Ὁ
Ἅγιος Ὁσιομάρτυς Ἀγαθάγγελος, κατὰ κόσμον Ἀθανάσιος, καταγόταν ἀπὸ τὴν
Θράκη. Ὁ πατέρας του ὀνομαζόταν Κωνσταντίνος, ἡ δὲ μητέρα του
Κρυσταλλία. Ὅταν ἦταν νέος, ἐργαζόταν σὲ τουρκικὸ πλοῖο καὶ πιεζόταν ἀπὸ
τὸν πλοίαρχο νὰ ἀποδεχθεῖ τὸ Μωαμεθανισμό. Κάποια ἡμέρα, ἀφοῦ τὸν
πλήγωσαν μὲ μαχαίρα πρὸς ἐκφοβισμό, ὁ Ἀθανάσιος ἐνέδωσε στὶς συνεχεῖς
πιέσεις καὶ ἐξισλαμίσθηκε. Μεταμεληθεὶς ὅμως, ἀναχώρησε ἀργότερα γιὰ τὸ
Ἅγιον Ὄρος καὶ εἰσῆλθε στὴ μονὴ Ἐσφιγμένου, γενόμενος δεκτὸς ἀπὸ τὸν
ἡγούμενο Εὐθύμιο.
Ἐκάρη μοναχὸς καὶ ὀνομάσθηκε Ἀγαθάγγελος. Ἀφοῦ ἔλαβε
τὴν ἀπόφαση νὰ μαρτυρήσει ὑπὲρ τοῦ Χριστοῦ, ἔφυγε ἀπὸ τὸ Ἅγιον Ὄρος καὶ
ἦλθε στὴ Σμύρνη ὅπου ἐπεζήτησε τὸ μαρτύριο, ἀποκηρύσσοντας δημόσια τὴ
Μουσουλμανικὴ θρησκεία. Ὀμολογώντας τὸν Χριστὸ καταδικάσθηκε σὲ
ἀποκεφαλισμὸ τὸ ἔτος 1818, ἡμέρα Σάββατο.Οἱ εὐσεβεῖς Χριστιανοὶ τῆς Σμύρνης, ἀγόρασαν τὸ ἱερὸ λείψανο τοῦ Ὁσιομάρτυρος καὶ τὸ μετέφεραν μὲ τιμὲς στὸ ναὸ τοῦ Ἁγίου Γεωργίου. Τὸ λείψανό του ἐνταφιάσθηκε στὸν τάφο τοῦ νεομάρτυρα Δήμου, ὁ ὁποῖος εἶχε μαρτυρήσει στὴ Σμύρνη τὸ ἔτος 1763. Μέρος δὲ τοῦ λειψάνου, ἡ Ἁγία καὶ Θαυματουργὸς κάρα μετὰ τῆς δεξιᾶς χειρὸς καὶ μιᾶς πλευρᾶς τοῦ Ἁγίου, μετακομίσθηκε τὸ ἔτος 1844 στὴ μονὴ Ἐσφιγμένου.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.Ἀσκήσεως
νάμασι, καταρδευθεῖς τὴν ψυχήν, Μαρτύρων ἐξήστραψας, μαρμαρυγὰς
φωταυγεῖς, σοφὲ Ἀγαθάγγελε· ὅθεν ἐν ἀμφοτέροις, ἀκριβῶς διαπρέψας,
ᾔσχυνας τοὺς ἐξ Ἄγαρ, τὸν Χριστὸν μεγαλύνας. Αὐτὸν οὖν Ὁσιομάρτυς, ἡμῖν
ἱλέωσαι.
Κοντάκιον. Ἦχος πλ. δ’. Τῇ ὑπερμάχῳ.
Ὡς τῶν Ὁσίων ζηλωτὴν καὶ ὁμοδίαιτον
Καὶ τῶν Μαρτύρων μιμητὴν καὶ ἰσοστάσιον
Ἀνυμνοῦμέν σε συμφώνως Ὁσιομάρτυς·
Φερωνύμως γὰρ ἐφάνης νέος ἄγγελος
Ἀγαθῶν ἀγγελιῶν τῶν ὑπὲρ ἔννοιανΤοῖς βοῶσί σοι· χαίροις μάκαρ Ἀγαθάγγελε.
Μεγαλυνάριον.Πῦρ τὸ ζωηφόρον ἔνδον λαβών, ὅλως ἀνεφλέχθης, τῇ ἀγάπῃ τοῦ Ἰησοῦ· ὅθεν καὶ ἀθλήσας, αὐτοῦ βλέπεις τὸ κάλλος, ὡς πάλαι ἐπεθύμεις, ὦ Ἀγαθάγγελε.