς την Παναγία, η τιμή προς τους Αγίους και ο σεβασμός προς την εκκλησιαστική μας Παράδοση. Και αυτή η αναφορά στο πρόσωπο της Παναγίας, ο μακαρισμός και η τιμή προς αυτήν ως Παράδοση της Αγίας μας Εκκλησίας ξεκινάει από τον προφητικό και θεομητορικό λόγο «ιδού γαρ από του νυν μακαριούσι με πάσαι αι γενεαί».

Αυτή την τιμή να την μεταφέρετε και να την παραδώσετε ως πολύτιμη παρακαταθήκη στους Χριστιανούς που αποτελούν το ευλογημένο ποίμνιο της Ενορίας σας. Να τους συμβουλεύσετε να έχουν στο σπίτι τους μαζί με την εικόνα του Χριστού και την εικόνα της Παναγίας, να ανάπτουν την κανδήλα καθημερινά, να χρησιμοποιούν το κερί και το θυμίαμα, δείγματα της Ορθοδόξου Παραδόσεώς μας.

Αποτελεί ιδιαίτερη ευλογία γι αὐτούς και για εμάς η ανάγνωση των Χαιρετισμών, του Παρακλητικού Κανόνος η ακόμη, ευχής έργον θα ήταν, και του Θεοτοκαρίου του Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου.

Να τους μιλήσετε για την μονολόγιστη ευχή, το «Κύριε Ιησού ελέησόν με» και το «Υπεραγία Θεοτόκε σώσον ημάς», που χαρίζουν πολλλη χάρη και ευλογία. Έργο σας είναι να τους ενώσετε με το Χριστό και την Παναγία και να τους οδηγήσετε με αυτόν τον τρόπο στη σωτηρία.

Δεύτερον. Θα επιθυμούσα διακαώς να οργανώσετε λατρευτικά όλες τις δεσποτικές και θεομητορικές γιορτές, τιμώντας με αυτόν τον τρόπο τον Δεσπότη Χριστό και Σωτήρα μας, καθώς και την Παναγία μητέρα Του και δική μας μητέρα που έγινε συνεργός στη σωτηρία μας. Εναπόκειται στη δική σας ποιμαντική διάθεση και διάκριση αυτός ο θεοφιλής εορτασμός, τον οποίον ο κόσμος μας σήμερα έχει πάρα πολύ ανάγκη. Η τοπική μας Εκκλησία, εάν το θελήσετε θα σας δώσει και ανάλογες οδηγίες και προτάσεις.

Τρίτον. Καθημερινά να τελείτε στον Ιερό Ναο τον Εσπερινό και εν συνεχεία τον Παρακλητικό Κανόνα προς την Υπεραγία Θεοτόκο (μικρό η μεγάλο), σύμφωνα με το Τυπικό της Εκκλησίας, αφού προηγουμένως ενημερώσετε τούς ενορίτες σας για την Ιερά Ακολουθία και τον ακριβή χρόνο ενάρξεως. Σας συνιστώ, αδελφικά και πατρικά, να μην ξεχνάτε καθημερινά, όλο τον χρόνο, στο σπίτι σας, μπροστά στις άγιες εικόνες, να ψάλετε τον Παρακλητικό Κανόνα προς την Υπεραγία Θεοτόκο και ακόμη, κάθε βράδυ, μαζί με το Απόδειπνο να αναγινώσκετε και την Ακολουθία των Χαιρετισμών Της. Θα έχετε την ευλογία και την χάρη της Παναγίας, η οποία θα σκεπάζει εσάς και την οικογένειά σας.

Τέταρτον. Προς όφελος των ενοριτών σας, θα πρέπει να λειτουργείτε πιο τακτικά την χρονική περίοδο αυτή και ίσως καθημερινά. Είναι μία θυσία και μία προσφορά που παρέχει όμως πολλές ευλογίες.

Πέμπτον. ΔΕΝ ΤΕΛΟΥΝΤΑΙ ΓΑΜΟΙ καθ' όλη τη διάρκεια της νηστείας του Δεκαπενταυγούστου.

Έκτον. ΔΕΝ ΤΕΛΟΥΝΤΑΙ ΜΝΗΜΟΣΥΝΑ την κυριώνυμο ημέρα της εορτής της Κοιμήσεως της Υπεραγίας Θεοτόκου.

Έβδομον. Να προσέξουμε τη νηστεία. Η νηστεία του Δεκαπενταυγούστου είναι αλάδωτη καθημερινά, εκτός Σαββάτου και Κυριακής. Να την τηρήσουμε πρώτα εμείς, αφού προηγουμένως ενημερώσουμε τον λαο για την σημασία αυτής της νηστείας. Πρέπει απαραιτήτως να ενημερώσουμε τούς διαφόρους Συλλόγους, αλλά και τούς Χριστιανούς μας ότι στις πανηγύρεις των χωριών μας να μην καταλύουν τη νηστεία την παραμονή της μεγάλης θεομητορικής εορτής, με αποτέλεσμα ουδείς την επομένη ημέρα να κοινωνεί των Αχράντων Μυστηρίων.

Όγδοον. Να προτρέψουμε τούς πιστούς για την συμμετοχή τους στα Μυστήρια της Ιεράς Εξομολογήσεως και της Θείας Κοινωνίας.
..........
Με αυτό τον τρόπο, Πατέρες μου, θα μας δοθεί η ευκαιρία να βοηθήσουμε τις ψυχές των Χριστιανών για μία πνευματική αποτοξίνωση, να τις ξεκουράσουμε με το Μυστήριο της Ιεράς Εξομολογήσεως και να τις θρέψουμε με το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, να τις οδηγήσουμε στην Υπεραγία Θεοτόκο και να προβάλλουμε σε όλους μας, ως πρότυπο για την δική μας ζωη, την Μητέρα του Κυρίου μας και την δική μας Μητέρα, την Παναγία.

Εύχομαι να έχετε πάντοτε πλούσια στην ζωή σας, στην οικογένειά σας και στους ενορίτες σας την ευλογία της Παναγίας. Σας παρακαλώ δε να εύχεσθε και για την ελαχιστότητά μου, τόσο στο Ιερό Θυσιαστήριο, όσο και στις κατ’ ιδίαν προσευχές σας.

---

1. Μοναχού Θεοκλήτου Διονυσιάτου, Μαρία η Μητέρα του Θεού, εκδ. Μέλισσα, Θεσσ/κη 1988, σελ. 29
2. Θεοτοκάριον, Προσόμοια Αγίου Ανδρέου Κρήτης, ήχος πλ. α΄, Κυριακή ἑσπέρας
3. Μον. Θεοκλήτου, ένθ΄ ανωτ.